İzmir, kara ve denizdeki antik kentleri ile önemli bir arkeoloji mirasına ev sahipliği yapıyor. İzmir Körfezi'nde ise batık gemileri ile zengin bir tarihi kalıntı koleksiyonu bulunmakta. Körfezde, farklı tarihlerde savaş, çarpışma veya arıza nedeniyle batan gemilere rastlanıyor. 2017 yılında, Çiğli ilçesi açıklarındaki yaşam adası etüt çalışması sırasında, DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü uzmanları tarafından bir batık gemi tespit edildi. Bu batık gemi, 100-150 yıllık İnebolu Batığı olarak belirlendi. Yapılan sonar çalışmalarında, bölgede yaklaşık 8 batık daha tespit edildi ancak bu batıklarla ilgili henüz bir çalışma yapılmadı. Bu önemli arkeolojik mirasın daha detaylı araştırmalarla incelenmesi ve korunması büyük önem taşımakta.
DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Deniz Bilimleri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muhammet Duman, haberdenizde.com’a yaptığı açıklamada, “İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne ait bir proje alanında çalışmalar yaparken bir batığa rastladık. Batığın sonar görüntülerini aldığımızda son 100-150 yıllık döneme ait bir batık olduğunu saptadık. O arada Balçova ilçesi İnciraltı semti açıkları Yenikale’de çok sayıda batık tespit ettik. Bu batıklar savaş zamanında İzmir iç körfezine gemilerin girmelerine engellemek için olduğunu söyleseler de bu gemilerin savaş sırasında çatışma nedeniyle veya kendi aralarındaki çarpışma sonucu batmış olan gemiler olduklarını gördük. Yenikale’deki batıklar özellikle tahrip edilmişlerdi” diye konuştu.
Körfezde yaklaşık 8 tane batık tespit ettiklerini aktaran Duman, “Yenikale dahil olmak üzere 7-8 tane batık var. Bu batıkların araştırılması, kazınması ve kültür değerlerimizin ortaya çıkarılması gerekiyor. Körfezin kültür değerini net olarak ortaya çıkarabilmek için ‘Nautilus’ adlı araştırma gemisinin Türkiye sularında yaptığı araştırmalara benzer şekilde projelerin yapılması gerekiyor. Körfezde geniş çaplı bir çalışma yapılması ve bunun desteklenmesi lazım. Son buzul döneminde deniz seviyesi 120-130 metre kadar çekilmişti. Böyle bir çalışmayı gerçekleştirebilirsek son buzul döneminin kıyı hattının net olarak nerede olduğunu belirleriz ki bu muhtemel Foça açıklarında bir yer olacaktır. Böylece o alandaki kültürel değerlerin diğer arkeolojik unsurların da saptanması ve dünya bilim gündemine sunulma imkânına kavuşulmuş olacaktır” ifadelerini kullandı.
DENİZ SEVİYESİ YÜKSELDİ
Duman, “Deniz seviyesi, 20 bin sene önce maksimum çekildiği dönemlerden sonra günümüze doğru önce 70, sonra 60 daha sonra ise 50 ve 40 metreye kadar yükseldi. En az 2 bin, 3 bin ve 4 bin yıllık periyotlarla bir yükselme süreci geçirdi. Bu dönemdeki kent alanları, yerleşim alanlarının saptanması ile batık turizmi ve su altındaki arkeolojik objelerle ilgili kültürel ve turizm faaliyetlerinde kullanılabilir” ifadelerini kullandı.
