Kahramanmaraş merkezleri depremlerin yaraları sarılmaya çalışılıyor.
Jeolojinin babası olarak bilinen İhsan Ketin’in “Kuzey Anadolu Fay Hattını buldum ama derdimi anlatacak bir politikacı bulamadım” sözleri yeniden gündem oldu.
PEKİ, KİMDİR İHSAN KETİN?
1914’te Kayseri’de doğan İhsan Ketin, yatılı burslu olarak Kayseri’de okuduğu ortaokul ve lise yıllarında Kayseri Lisesi müdürü Yunus Könü tarafından keşfedildi ve genç nesilleri eğitmesi için öğretmen olması yönünde teşvik etti. Fen bilimleri öğretmenliğini kazanıp kayıt hazırlıklarına başlarken ise yurtdışında eğitim hakkı kazandığını öğrendi ve bir anda kendini Almanya’da buldu. Mustafa Kemal Atatürk’ün her alanda yetkin bilim adamları yetiştirmek için yurtdışına gönderilmesini istediği gençlerden biri olarak 1932’de Almanya’ya gitti. 2 yıllık dil eğitiminin ardından, 1934’te Berlin Üniversitesi’nde jeoloji alanında eğitim almaya başladıktan sonra 2. Dünya Savaşı öncesindeki siyasi karmaşadan uzaklaşarak eğitimine Bonn Üniversitesi’nde devam etti. Almanya’da öğrendiklerini daha sonra öğrencilerine “kayalarda gizlenen gerçeği bulmak” şeklinde açıklayan Ketin, 1938’de doktora tezini tamamlayarak yurda döndü. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Jeoloji Enstitüsü’nde asistan olarak göreve başlayan İhsan Ketin, 24 yaşında Cumhuriyetin doktora yapmış ilk jeoloğu oldu.
Otuz üç bin kişinin yaşamını yitirdiği Erzincan depremi ile 1942’de Niksar, 1943’te Tosya, 1944’te Bolu-Gerede ve 1946’da Çankırı’da yaşanan depremler üzerinde çalıştı. Araştırmalarıyla Erzincan’dan batıya doğru uzanan deprem kuşağını keşfetti. Çalışmalarını 1948’de batıya doğru hareket eden ‘‘Anadolu Bloku’’ adını verdiği çalışmasıyla dünyaya duyurdu.
Makale Almanya’da büyük bir ilgi gördü ve jeologların temel kaynaklarından “Geologischen Rundschau”nun otuz altıncı cildinde yayınlandı. Almanya, bu çalışmasından ötürü İhsan Ketin’i, dünyanın en büyük jeologlarına verilen ‘‘Gustav Steinmann Madalyası’’ ile ödüllendirdi. Bilim dünyasını Kuzey Anadolu fay hattının güneyinde de benzer bir yapı olabileceği yönünde uyarmasının ardından 1971’deki Bingöl depremi sonrası bilim adamları Doğu Anadolu fay hattını keşfetti.
İhsan Ketin, Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde sanayi bölgeleriyle yerleşim planlarının kurulmaması yönünde bütün hükümetleri uyarmasına rağmen uyarıları dikkate alınmadı. Özellikle TÜPRAŞ için uyarıda bulunan Ketin, “Körfez’e kurmayın” diye diretti ancak sözü yine dinlenmedi. Erzincan ve Adapazarı’nın bugünkü yerlerinde kurulmaması gerektiğini de söyledi. “Kuzey Anadolu Fay hattını buldum lakin bunu anlatacak siyasetçi bulamadım” sözü günümüzde de geçerliliğini halen korumaktadır.
1950-51 yıllarında Amerika’ya gittikten sonra, 1953’te İstanbul Teknik Üniversitesi’nde öğretim üyeliğine devam etti.
1983'de emekli olmasına karşın üniversitede ölümüne kadar çalışmıştır. 1995'te ölen Ketin'in mezarı, İstanbul'daki Karacaahmet Mezarlığı'ndadır.
