Tarihi NATO zirvesine artık saatler kaldı, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden yeni üyelik başvurularına ittifak ülkelerinin liderleri çok hassas kararlar alacak.
İspanya'nın başkenti Madrid'de bugün başlayacak zirvede, NATO'nun gelecek on yılını şekillendirecek stratejik yol haritası belirlenecek. En son 2010 yılında yenilenen Stratejik Konsept Belgesi'ne Ukrayna'ya saldıran Rusya'dan yükselen tehdidin damga vurması bekleniyor.
Milliyet'in haberine göre, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, ittifakın doğu kanadındaki hızlı müdahale askerlerinin sayısının 7 kat artacağını açıkladı. NATO'nun Rusya sınırındaki muharip güçler 300 bine yükseltiliyor.
On yıllardır süren tarafsızlıklarına son vererek NATO'nun kapısını çalan İsveç ve Finlandiya'nın üyelik başvuruları da masada. Türkiye, iki İskandinav ülkesinin üyeliklerini terör örgütü PKK ve Suriye kolu YPG'ye verdiği açık destek nedeniyle veto ediyor. NATO, Türkiye, İsveç ve Finlandiya, krizi aşmak için dörtlü zirvede bir araya gelecek.
Bu sabah ABD lideri Joe Biden'la görüştüğünü açıklayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, zirvede Biden'la bir kez daha bir araya gelebileceklerini söyledi. Erdoğan, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ile Madrid'de görüşmeyeceğinin altını çizip Yunan lidere kapıyı kapattı.
NATO'ya eleştirilerini sıralayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu ifadeleri kullandı:
"Terörle mücadelede binlerce TIR silah bu teröristlere verildiğinde NATO ne yaptı? TIR'lar dolusu silahlar ABD'den geldi. Görüşmemizde yine söyleyeceğiz; nasıl NATO'da omuz omuza vermiş iki ülkesiyiz ki teröre bu silahlar veriliyor? Yunanistan için 'Rusya'ya karşı' dediniz. Peki bu silahlar kime karşı kullanılıyor? Artık biz bunları çok iyi tanıyoruz.
YUNAN MEDYASINDA İLK HABER
Yunan medyası, beklendiği gibi Erdoğan'ın sözlerini manşetine taşıdı. Kathimerini gazetesi, 'Erdoğan: Biden'la görüşeceğim, Miçotakis'le değil' başlığını tercih etti.
Kathimerini, Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias'ın Türkiye'yi hedef alan "21. yüzyılda yayılmacılık girişimlerine müsamaha gösteremeyiz" sözlerini ayrıca haberleştirdi.
CNN Yunanistan, 'Erdoğan: Biden'la Yunanistan'daki Amerikan üslerini konuşacağım' manşetini attı, 'kışkırtıcı hitabet devam ediyor' yorumuna yer verdi.
CNN Yunanistan'da ayrıca 'NATO Zirvesi: Miçotakis ve Erdoğan yüz yüze' başlığıyla İspanya Kralı'nın vereceği akşam yemeğini sayfasına taşıdı. Yayın organı, Miçotakis ve Erdoğan'ın diğer ülkelerin liderleriyle birlikte akşam yemeğinde aynı masada olacaklarını yazdı.
Eleftheros Typos gazetesi, 'İnatçı Erdoğan: NATO Zirvesi'nde Miçotakis'le buluşmayacağım' başlığıyla okurlarının karşısına çıktı.
Ta Nea, 'İlk önce onlar birlikte gelecek/ Erdoğan'dan ikinci Miçotakis boyunduruğu: Yunanistan Başbakanı'yla NATO Zirvesi'nde görüşmeyi reddetti' başlığını seçti.
Gazetedeki bir başka haber ise, 'NATO Zirvesi ve Erdoğan bilmecesi' başlığıyla yayımlandı.
'Erdoğan'ın şantajı' başlığıyla provokasyona girişen Proto Thema internet sitesi ise, 'Miçotakis'le görüşmeyeceğim, NATO Türkiye'yi kaybedebilir mi?' dedi.
