~~İnsan bedeninin iç içe geçmiş harika dünyalardan oluşan bir sistem olduğunu duymayanımız yoktur. Sadece duymakla kalmaz, sık sık biz de muhataplarımıza söyleriz bu cümleyi. Bunu söylerken elbette bazı deneyimlerimize yaslanır, o deneyimleri örnek gösteririz cümlemizi açıklama sadedinde.
UÜ Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cenk Aydın, insan bedeninin neden bir harika olduğunu açıklayan bir sunum yaptı Birlik Vakfı Bursa Şubesinin 23 Mayıs 2014 tarihli Cuma Meclisinde. Prof. Dr. Cenk Aydın'ın sunumunun başlığı bile yeterince ufuk açıcıydı aslında: "Karnımızdaki beyni biliyor muyuz?"
Kalori kısıtlaması da ne?
Prof. Dr. Cenk Aydın'ı, böyle bir konuyu düşünmeye/araştırmaya iten de, aslında İslam'ın insana her daim öğütlediği "Az ye, az konuş, az uyu" ilkeleri olmuş.
Bu ilkeleri anlamak için doktora sonrası çalışmalarını, özellikle az yeme üzerine yoğunlaştıran Prof. Dr. Cenk Aydın, terim olarak "Kalori kısıtlaması" denilen uygulamanın insan sağlığı üzerinde inanılmaz derecede önemli bir etki yaptığını söyleyerek başladığı sözlerini şöyle sürdürdü:
"Kalori kısıtlaması, vücut için gerekli besin maddeleri eksikliğine yol açmadan normalden daha az miktarda beslenme olarak tanımlanır. Bu uygulama aslında yeni bir uygulama da değil.
Bu uygulama, memelilerde yaşam süresini uzatan ve çok eski dönemlerden bu yana hastalıkları geciktirdiği bilinen en etkili yollardan biridir. 'Uzun Süreli Kalori Kısıtlaması' ileri yaşlarda ortaya çıkan kanserler, katarakt, diyabet, hipertansiyon ve böbrek yetmezliği gibi hastalıkların görülmesini geciktirir."
Deneyler ne diyor?
Prof. Dr. Cenk Aydın, bilim adamı kimliğiyle söylediği bu sözleri, bilimsel verilerle de destekleyerek yaptıkları çalışmaların sonuçlarını grafiklerle aktardı dinleyicilere. Deney hayvanları üzerinde yapılan sonuçlar, gerçekten de çarpıcıydı.
Yapılan deneylerin sonuçlarını şöyle aktardı Prof. Dr. Cenk Aydın: "Gündelik hayatlarını yaşayıp standart şekilde beslenen hayvanlar üzerinde yaptığımız deneyler sonucunda, normal şartlarda 36 ay yaşayan hayvanların, %25 kalori kısıtlaması yapıldıktan sonraki yaşam sürelerinin 45 aya, %55 kalori kısıtlaması yapılan hayvanların yaşam sürelerinin 52 aya, %65 kalori kısıtlaması yapılan hayvanların yaşam sürelerinin 55 aya çıktıklarını gördük.
Üstelik de bu yaşam, hastalıklardan uzak, kaliteli bir yaşamdı. %65'ten sonraki kısıtlamalarda ise hayvanların bitkinleşip hayatlarını normal şekilde sürdüremediklerini gördük."
Karnımızda beyin var!
Kalori kısıtlamasının sonuçları belliydi ama bir de bedenin bunu nasıl yaptığı sorusuna yanıt vermek gerekiyordu. İşte bu soruya yanıt aramak için bilim adamları, bedenin karın bölgesinde yer alan organlar üzerinde yine uzun süreli bir inceleme yaparlar.
İnceleme sonucu müthiştir: Karnımızda, beynimizden bağımsız çalışan bir beyin vardır nerdeyse. Prof. Dr. Cenk Aydın, şöyle anlattı bu durumu: "Karnımızda olan biten hakkında biraz fikir sahibi olmak gerek bunları anlamak için.
Biz bilmiyoruz ama karnımızda harika bir sistem var.
Bu sistem, Beyinle bağlantısı kesilse bile kendi başına çalışmaktadır,
500 milyon sinir sistemi hücresi, 100 milyon sinir hücresi içermekte, kendi aralarındaki bağlantılarla 100 milyar nörona sahip kapalı bir devredir,
20 farklı tipte sinir hücresi barındırmaktadır,
Kimyasal ve mekanik uyarımlara yanıt verebilmektedir,
Etkin bir kas kontrol sistemine sahiptir,
Moleküler makinanın salgılarını da kontrol eden bir yapıdadır.
İkinci beynimiz ruh durumumuzu etkiler mi?
Elbette herkes tarafından merak edilen bu soruyu, bilim adamları da merak edip araştırmışlar. Prof. Dr. Cenk Aydın, yapılan inceleme ve araştırmalardan çıkan sonucun, ikinci beynimizin ruh durumumuzu doğrudan doğruya etkilediğini kanıtlayan bulgular içerdiğini söyledi.
Stres yağlı yiyeceklere yöneltiyor
Prof. Dr. Cenk Aydın, bu konuda ciddi bir uyarı anlamına da gelebilecek şu çarpıcı bilgiyi verdi: " Bu konularda ciddi araştırmalar yapıp bu araştırmaları literatüre geçen Jeffrey Zigman adlı bir bilim adamı, modern dünyamızda yağ oranı yüksek yiyeceklerle beslenen insanların bu beslenmenin etkisiyle önce kronik stres veya depresyona girdiklerini, bu depresyonun sonucu olarak da yağlı yiyeceklere ilginin arttığını ve böylelikle de obezitenin de yaygınlaştığını söylüyor.
Bizim de yaptığımız deneyler, stresli hayvanların yağlı yiyeceklere yöneldiği yönünde. Böylelikle yağ ile stres arasında bir ilişkinin varlığı ortaya çıkmaktadır."
Prof. Dr. Cenk Aydın, kalori kısıtlamalı bir hayatın hem ömrü uzattığını hem de yaşanan ömrün kalitesini artırdığını bir kez daha vurgulayarak sözlerini sonlandırdı.
Prof. Dr. Cenk Aydın'a, gecenin anısına bir plaket sunulurken bizlere de, ilkeleriyle her şeyimizi mükemmel şekilde düzenleyen bir dine mensup olduğumuz için şükretmek düştü.
Ahmet Serin
