Meme ile ilgili yakınması olan kadınlarda veya genel tarama testi olarak hekim tarafından istenebilir. Yüz yıla yakın bir süreden beri kullanılmaktadır, ancak günümüzde klasik mamografilerin yerini fotoğraf makinelerinde olduğu gibi dijital mamografiler almakta ve görüntüler ekranda izlenip, sonuçlar farklı Radyoloji Uzmanları tarafından daha detaylı olarak değerlendirilebilmektedir. Meme filmi, meme grafisi, meme röntgeni adları ile de anılır. Mamografi nasıl yapılır? Memeniz röntgen plağı ile bir plastik plak arasında sıkıştırılarak Radyoloji Uzmanı tarafından yapılır. Bu sıkıştırma işlemi bazı kadınlar tarafından huzursuzluk ve bazıları tarafından da ağrı olarak algılanır, ancak bu sıkıştırma sürecinin saniyeler sürdüğünü bilmekte yarar vardır. İşlem süresi ortalama 20 dakika kadardır. googletag.mynet.renderLazySlot('300x250body1') Geçmişe ait meme görüntüleri gerekli midir? Evet gereklidir, çünkü Radyoloji Uzmanı bir kitle veya kireçlenme tespit ettiği takdirde bunun geçmişte var olup olmadığını, varsa boyutlarında veya sayısında artış olup olmadığını anlamak isteyecektir ve raporunu düzenlerken de bu bilgiler kararını etkileyecektir. Bu nedenle eski mamografi veya meme ultrasonografi tetkiklerini yanınızda götürmeyi unutmayınız. Tarama mamografisi ne demektir? Tarama mamografisi hiçbir yakınması olmayan 40 yaş ve üzerindeki kadınlarda bazı gruplara göre yılda bir kez ve bazı gruplara göre ise iki yılda bir kez yapılması gereken iki yönlü mamografi tetkikine verilen addır. Amerikan Radyoloji Cemiyeti yetkilileri, meme kanseri açısından tarama amaçlı mamografi tetkiki yapılan 6,666 kadın üzerinde yaptıkları çalışmada1, mamografinin duyarlılık oranını % 78 olarak belirlemişlerdir. Bu oran Modena çalışma grubunun araştırmasında2 da % 78 olarak belirlenmiştir. Mamografi öncesinde nelere dikkat edilmelidir? Tetkik günü deodorant kullanmayınız, bunlar mamografide beyaz lekeler olarak çıkabilirler. Tetkik sırasında Radyoloji Uzmanı veya teknisyenine memeniz ile ilgili yaşadığınız sorunları anlatmanızda yarar vardır. Mamografi için ideal zamanlama nedir? Kadınlarda adet dönemlerinde memelerde dolgunluk olacağından yanılma payı yüksektir. Bu nedenle Radyoloji Uzmanları çoğunlukla adet sonrasında memedeki hassasiyetin ortadan kalması beklenen dönemi tercih ederler (7-12. günler arasında; adetin başladığı gün 1. gün olarak hesap edilerek). Mamografi tetkiki risk taşır mı? Evet mamografi radyasyon ile çalışan bir tetkik olduğundan risk taşır, ancak günümüzde gelişmiş aletlerde alınan radyasyon dozu her çekim için 01-0.2 rad (bir mamografide ortalama 0.2-0.4 rad) ile sınırlıdır. Meme kanserinin tedavisinde 5,000 rad dozunda ışın verildiği göz önüne alınırsa 40 yaşında mamografi çekilmeye başlanan bir kadın 90 yaşına geldiğinde ancak toplamda 20-40 rad kadar ışın almış olacaktır. Mamografide kireç odakları ne anlama gelir? Kireç odakları kalsiyum birikintilerinin röntgen filiminde elde edilen görüntüsüdür. Bunlar büyük kireç odakları (makrokalsifikasyon) veya küçük kireç odakları (mikrokalsifikasyon) şeklinde olabilir. Makrokalsifikasyonlar’a 50 yaşın üzerindeki kadınlarda her iki kişiden birisinde ve 50 yaş altındaki kadınlarda ise her 10 kişiden birisinde rastlanır. Mikrokalsifikasyonlar özellikle kümelenme oluşturduklarında meme kanserinin belirtisi olabilirler. BIRADS sınıflaması nedir? Amerikan Radyoloji Cemiyeti’nin Breast Imaging Reporting and Data System veya kısaltılmış adı ile BI-RADS sınıflaması adı altında meme görüntülemesinde 0 ile 6 arasında değişen bir skorlama sistemi yaygın olarak kullanılmaktadır. Kategori 0: Ek görüntüleme yöntemlerine gereksinim var Kategori 1: sorun yok Kategori 2: iyi huylu (benign) sonuç Kategori 3: muhtemelen iyi huylu (benign) sonuç Kategori 4: şüpheli sonuç, biyopsi istenilebilir 4a: düşük oranda meme kanseri riski 4b: orta düzeyde meme kanseri riski 4c: belirgin düzeyde meme kanseri riski Kategori 5: yüksek oranda meme kanseri riski Kategori 6: patolojik olarak kanıtlanmış meme kanseri
Editör: TE Bilişim