Hamam kültürü, hamamda banyo yapmanın dışında, hamam yapıları, hamam törenleri, hamam eğlenceleri, kullanılan eşyalar, hamamla ilgili mâniler, türküler ve anlatılardan oluşur.
Anadolu’daki geçmişi Romalılara kadar uzanan hamamlar, Türklerin İslamiyeti kabul etmeleri ile birlikte ayrı bir önem kazanmıştır. Halka açık ilk hamam 1584’de III. Murat’ın annesi Nurbanu Sultan’ın Mimar Sinan’a yaptırdığı Çemberlitaş Hamamı’dır. Bunun ardından kısa zamanda hamamların sayısı artmış, bütün Anadolu’ya yayılmıştır.
Kubbeli yapılar olan hamamlar genellikle soyunmak için kullanılan câmegâh, kurulanma ve peştamal değiştirmek için kullanılan soğukluk ve yıkanmak için kullanılan sıcaklık bölümlerinden oluşur.
Hamamlar sadece bir yıkanma yeri olmanın ötesinde sosyal ve kültürel etkinliklerin yaşandığı merkezler olmuştur. Kadınlar komşularıyla birlikte önceden anlaşarak topluca hamama giderler. Hamamda öğleye kadar yıkanılır, öğle vakti geldiğinde önceden hazırlanan yiyecekler yenir. Bütün günlerini hamamda geçiren kadınlar burada çeşitli sazlı sözlü eğlenceler düzenlerler.
Hamamlar özel günlerin kutlandığı yerler olmuştur. Kadınlar için “gelin hamamı”, “loğusa hamamı”, “bebeğin kırk hamamı”, “adak hamamı”, “yas alma hamamı”; erkekler içinse “damat hamamı”, “sünnet hamamı”, “asker hamamı” ve “bayram hamamı” düzenlenir. Bunlardan “gelin hamamı” ve “damat hamamı”nın geleneksel düğün törenleri içinde özel bir yeri vardır. Gelin hamamı için genellikle çarşamba sabahı, ipekli peştemallar, sedef nalınlar giydirilen gelin, yakınları ve arkadaşları ile birlikte erkenden hamama getirilir. Hamamda gelin yıkanırken bir yandan da türküler söylenir ve oyunlar oynanır. Hamama gitmenin bir sebebi de kız beğenmektir.
Hamam geleneği günümüzün kent kültürü içinde kimi işlevlerini kaybetmiş olmakla birlikte, “gelin hamamı” gibi törensel uygulamalar ile modern banyolara adapte edilen lif, kese, peştemal, hamam tası gibi el sanatları günümüzde de devam etmektedir.
1.AYASOFYA HÜRREM SULTAN HAMAMI / İSTANBUL
Mimar Sinan eseri
Her gün 08.00 - 22.00 arası açık, 250 TL
Osmanlı’nın en güçlü döneminde Hürrem Sultan hamamı 1557’de Sultanahmet’te yaptırdı. Mimar Sinan, kadın ve erkek bölümünü birbirine simetrik olarak tasarladı. Dört hamam paketi ve üç farklı masaj seçeneği var. Pir- i pak paketi hamam kullanımı, kese, köpük, baş, boyun masajı ve şerbet ikramından oluşuyor. Fatih; (0212) 517 35 35
2.CAĞALOĞLU HAMAMI / İSTANBUL
Barok mimari
Her gün 08.00 - 22.00 arası açık,100 TL
1749’da Sultan I. Mahmut tarafından Ayasofya Camii’ne gelir sağlamak amacıyla inşa ettirildi. Barok mimariye sahip hamama Atatürk, Alman İmparatoru II. Wilhelm, Harrison Ford, Kemal Sunal ve Cameron Diaz gibi birçok önemli isim uğradı. Fatih; (0212) 522 24 23
3.KERVANSARAY / BURSA
