Arjantin'in geçen günlerde servet vergisini hayata geçirmesinin ardından İngiltere'den ABD'ye kadar pek çok ülkede servet vergisi tartışılmaya başlandı. Gelir uçurumunun arttığını, esnafa nakit yardım yapılmasının şart olduğunu ve pandemi koşullarında hükümetin elinde böyle bir kaynak bulunmadığını belirten Ekonomi eski Bakanı Ufuk Söylemez, “Ancak hükümetin bundan önce toplanan vergileri nereye harcadığı ile ilgili büyük soru işaretleri var. Sicil bozuk. Bu durumda vergi ödeyenler, ödediğinin nereye gideceğini bilmediği için tedirgin olur” dedi. Söylemez, servet vergisinin Türkiye için de mutlaka tartışılması gerektiğini belirterek 1994'te kendisinin de ödediği ‘net aktif vergisi'ni hatırlattı.
ESNAFA DESTEK İÇİN
– Türkiye, pandemi nedeniyle büyük sıkıntı yaşayan esnafa nakit bir yardım yapamaz durumda. Sizce bu ortamda Türkiye için servet vergisi bir seçenek mi?
Arjantin de aynı nedenle, esnaf ve küçük iş sahiplerine pandemi desteği verebilmek için “servet vergisi” ihdas ettiğini açıkladı. Tek seferlik bu vergi, varlıkları 2.5 milyon dolardan fazla olan 12.000 kişiden alınacak. ABD'de de Senatör Elizabeth Waren'in ultra-milyonerlerin servetinin %2, milyarderlerin servetlerin ise % 3 vergiye tabi tutulması önerisi ABD'de de tartışılıyor. Ben bu konunun Türkiye'de de tartışılması gerektiğini düşünüyorum.
RAHATSIZLIK VEREBİLİR
– London School of Economics servet vergisiyle İngiltere'nin 5 yılda 260 milyar sterlin, yani KDV'nin 6 puan artmasıyla oluşabilecek bir fon toplayabileceğini açıkladı. Türkiye'de böyle bir fon oluşur mu?
Bu çok geniş bir tartışma. Çeşitli riskleri de var; adaletsizlik denilebilir, serveti kaçırabilir… İktidarın bugüne kadar topladığı fon, vergi ve kaynakları yerine ve amacına uygun kullanmadığı, şeffaflık ve hesap verilebilirlikten uzaklaştığı yolunda yaygın bir kanaat olduğu için, bu tür yeni bir servet vergisine toplumsal güven ve destek olması hiç de kolay gözükmüyor.
Ufuk Söylemez, “Gelir ve servet uçurumu Türkiye gibi giderek artan ülkelerde bu tür vergilenmelere mecbur kalmak, yapısal sorunların bir sonucu” dedi.
NET AKTİF VERGİSİ ÖDEDİM
– Sizin bu noktada öneriniz ne?
Bugün dünyanın en zengin 10 kişisinin toplam serveti Türkiye'nin, İran'ın, Belçika'nın milli gelirinden fazla. Bu korkunç gelir uçurumu karşısında ekonomistler tartışıyor; servet vergisi mi net aktif vergisi mi getirilmeli… 1994 yılında Türkiye'de de “ekonomik denge için yeni vergiler” ihdas edilmişti. Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin yanı sıra milletvekilleri ve Bakanlar Kurulu üyeleri sıfatı ile ücret geliri elde eden ve 1993 yılında elde ettikleri ücretlerinin toplam matrahı 600 bin TL'yi aşan ücretlilerden %10 oranında vergi alınması kararlaştırılmıştı. Çok iyi hatırlıyorum çünkü o dönem banka genel müdürüydüm ve ben de bu vergiyi ödemiştim. Bu kolay bir konu değil, mutlaka tartışılmalı.
