Bakanlık sözcüsü Hami Aksoy yazılı açıklamasında "Bir bestesi yüzünden 8 yıl hapse mahküm edilen değerli halk ozanı Abdurrehim Heyit'in hapishanedeki ikinci yılında vefat ettiği haberini derin teessürle öğrendik. Bu elim hadise, Türk kamuoyunun Sincan bölgesindeki ağır insan hakları ihlalleri konusundaki tepkisini daha da kuvvetlendirmiştir. Bu haklı tepkinin Çin makamlarınca dikkate alınmasını bekliyoruz" dedi.
(Doğu Türkistan'a hala "Sincan bölgesi" demeleri dikkatlerden kaçmadı)
Açıklamada, Çin'de Şincan Özerk Uygur Bölgesi'ndeki Uygur Türklerinin ve diğer Müslüman toplulukların "temel insan haklarını ihlal eden uygulamaların, özellikle son iki yıl içerisinde ağırlaştığı" da yer aldı.
Dışişleri Bakanlığı, Çin'e "Uygur Türklerinin temel insan haklarına saygı gösterilmesi ve toplama kamplarının kapatılması" çağrısında bulundu.
Uluslararası Af Örgütü de BBC'ye açıklamasında Heyit'in ölüm haberinin kaygı verici olduğunu belirtip Çinli yetkililere 'halk ozanın ve cezaevinde, gözaltında ölen diğer Uygur Türklerinin durumuna ilişkin bilgi vermeleri' çağrısında bulundu.
'Dutar'ın Kralı' olarak anılan Abdurrehim Heyit'in iki şarkısı nedeniyle 8 yıl hapis cezasına çarptırıldığı ve 2017 yılından bu yana Çin'de hapis yattığı, toplama kampında olduğu belirtiliyordu.
Arkadaşı müzisyen Bünyamin Aksungur, Heyit'in ölüm haberini Facebook sayfasından duyurmuş, Uygur Türkü ozanın 'UÇRAŞKANDA 'Karşılaşınca' ve ATALAR adlı şarkıları nedeniyle hapiste olduğunu, kampta ağır işkenceler gördüğünü' yazmıştı.
Heyit'in ölüm haberiyle ilgili tweet atan Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu "Doğu Türkistan'ın meşhur ozanı Abdurehim Heyit'in işkenceye maruz kalarak şehadet şerbeti içtiğini büyük bir teessürle öğrenmiş bulunmaktayım. Şehidimize Allah'tan rahmet, Doğu Türkistan halkına başsağlığı diliyorum" dedi.
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener de Twitter hesabından şu mesajı paylaştı: "Türk Milleti bir büyük değerini daha Çin zulmüne kaybetti. Konu #UygurTürkleri ile ilgiliyken yine hükümet sessiz, konu zalim Çin olunca yine "insanlığın ve barışın sesi" olanlar kayıp. Yüce Allah, ozan #AbdurehimHeyit'in mekanını cennet eylesin. Milletimin başı sağ olsun."
BM'den 'Uygur Türklerini serbest bırakın' çağrısı
Birleşmiş Milletler, bir milyona yakın Uygur Türkünün 'terörizmle mücadele' gerekçesiyle zorla kamplarda tutulduğu yönündeki haberlerin 'son derece endişe verici' olduğunu belirterek bu kişilerin serbest bırakılmasını istemişti.
Çin ise Uygur Türklerinin 'yeniden eğitim' için Batı Şincan bölgesindeki kamplara gönderildiği iddiasını reddediyor. Pekin, kamplarda sadece 'radikal İslamcıların olduğunu' öne sürüyor.
Birleşmiş Milletler Irk Ayrımcılığının Kaldırılması Komisyonu'nun raporuna göre güvenilir kuruluşlar, özerk Uygur bölgesinin dev bir gözetim kampına dönüştürüldüğünü söylüyor.
Raporda, Çin yasalarındaki terör ve ayrımcılıkla ilgili düzenlemelerin yoruma açık olduğu belirtilerek Pekin'in bu kişileri, bir suçlama yöneltmeden ve yargılamadan kamplarda tutmaya son vermesi çağrısı yapılıyor.
