Kuraklık yaşanıyor: 4,5 asırlık tarihi çeşmeler kurudu

Erzurum merkez Yakutiye ilçesi Altunbulak Mahallesi'nde, yaklaşık 450 yıl önce Osmanlı döneminde yapıldığı tahmin edilen çeşmeler, 2020'deki kuraklığın ardından bu yıl bir kez daha kurudu. Sıcak hava ve yetersiz yağış nedeniyle tarihi çeşmelerin 2 yılda ikinci kez kuruduğunu belirten Altunbulak Mahallesi Muhtarı Nuri Demir, bunun kendilerini hem tedirgin ettiğini hem de üzdüğünü söyledi. Jeoloji Mühendisleri Odası Erzurum Temsilcisi Eyüp Tavlaşoğlu ise "Ovadaki yeraltı suyunun azalmasıyla tarihi çeşmelerin suyu da kurudu." dedi.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından yapılan çalışmalar sonucunda, Türkiye'nin aralık ayı sıcaklık değerlendirmesi yapıldı. Türkiye'nin 7 bölgesinde de Aralık 2022'de sıcaklık ortalaması yükseldi. Doğu Anadolu Bölgesi ortalaması 1,5 santigrat derecedeyken Aralık 2022 sıcaklık ortalama değeri 2,4 santigrat derece olarak belirlendi. Değerlendirmede son 52 yılın en sıcak aralık ayı ve yağışın az olduğu günlerinin yaşandığı ifade edildi. 

‘ERZURUM MAALESEF KURAKLIK YAŞIYOR’

Denizden 1890 metrede kurulu Erzurum'da yağış miktarı geçen yıla göre çok düştü. 2021 aralık ayında metrekareye 21,1 kilogram yağış düşen Erzurum'a bu yıl son 40 günde yağan yağış miktarı 8 kilogramda kaldı. Kuraklık nedeniyle Erzurum'a 15 kilometre uzaklıktaki Altunbulak Mahallesi'nde Osmanlı döneminde yapılan Altunbulak ve Gümüşbulak çeşmeleri kurudu. 2020 Aralık ayında yaşanan yağış azlığı sebebiyle suları kesilen çeşmeler, 2 yıl aradan sonra yine su vermez oldu.

Altunbulak Mahalle Muhtarı Nuri Demir, "Erzurum maalesef kuraklık yaşıyor. Türkiye genelinde kuraklık var ama Erzurum'da çok aşırı. Halimizi görüyorsunuz. Hayvanları sulayacak suyumuz yok. Dereden getirdiğimiz çeşmelerle ihtiyacımızı gideriyoruz. Tarihi çeşmelerin kurumuş hali bizi üzüyor. Bunların 400-450 yıla tekabül eden tarihi var. Yıllarca akmış, kurumamış bu çeşmeler 2 yıldır kuruyor. Bunların acısını yaşıyoruz" ifadelerini kullandı.

‘AKARSULARIMIZIN DEBİLERİNDE DE CİDDİ ÖLÇÜDE AZALMA YAŞANDI’

Dünya genelinde yaşanan iklim değişikliğinin Türkiye ve Erzurum'da da hissedildiğini belirten Jeoloji Mühendisleri Odası Erzurum Temsilcisi Eyüp Tavlaşoğlu, "İklim değişikliği, kar ve yağmurun az yağmasıyla, yer altı su kaynaklarında azalma yaşandı. Erzurum, Doğu Anadolu'da yer altı su rezervi bakımından en zengin il. Fırat, Çoruh ve Aras nehri bu topraklardan doğmakta. Son yıllarda bu akarsularımızın debilerinde de ciddi ölçüde azalma yaşandı. Yüksek rakımda bulunan Erzurum'un etrafı dağlarla çevrili. Bu dağlar ve etrafına kışın çok kar yağar. Karlar, nisan ayıyla eriyordu. Karların erimesiyle yer altı su kaynakları besleniyor, nehir sularına karışıyordu. İklim değişikliğiyle kar ve yağmurun az yağması yer altı sularında doygunlaşmamaya neden oldu ve şehirde artık su kıtlığı başladı. Bazı nehir ve çay suları akmamaya, yer altına çekilmeye başladı. Son yıllarda yağmurun azalması, yeterince kar yağmaması sebebiyle ovadaki yeraltı suyu da azaldı. Ovadaki suyun çekilmesiyle tarihi çeşmelerde de kuruma yaşanıyor." diye konuştu.