Ankara Büyükşehir Belediyesi (ABB) tarafından Tatlar Atıksu Arıtma Tesisi’nin kapasitesini artırmak amacıyla hazırlanan ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Cumhurbaşkanlığı Yatırım Programı’na alınan iyileştirme projesi için bulunan yurt dışı kredisi, ABB Meclisi'nin AKP'li ve MHP'li üyelerinden döndü. Karara tepki gösteren ABB Başkanı Mansur Yavaş, “Büyük bir çevre felaketiyle karşı karşıyayız. Siz insan sağlığını, hayatını düşünmez misiniz?” diye tepki gösterdi.
1998 yılında belediye bünyesinde faaliyete alınan Tatlar Atıksu Arıtma Tesisi, son yıllarda kapasitesinin üzerinde çalışmaya başladı. Tesiste kapasite artırım çalışmaları ihmal edildiği için gelen atık suların bir kısmı, kapasite yetersizliği nedeniyle arıtılmadan Ankara Çayı’na deşarj edilmek zorunda kaldı. Atık sular Sakarya Nehri’nden İstanbul’a kadar ulaştığı için her iki kentte de sağlık sorunları baş göstermeye başladı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, sorun ile ilgili 2016 yılında tuttuğu tutanakta "Tesis kapasitesi yeterli değil. Atık su Ankara Çayı’na karışıyor" denildi.
HEM ANKARA HEM İSTANBUL TEHLİKEDE
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2017-2023 Atık Su Arıtımı Eylem Planı’nda Sakarya Nehri'nin, özellikle onu besleyen önemli çaylardan Porsuk Çayı ve Ankara Çayı'ndaki kirlilik nedeniyle farklı parametreler açısından kirli ya da çok kirli su kalitesine sahip olduğuna dikkat çekerken, ODTÜ ve Türkiye Su Enstitüsü'nün hazırladığı raporlarda proje yatırım ihtiyacının sağlığı tehdit etmesi nedeniyle son derece açık ve tartışılması mümkün olmayan bir gerçek olduğu vurgulandı.
ASKİ yönetimi, 2017 yılında kapasite artışı projesi hazırlanması için karar aldı. Karar uygulamaya konulmazken, Ankara Valiliği 23 Mart 2018'de Ankara Büyükşehir Belediyesi’ne gönderdiği yazıda kapasite artırımının en geç 23 Aralık 2023 tarihine kadar bitirilmesi gerektiğini belirtti.
ABB, söz konusu telikenin önlenmesi için Tatlar Arıtma Tesisi iyileştirme projesini hazırladı. ÇED raporu Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından onaylanan proje Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da onayıyla 2023 Cumhurbaşkanlığı Yatırım Programı’na alındı.
MHP SORU ÖNERGESİ VERMİŞTİ
ABB Meclisi’nin MHP’li üyesi Mustafa Ünver, atıksu tesisinin kapasitesinin yetersiz olduğu ve çevre kirliliği oluşturduğu gerekçesiyle bir an önce yapılabilmesi için ABB Meclisi’ne soru önergesi verdi. Ankara Büyükşehir Belediyesi de, iyileştirme projesi için uygun koşullarda finansman temini için dış kaynaklı kredi buldu.
Ancak Cumhurbaşkanı tarafından onaylanan ve yatırım programına alan projenin kredi talebi, Meclis genel kurulunda AK Parti ve MHP oylarıyla reddedilirken insan sağlığı için en kısa zamanda uygulanması gereken proje durduruldu.
MANSUR YAVAŞ'TAN SERT TEPKİ
ABB Başkanı Mansur Yavaş, Meclis kararına sert tepki gösterdi. Dikmen Vadisi Son Etap konut projesinin temel atma töreninde tepkisini dile getiren Yavaş, "Tatlar Arıtma Sistemi var Ankara’nın bütün atık suları oraya gider. Orada arıtılır. 2010 yılında bir rapor hazırlanmış. Diyor ki; ‘Buranın kapasitesi 971 bin metreküp olması gerekiyor ancak 765 bin metreküp olarak hizmet vermektedir.’ Arıtılamayan su Ankara Çayı’na karışıyor. Çiftçiler buradan sulama yapıyor. Bu su Sakarya üzerinden İstanbul’a gidiyor. Bizi engellemek için reddediyorsunuz ama Sayın Cumhurbaşkanımızın torunları da aynı sudan içiyor. ‘Burası tam 30 milyon nüfusu etkiliyor’ diye mecliste konuşmalar yaptık. 23 Mart 2018 tarihinde ‘En geç 23 Aralık 2023 tarihine kadar Tatlar Arıtma Sitemi’nin kapasite yetersizliği ortadan kaldırılmalı’ diye Ankara Valiliğinin yazısı var. Çevre Bakanlığının kestiği cezalar var, niye arıtmıyorsunuz diye. Bunun üzerine yurt dışı kredilerle görüştük. Sayın Cumhurbaşkanına durum arz edildi ve bu yılın yatırım programına alındı. Cumhurbaşkanının yatırım programına aldığı bu proje ile ilgili Belediye Meclisinden 270 milyon Dolar’lık anlaşmanın yapılması için yetki istedik. Reddettiler.Büyük bir çevre felaketiyle karşı karşıyayız. Siz insan sağlığını, insan hayatını düşünmez misiniz? Bu mudur belediyecilik!" ifadelerini kullandı.
CEZALAR GÜNDEMDE
Tatlar Arıtma Tesisi için İyileştirme Projesi hayata geçirilememesi halinde, sorumlular hakkında cezai işlem uygulanması gündemde.
Çevre Kanunu'na göre, uygun şekilde arıtma yapmayanlar veya gerekli iyileştirmeleri süresi içinde yerine getirmeyenler hakkında idari ceza uygulanıyor.
TCK'ya göre çevreyi kasten kirletenler hakkında ise 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilebiliyor.
