Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF), Arakan Eyaleti’nin kuzeyinde yürüttüğü tıbbi yardım faaliyetleri için Myanmar Hükumeti’nden aldığı izni kaybetti ve 1 yıldır bölgede çalışamıyor. MSF, karşılanamayan tıbbi ve insani yardım ihtiyaçları nedeniyle bölgedeki insani durumun ciddi ölçüde kaygı verici olduğunu duyurdu.
MYANMAR HÜKUMETİ’NE ERİŞİM İZNİ ÇAĞRISI
Sivil toplum kuruluşları, ihtiyaç sahiplerine tıbbi yardım ulaştırabilmek için gereken seyahat ve çalışma izinlerini Myanmar Hükumeti’nden defalarca istemelerine rağmen, bürokratik engeller aşılamadığı için bu izinler halen alınamıyor. Konuyla ilgili yazılı açıklama yapan MSF, Arakan’ın kuzey kesiminde tıbbi ve insani ihtiyaçlara yönelik uzun vadeli ve bağımsız bir değerlendirme yapılamadığını belirtiyor. MSF’nin Myanmar’daki çalışmalarından sorumlu program yöneticisi Benoit De Gryse, mevcut durumu açıklayarak Myanmar Hükumeti’ne bir kez daha çağrı yaptı: “Yardım kuruluşlarının bölgeye girememesi, ihtiyaç tespitini ve insani durumun net bir şekilde ortaya konulmasını engelliyor. Bölge halkının sağlık ihtiyaçlarının değerlendirilebilmesi ve giderilebilmesi için, MSF olarak bir kez daha Myanmar Hükumeti’nden, bağımsız ve tarafsız insani yardım kuruluşlarının kuzey Arakan’a derhal ve engellenmeksizin girmesine izin vermesini talep ediyoruz.”
MSF 1994 yılından beri kuzey Arakan’daki bütün topluluklara sağlık hizmeti veriyordu. 11 Ağustos 2017’de MSF’nin faaliyetleri askıya alındığında, MSF ekipleri kuzey Arakan’da dört farklı sağlık merkezinde çalışıyordu. Bu tesislerin üçü, izinlerin iptal edilmesinin ardından yakıldı. Üreme sağlığı ile birinci basamak sağlık hizmetlerine odaklanan MSF ekipleri, ayda 11 bin muayene gerçekleştiriyor ve hastaneye yatırılması gereken kişilere acil ulaşım ve tıbbi destek gibi hizmetler sunuyordu.
ARAKAN’DAKİ TÜM TOPLULUKLAR İÇİN SAĞLIK DEĞERLENDİRMESİ ŞART
25 Ağustos 2017 tarihinden itibaren Rohingya halkını hedef alan yaygın şiddet olayları nedeniyle 700 bin Rohingya’nın terk ettiği kuzey Arakan’ın pek çok bölgesi bugün ıssız. Ancak yine de Arakan Eyaleti genelinde 550 ila 660 bin devletsiz Rohingya yaşıyor. De Gryse, “Arakan Eyaleti’nin kuzey kesiminde kalan Rohingyaların yanı sıra, burada yaşayan başka azınlıkların tıbbi ihtiyaçlarının derinlemesine ve bağımsız şekilde değerlendirilmesi şart,” dedi.
MSF, tıbbi faaliyet yürütemese de Maungdaw’da ekip bulundurmayı sürdürüyor. Bölgedeki MSF çalışanları halen, Rohingya topluluklarından sağlık hizmetine erişim konusunda çektikleri zorlukları dinliyor. Müslüman hastalar halen seyahat özgürlüklerine dair kısıtlamalara maruz kalıyor. Ayrıca ödemelerinin mümkün olmadığı sağlık ücretleriyle karşı karşıyalar.
“ANNEMİN NA’ŞINI KÖYÜME GÖTÜRMEK İSTİYORUM”
Kimliğinin bildirilmesini istemeyen bir kişi MSF’ye, annesine sağlık hizmeti ulaştırmak için ne tür zorluklar yaşadıklarını anlattı. Myanmar’da sağlık hizmetine ulaşamayan bu aile, anneyi Bangladeş’e götürmüş, ancak kadın burada hayatını kaybetmişti: “Sittwe’ye ve Yangon’a gitmemize izin verilmiyor, dolayısıyla tek seçeneğimiz sınırı aşarak Bangladeş’e gitmekti. Bu çok riskli bir yol. Annemin na’şını köyüme getirebilsem, bir cenaze töreni yapıp onu babamın yanına gömebilirsem çok mutlu olurum. Ama ülkemdeki durum yüzünden böyle bir şey olmayacak. Eğer annemi burada bir uzmana gösterebilseydik Bangladeş’e gitmek zorunda kalmayacaktık.”
Myanmar Hükümeti bölgedeki sağlık ihtiyaçlarının karşılandığını iddia ediyor. Ancak insani yardım kuruluşlarının kuzey Arakan’a erişimi ciddi şekilde kısıtlandığından, durumun bağımsız bir şekilde değerlendirilmesi mümkün değil. De Gryse, “Bölgedeki mevcut durumun anlaşılması için insani yardım kuruluşlarının buraya erişebilmesi gerekiyor. Güvenilir bilgi olmadan, şartların dönmeye uygun olup olmadığını söylemek mümkün değil,” dedi.
MSF Orta Arakan’daki hastalara birinci basamak sağlık hizmeti vermeye ve acil durumlarda hastaları sevk etmeye devam ediyor. MSF halen Myanmar’ın başka bölgelerinde, Shan, Kachin ve Yangon’da ve Naga Özyönetim Bölgesi ile Tanintharyi Bölgesi’nde tıbbi programlar yürütüyor.
