"Ateş", "kor", "köz" gibi anlamları olan ve halk arasında birer hafta arayla düştüğü kabul edilen cemrenin, soğuk kış günlerinin ardından havayı, suyu ve toprağı ısıttığına inanılıyor.
Baharın müjdecisi olarak kabul edilen ve Arapça "ateş hali", "kor ateş" anlamlarına gelen, ısınmayı ifade eden cemrelerin ilki 19-20 Şubat tarihlerinde havaya düşer.
Havaların ısınmasını temsil eden ve bahar bayramı nevruzun da yaklaştığının göstergesi olan cemrelerin ikincisi 26-27 Şubat'ta suya düşer
Üçüncü ve son cemre ise 5-6 Mart'ta toprağa düşecek. Üçüncü cemrenin ardından baharın geldiği kabul ediliyor.
"Cemre düşmesi" ayrıca hayvancılıkla uğraşanlar için soğuk nedeniyle dışarı çıkaramadıkları hayvanların otlaklara kavuşma zamanının yaklaştığını, tarımla uğraşanlar için de toprağın işlenme dönemine gelindiğini ifade ediyor.
Cemre kelimesinin sözlük anlamı
Anadolu Türkçesindeki Arapçadan gelme Cemre sözcüğünün aslında bu adın benzetme yoluyla değişmiş hâli olduğu söylenebilir. Bulgarlarda Zemire olarak yer alır. Zemre ise Kumuk Türkçesinde nem, buhar gibi anlamlara gelir. Tasavvuftaki kor ve ateş kavramlarının mecazi anlamları vardır. Temizlenmeyi ve yeniden doğuşu temsil eden ateş aşk kavramının yakıcılığıyla da yakından ilgilidir.
Türkiye ve Azerbaycan Türklerinin yaratılışla ilgili eski inançlarından kaynaklanan ve Nevruz Bayramından önce, yılın son çarşamba gününde yapılan "boz ayın dört çarşambası" uygulamasını ifade eden "Cemle" sözcüğü de "Cemre" ile aynı kelimedir. Buradaki "Cemle" de köken olarak "İmir, İmere, Emire" sözcükleriyle bağlantılıdır.
