Türk Dünyası Tarihi, Rusya Türklerinin modern devirleri ve milli mücadele hareketleri üzerine uzman aynı zamanda sayılı Türkologlardan Prof. Dr. Nadir Devlet’in bugün hayatını kaybettiği bildirildi. Arkeolojik Haber sitesinde bugün yer verilen bilgiye göre, uzun süredir kanser tedavisi gören Prof. Dr. Nadir Devlet’e, 15 Nisan 2021 tarihinde ani solunum güçlüğü nedeniyle koronavirüs teşhisi konulduğu öğrenildi.
20. ve 21. yüzyılda Rusya, Kafkasya ve Orta Asya’daki Türk halklarının geçmişi, bugünü, siyasi, sosyal, kültürel, ekonomik yapıları üzerinde yoğunlaştığı araştırmaları ile tanınan Prof. Dr. Nadir Devlet’in “Unutturulan Türkçü, İslamcı, Modernist İsmail Gaspıralı”, “Rusya Mültecileri Uzak Diasporaya Savrulan Tatarlar” Rusya Türklerinin Milli Mücadele Tarihi (1905-1917)”, “1917 Ekim İhtilali ve Türk-Tatar Meclisi” adlı kitapları çok bilinen çalışmalarından bazılarıdır.
PROF. DR. NADİR DEVLET KİMDİR?
Prof. Dr. Nadir Devlet 15 Temmuz 1944 tarihinde Mukden / Mançurya / Şenyang (Shenyang) doğdu. 1971 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Genel Türk Tarihi Bölümünden mezun oldu. Yüksek lisansını 1972-74 yılları arasında Münih Maximilian Üniversitesi Türkoloji ve Yakın Doğu Enstitüsünde yaptı. 1976-82 yıllarında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Umumi Türk Tarihi Kürsüsü’nde “1905-1917 Rusya Türklerinin Millî Mücadele Tarihi” adlı teziyle doktorasını tamamladı.
Prof. Dr. Nadir Devlet, 1963-67 yılları arasında MEB İslâm Ansiklopedisi’nde tashih memuru, 1967-71 yıllarında ise T.A.E.’de sözlük tarama memuru olarak çalıştı. 1972-84 yılları arasında Hürriyet Radyosu Tatar-Başkurt Servisinde radyo programcılığı yaptı. 1986-91 yılları arasında Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları ve Uygulama Merkezinde müdür yardımcılığı görevinde bulundu. 1989-90 yıllarında Columbia Üniversitesi Orta Asya Araştırmalarında misafir-araştırmacı öğretim üyeliği yaptı. 1984 yılından sonra Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünde öğretim üyesi ve 1991 yılından sonra da Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü müdür yardımcılığı görevini üstlendi. Türk Tarih Kurumu, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü üyesidir.
Makaleleri Türk Kültürü, Türk Dünyası Araştırmaları, Emel, MÜ Türklük Araştırmaları dergileri ile Londra’da çıkan üniversite dergilerinde yer aldı. Rusya Türkleri’nin Millî Mücadele Tarihi adlı kitabıyla 1985’te Türkiye Millî Kültür Vakfı Ödülünü kazandı.
ESERLERİ
Araştırma-İnceleme: Kazak ve Tatar Türkleri (1976), Rusya Türkleri’nin Millî Mücadele Tarihi-1905-1917 (1985), Turkic Studies in the World and Turkey (1987), Dünyada Türklük Araştırmaları ve Türklük Araştırmaları ve Türkiye (1987), İsmail Bey Gaspiralı, Çağdaş Türk Dünyası (1989), Doğuştan Günümüze Büyük İslâm Tarihi, The Kazan Turks (Tatars), Çağdaş Türkiler, Doğuştan Günümüze Büyük İslâm Tarihi (Ek cilt, 1993), Islam in Tataristan, 1917 Ekim İhtilali (1998).
KAYNAKÇA
İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007, 2009).
Biyografya Sitesi, Milletlerarası Çağdaş Türk Alfabeleri Sempozyumu (1992).