Roma’dan kalma
Her gün 07.00 - 22.30 arası açık, 40 TL
Hamam, Kervansaray Termal Oteli’nin içerisinde yer alıyor. Roma İmparatorluğu’ndan kalan eser, 1389’da büyük bir restorasyon geçirdi. Erkek, kadın ve aile bölümü var. Masaj ve kese isterseniz 40 lira daha veriyorsunuz. Çekirge; (0224) 220 00 00
4.ÇEMBERLİTAŞ HAMAMI / İSTANBUL
Seçeneği bol
Her gün 07.30 - 24.00 arası açık,75 TL
III. Murat’ın annesi Nurbanu Sultan tarafından 1584’te Mimar Sinan’a yaptırıldı. Kadın ve erkek bölümüne sahip eserde, geleneksel Türk hamamı dışında, refleksoloji, aromaterapik yağ masajı, kil maskesi ve Hint baş masajıda var. Fatih; (0212) 522 79 74
5.KARACABEY HAMAMI / ANKARA
Stresten kaçanlara
Her gün 05.30 - 23.00 arası açık,25 TL
Başkentin stresinden kaçmak, rahatlamak isteyenler için harika bir yer. Yaklaşık 500 yıllık geçmişe sahip hamam asırlardır orijinalliğini koruyor. Kadın ve erkek bölümü var. Kese ve köpük için ekstra 15 lira vermeniz gerekiyor. Altındağ; (0312) 310 21 55
6.SÜLEYMANİYE HAMAMI / İSTANBUL
‘Kalfalık eseri’nin parçası
Her gün 10.00 - 23.00 arası açık,130 TL
Mimar Sinan’ın “kalfalık eserim” dediği Süleymaniye Külliyesi’nin bir parçası. 1557 yılında hizmete giren hamamda Kanuni Sultan Süleyman’a ait bir loca mevcut. Erkek ve kadın için tek bir bölüm var. Rezervasyon şart. Beyazıt; (0212) 520 34 10
7.KILIÇ ALİ PAŞA HAMAMI / İSTANBUL
Geniş kubbeli
Her gün 08.00-16.00 (Kadın), 16.30-23.30 (Erkek) arası açık, 150 TL
Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşa tarafından, Mimar Sinan’a leventlerine hizmet vermesi için yaptırılmıştır. Geniş ve görkemli kubbesi sayesinde gün ışığını içeri taşır. Kese, köpük, çay ve şerbet ikramı fiyata dahil. Beyoğlu; (0212) 393 80 10
8.GALATASARAY HAMAMI / İSTANBUL
Temiz ve bakımlı
Her gün 07.00 - 22.00 arası açık, 75 TL
İstanbul’un en merkezi yerlerinden birinde kalabalıktan sıkıldıysanız, rahatlamak için buraya uğrayın. II. Bayezid tarafından 1481 yılında külliye ile beraber inşa ettirildi. Temiz ve bakımlı olması turistlerin ilgi göstermesini sağlıyor. Beyoğlu; (0212) 252 42 42
9.TARİHİ ŞENGÜL HAMAMI / ANKARA
Kahve masajı var
Her gün 05.30 - 00.00 arası açık, 25 TL
Kent kış aylarında oldukça soğuk bir havaya sahip. Sıcak bir ortam arıyorsanız doğru adres burası. 15. yüzyılda inşa edilen hamamda kadın ve erkek bölümü var. Cilt bakımı oldukça iyi olan mekânda mutlaka kahve masajı yaptırın. Ulus; (0312) 310 22 98
10.TARİHİ SEKİZ DİREKLİ HAMAM / TRABZON
Oldukça otantik
Her gün 07.00 -23.00 arası açık,23 TL
Hamamın yapılış tarihi tam olarak bilinmese de, bazı kaynaklar Selçuklular tarafından 11. yüzyılda inşa edildiği bilgisini veriyor. Sekiz direkli hamam oba çadırı görünümüne sahip. Ahşap ve mermerin uyumu oldukça otantik bir görünüm sunuyor. Pazarkapı; (0462) 322 10 12
