Son zamanlarda İstanbul'da neredeyse her kaldırımda karşımıza çıkan ve herhangi bir yasal trafik düzenlemesi bulunmayan elektrikli kaykaylarla (e-scooter) ilgili İBB Ulaşım Daire Başkanlığı’nca yönerge hazırlandı. Hazırlanan yönerge geçen haziran ayında UKOME toplantısında reddedilirken, temmuz ayında bir kez daha toplantıya sunuldu.
23 Temmuz'da gerçekleşen toplantıda yönerge bir kez daha reddedildi. İBB'nin 11 diğer kurumların 16 temsilcisinin bulunduğu UKOME toplantısında, alt komisyona gönderilen yönergenin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın elektrikli kaykaylar konusunda ülke genelinde bir çalışma yaptığı gerekçesiyle reddedildiği belirtildi.
İBB Ulaşım Daire Başkanı Utku Cihan, kararın reddedilmesiyle ilgili yaptığı değerlendirmede, “Ulusal bazda bir çalışma var; o çıkınca uyacağız zaten. Biz yerel bazda çalışma yapıyoruz. Büyükşehir Belediyesi ve UKOME yönetmeliği bize yerel bazda düzenleme yapma yetkisi veriyor” diyerek alt komisyona gönderilen çalışmanın uygulanması için ellerinden geleni yapacaklarını belirtti.
“SAYILARI BİLE BELLİ DEĞİL”
İstanbul'da scooter sayılarının bile bilinmediğini söyleyen Cihan, yönerge ile veri havuzu çalıştırmak istediklerini belirterek, her araçta kullanılacak kod sistemiyle, elektrikli kaykayların plakalandırılmasını sağlamaya çalıştıklarını da vurguladı. Seri numaraları üzerinden GPS ile takip edilebilecek elektrikli kaykayların hangi bölgede yoğun olarak hizmet verdiğinin de denetlenebileceğini belirten Cihan, bu çalışmalarla parklanma sorunların da çözülebileceğini vurguladı.
“KARŞI DEĞİLİZ, KURALLARA UYMALILAR”
Özellikle kaldırımlardaki direklere bağlanan elektrikli kaykayların, yaya geçişlerini ve engelleri zor durumda bıraktığını söyleyen Cihan, elektrikli kaykayların yaralanmalara da sebebiyet verdiğin söyledi. Elektrikli kaykayların alternatif ulaşım araçları olduğunu belirten Cihan, “Biz bu araçlara karşı değiliz. Alternatif bir ulaşım aracı, ancak kurallara göre kullanılmalı” dedi.
YAŞ SINIRI, ÜCRET, SİGORTA
Alt komisyona gönderilen yönergede yer alan maddeler arasında, elektrikli kaykayların ulaşım ücret düzenlemesi, sigorta mecburiyeti, plaka, yaş sınırı gibi maddeler bulunuyor.
DAKİKA ÜCRETİ 1 BİLETİ GEÇEMEZ
Taslakta fiyat düzenlemesiyle ilgili şu ifadeler yer alıyor “Elektrikli Kaykay Paylaşım Sistemi başlangıç ücreti 2 tam elektronik bilet ve dakika başı kullanım ücretleri 1 tam elektronik bileti geçemez. Açılış ücreti 1 tam elektronik biletin 1/3 ünden, dakika başı kullanım ücreti ise 1 tam elektronik biletinden 1/6'sından düşük olamaz”
İETT TARİFESİ NE DİYOR?
İETT tarifesine göre İstanbul'da tam elektronik bilet 3,50 lira. Böylece elektrikli kaykayın başlangıç ücretinin en fazla 7 TL, en az ise 1,16 TL olabilecek. Dakika başı kullanım ücreti ise en fazla 3,50 TL olabilecek. Dakika başı kullanım ücreti en az yaklaşık 60 kuruş olabilecek.
ŞARJ SORUNU
Elektrikli kaykay kiralarken bir anda şarjın bitmesiyle, araçları sürerek götürmek zorunda kalanların da düşünüldüğü taslakta, araçların yüzde 10'un altında şarjla hizmet veremeyeceği ifadesi yer alıyor. Yüzde 10'un altına düşen araçların en az yüzde 90 şarjı bulunan araçlarla değişmesini gerekli kılıyor.
FREN SİSTEMİ
Kaykayların yapılarıyla ilgili düzenlemelerin yer aldığı taslakta, en az 1 fren, yokuş aşağı sürüş yaparken, hız limitlerinin aşılmayacağı otomatik fren sistemleri mecburi tutuluyor.
HER ARACA BİR KOD
Kaykayların ayırt edilebilmesi için plaka gibi kullanılacak kod sistemi kullanılmasını öngören çalışmada, Her elektrikli kaykay üzerinde; ön, yan ve arka kısmında minimum yüksekliği 3,5 cm olan, harf ve rakamlardan oluşan, beyaz zemin üzerine siyah renkte, o araca özgün ayırt edici bir kod olacaktır. İşleticilerin alacağı kod yapısı lisanslama sonrası İBB Ulaşım Daire Başkanlığı tarafından belirlenecektir” deniliyor.
PARK YERLERİ
Kaykayların park yapabileceği yerlerin de belirlendiği yönergede “Elektrikli Kaykay Paylaşım Sistemi, park istasyonları ile hizmet verecek ise bu park istasyonlarının yerleştirilebileceği alanlar İBB'nin iznine tabidir” ifadesi yer alıyor.
KİŞİSEL VERİLER TÜRKİYE'DE KALACAK
Şirket merkezlerinin Türkiye'de olması ve verilerin ülkemizde depolanması gerektiği belirtilen çalışmada, “İşleticinin şirket merkezi Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde olacaktır. Ayrıca güvenliği temin adına toplayıp işletmekte olduğu tüm kişisel veriyi ve veri tabanı Türkiye Cumhuriyeti Sınırları dahilinde bulunan veri merkezinde saklanacak olup elektrikli kaykay üzerinde bulunan ve farklı güvenlik seviyelerine sahip ağlar veya ağa bağlı cihazlar arasındaki trafik akış kontrolünü sağlayan donanım ve yazılımlar Türkiye sınırları içerisinde geliştirilecek ve saklanacaktır” deniliyor.
HAVA KOŞULLARI VE SİGORTA
Olumsuz hava koşullarının kullanıcılara bildirilmesini gerektiren yönergede, kazalara karşı, kullanıcı ve üçüncü kişileri kapsayacak sigorta düzenlemesi isteniyor. Sigorta firmasının merkezinin ise Türkiye'de olması gerekliliği belirtiliyor.
