ACE2 enzimi nedir?
Anjiyotensin dönüştürücü enzim 2 veya kısaca ACE2; akciğerler, arterler, kalp, böbrekler ve bağırsaklardaki hücrelerin dış yüzeyine bağlı bir enzimdir. ACE2, damar daraltıcı olan anjiyotensin II hormonunun anjiyotensin'ye hidrolizini hızlandırarak kan basıncının düşmesini sağlar.
Birkaç bin hastayı içeren büyük bir çalışmada, erkeklerin kanlarında, kadınlardan daha yüksek miktarda anjiotensin dönüştürücü enzim -2 (ACE2) enzimi olduğuna dair kanıtlar elde edildi. Koronavirüs, ACE2 yardımıyla sağlıklı hücreleri enfekte ettiğinden, erkekler COVID-19 hastalığına daha yatkın olabilir.
Ayrıca, European Heart (Avrupa Kalp) dergisinde yayınlanan araştırmada ;kalp hastalarının aldığı renin-anjiotensin-aldosteron sistemini hedefleyen , ACE inhibitörü ve anjiotensin reseptör blokerleri nedeniyle kanların ACE2 konsantrasyonları yükselmediği bulundu.
Çalışmaya liderlik eden Hollanda Groningen Üniversitesi Tıp Merkezi’nden Kardiyoloji Profesörü Dr. Adriaan Voors şöyle diyor; “Elde ettiğimiz bulgular,önceki raporların aksine COVID-19 hastalarında bu ilaçların kesilmesini desteklemiyor.”
Daha önce yapılan bazı araştırmalarda RAAS inhibitörlerin kan plazması içindeki ACE2 konsantrasyonunu arttırabileceği ve dolayısıyla bu ilaçları alan kardiyovasküler hastalarda COVID-19 riskini de arttıracağı öne sürülmüştür. Fakat yeni araştırmada akciğer dokuları gibi dokulara bakılmayıp, sadece kan plazmasındaki ACE2 konsantrasyonlarına bakılsa da böyle bir durum mevzu olmadığına işaret ediliyor. Ayrıca araştırma RAAS inhibitörlerinin COVID-19 hastaları üzerindeki etkilerine dair kesin bir kanıt sağlayamıyor. Sonuçlar temelde kalp hastalarıyla sınırlı ve bunların arasında COVID-19 hastası yok. Bunda dolayı hastalığın gidişatı ve ACE2 plazma konsantrasyonları arasında doğrudan bir ilişki kurulamıyor.
Prof.Dr. Voors şöyle diyor: “ACE2 reseptörü hücrelerin yüzeyine tutunuyor. Koronavirüse bağlanarak, hücreye girerek sağlıklı hücreyi enfekte ediyor. Sonrasında hücrenin yüzeyinde diğer bir proteinle modifiye ediliyor, TMPRSS2. Akciğerlerde yüksek miktarda ACE2 olmasından dolayı, COVID-19’a bağlı akciğer bozuklukların ilerlemesini önemli rolü olduğu düşünülüyor.”
Prof. Voors ve meslektaşları salgın öncesinde erkek ve kadın kanındaki farklılık yaratan işaretleri(marker) çalışmıştı. Sonuçlar, pandemi başladıktan sonra belli oldu.
Erkeklerde ACE2 daha fazla
Araştırmanın ilk yazarı Groningen Üniversitesi Tıp Merkezi’nden Dr. Iziah Sama şöyle diyor:” ACE2 gibi güçlü biyo-işaretlerin erkeklerde, kadınlardan daha fazla olduğunu bulduğumuzda, neden erkeklerin koronavirüsten daha çok öldüğüne dair potansiyel bir açıklama olabileceğini anladım.”
Araştırmacılar 11 Avrupa Ülkesi’nden, iki gruptan oluşan kalp hastasında ACE2 konsantrasyonlarını ölçtü. İlk(indeks grubu) grupta 1485 erkek,537 kadın vardı. Böylece araştırmacılar hipotezler ve araştırma soruları tasarladı. Sonra araştırmacılar elde ettikleri bulguları 1123 erkek ve 575 kadından oluşan ikinci grupta (validasyon grubu) doğruladı.
Araştırmacılar ,ACE2 konsantrasyonlarının oynadığı belli başlı klinik faktörlere baktı. ACE inhibitörleri,ARBler,mineralokortikoid reseptör antagonistler olduğu kadar, kronik obstrüktif akciğer hastalıkları,koroner arter by-pass ve atriyel fibrilasyon gibi faktörlere bakıldığında, erkeklerde ACE2 konsantrasyonu yükselmesinin güçlü bir tahmin unsuru olduğu bulundu. Birinci grupta ACE inhibitörleri,ARBler,ARBler ve MRAların plazmada ACE2 konsantrasyonunun yükselmesiyle ilişkili olmadığı, validasyon grubunda ise ACE inhibitörleri,ARBler düşük ACE2 konsantrasyonlarıyla ilişkilendirilirken, MRAlar konsantrasyonlarda hafif yükselmelerle ilişkilendirildi.
