Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’la bir araya gelen Putin, “Savunma Bakanlığı’na verilen görevlerin tam olarak yerine getirildiğini düşünüyorum. Bu nedenle yarından itibaren askeri grubumuzun temel kısmının Suriye’den çekilmesini emrediyorum” dedi.
O da belli oldu ki, Rus kuvvetleri Suriye’den 15 marttan çekilmeye başlayacak. Lakin sürecin ne kadar devam edeceği belli değil. Aynı zamanda Hmeymim Hava Üssü ve Tartus Deniz Üssü’ndeki Rus askeri varlığı devam edecek ve burada kalacak askerlerin ateşkesi kontrol edecekler. Sputnik radyosunun haberine göre, Kremlin Sözcüsü Dimitriy Peskov, Putin’in Suriye’deki askerlerin geri çekilmesi konusunda Devlet Başkanı Beşar Esad’ı da bilgilendirdi.
Ruslar neden Suriye’den çekilme kararı aldılar? Putin’in beklenmedik kararının arkasında hangi sebepler var? Tabii ki, Putin Rusya ordusunun Suriye’de kısa süre içerisinde, 7-8 ay kalacağını önceden de duyurmuşdu. Lakin şuan Suriye’de durum Putin’in anlattığı gibi veya Rus ordusunun hansısa hedefe ulaşdığı söylenemez. Ülkenin büyük bir bölümü halen İŞİD’in kontrölünde. Terör son bulmadı. Ortada olan ateşkes ve yeniden başlanması beklenen barış görüşmeleridir. O halde Putin’in çekilmesinin anlamı nedir? Her ne kadar Esad’la konuşulsa da, rusların çekilmesi en çok Esad’a zerbe sayılabilir.
Rusların Suriye’den çıkmasını ekonomik koşullara bağlanması basit yaklaşımdır. Nitekim Rusya 2015 ekiminde Suriye’ye asker gönderirken ekonomik durumu ve petrol fiyatları indikinden heç de iyi değildi. Hatta olsaydı bile Putin’in başlattığı kapsamlı operasyonu yarıda durdurması için yeterli sebep olamazdı. Çünki Rusya büyük bir uluslararası tepkini, baskıları göze alarak bu operasyona katıldı, onu yarıda bırakmanın bir anlamı olmazdı.
Diğer yandan Rus ordusunun Suriye’den çıkarılmasına neden olabilecek askeri başarısızlık ve ya Afganistan’da olduğu gibi büyük kayıpları yoktur. Ya da en azından o kadar yaygın değil. Demekki, ortada farklı nedenler var.
İlk olarak Rusya lideri ordunun 15 marttan Suriye’den çıkarılacağını ilan etti. Lakin bu sürecin ne kadar devam edeceği ve ne zaman sonuclanacağını açıklamadı. Yani Rusya ordusu birlikleri Suriye’den çıkmaya da bilir. İlaveten, Putin’in kararında Tartur ve Lazkiyye üssünün kalacağı noktasını da hatırlatmakta yarar var. Sadece Putin uluslararası ve arab toplumlarının tepkilerini azaltmak ve barış sürecini desteklemek adına bu kararı verebilir. Zaten Ruslar bombalamaları Ak denizden, Hazardan gemilerden ve Rusya’dan kalkan Tu-22M3 bombardıman uçakları ile de vurabilirdi. Yani bir manada Rusya’nın Suriye’den getdiğini düşünmek saflık olardı.
Putin’in Ordunu Suriye’den çıkarması kararının en önemli nedeni ise ABD ile yapdığı anlaşma olabilir. Bir ay önce, 14 şubatta Putin ve ABD Cumhurbaşkanı Obama arasında Suriye ile ilgili telefon görüşmesi yapıldığı duyuruldu. Bu görüşmede liderlerin Suriye’de barış görüşmelerine destek verdiği açıklandı. Sonrakı günlerde Rusya ve ABD dışilişkiler bakanları arasında bir dizi görüşmeler yapıldı. Bu görüşmelerin en ilginc detaylarından biri ise Kerry’nin Suriye’de ‘B planı’ söyledikleri oldu. John Kerry ‘Suriye’de ateşkes işe yaramazsa B planı ülkenin bölünmesi olabilir’ açıklaması aldu. Kerry hatta bu plana Rusya’nın da olumlu bakdığını söyledi. Ruslar daha sonra yalanlasalar da.
Bütün bunlardan çıkan sonuc o ki, Suriye konusunda ABD ve Rusya arasında bir anlaşma var. Bu anlaşmanın hatta ‘B planı’ var. Rusya ve ABD Suriye’de tarafların geçiş süresine dahil olması, aksi takdirde barış görüşmeleri olumsuz olursa, Suriye’nin bölünmesi. Her iki halda Rusya sürecden başarılı çıkmış sayılabilir.
Ve en sonda Putin için bu sürecin en önemli noktası Suriye meselesi sebebile Batı tarafında muhatab alınması oldu. Ukrayna olayları sonrası Batının tecrid ettiği Rusya Suriye sonrası artık ABD ve Batının muhatab kabul ettiği duruma geldi. Karşıda Ukrayna konusunda pazarlıklar durur.