YÜKÜ BİR HAFTADA İNDİRİLECEK
Türkiye'den hem ABD'ye hem de Yunanistan'a mesajların verildiği gün, Kathimerini'de dikkat çekici bir haber vardı. Yunanistan'ın kuzeyindeki Dedeağaç limanına yanaşan bir Amerikan gemisini haberleştiren gazete, 'En büyük askeri ekipman sevkiyatı' başlığını attı.
Selanik limanından Dedeağaç'a hareket eden ARC Endurance isimli Amerikan gemisindeki yükleri boşaltmak bir hafta sürecek. Gemide çok sayıda Amerikan zırhlısı bulunuyor.
2020 yazında parlayan gerilimin ardından Yunanistan'ın güneyinden kuzeyine çok sayıda noktada ABD varlığı ortaya çıktı. Dedeağaç limanına daha önce de benzer sevkiyatlar gerçekleşmişti.
ABD SAFINI SEÇTİ
Türkiye-Yunanistan ilişkilerinde, özellikle 2020 yazında Doğu Akdeniz'de büyük bir kapışma yaşandı. Türkiye Akdeniz'e savaş gemilerinin eşlik ettiği araştırma gemisi gönderdi. Ankara'nın hamlesiyle çaresiz kalan Yunanistan, başta Fransa ve ABD olmak üzere Mısır, İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri ve hatta Suudi Arabistan'la tatbikatlara girişti. Atina yönetimi, geride kalan iki yılda silahlanmaya milyarlarca euro harcadı.
Yunanistan Fransa'dan Rafale jetleri ve savaş gemileri satın aldı, Paris ise geçtiğimiz Mart ayında başkent Atina'ya uçak gemisi Charles de Gaulle'ü yolladı.
Gerilimde açık şekilde Yunanistan'ın tarafını tutan ABD ise, Girit Adası'ndaki Suda Üssü'ne uçak gemisi gönderdi. USS Dwight D. Eisenhower'ın başını çektiği, 22 savaş gemisi ve 5 bin 600 askerden oluşan Taarruz Gücü, ABD tarafından Yunanistan'a destek için Doğu Akdeniz'e yollandı.
Suda'yı Doğu Akdeniz'de adeta kendi üssü haline getiren ABD ordusu, ayrıca dönemin Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'yu da Girit'teki üste ağırladı. Pompeo, Yunan Başbakan Miçotakis'le birlikte Amerikan uçak gemisi üstünde poz verdi.
2020 yazından itibaren neredeyse her hafta Yunan ordusuyla tatbikat yapan ABD'nin ilgisi, yalnızca Akdeniz'le sınırlı kalmadı. Girit'ten Selanik'e kadar neredeyse tüm Ege Denizi'ni kapsayan ortak tatbikatlara Yunan ve Amerikan özel kuvvetler askerleri katıldı. Yunan medyası, ABD'nin Yunanistan'da kalıcı üsler elde etmeyi amaçladığını yazdı. Halihazırda Ege Denizi'nin ortasındaki İskiri Adası dahil birçok yerde ABD üsleri bulunuyor.
ABD, halihazırda Yunanistan'ın elindeki F-16 savaş uçaklarının modernizasyonunu gerçekleştiriyor. Türkiye'yi F-35 programından çıkaran Washington, Türkiye'ye ayrılan savaş uçaklarının Yunanistan'a verilmesini gündemine almış durumda.
BİR DÖNÜM NOKTASI: WASHINGTON ZİYARETİ
Yunan bağımsızlık savaşının iki yüzüncü yılı için ABD'nin başkenti Washington'da 17 Mayıs tarihinde ağırlanan Yunan Başbakan Miçotakis, Beyaz Saray'da ABD lideri Joe Biden'la görüştü. Yunan bayrağının renkleri mavi-beyaz kravat takan ABD lideri, Miçotakis'i 'Ben Joe Bidenopulos' cümlesiyle karşıladı.
Miçotakis ABD Kongresi'ndeki konuşmasında Türkiye'yi hedef aldı, Washington'da Türkiye'nin programından çıkarıldığı F-35 jetlerinin Yunanistan'a satışı da konuşuldu.
Miçotakis, ABD Kongresi'nde Kıbrıs'ta iki devletli bir çözümü asla kabul etmeyeceklerini vurgulayıp Türkiye'ye suçlamalarda bulundu:
"Siz değerli Kongre üyelerinden, son 48 yılda Helenizm'in bitmeyen acılarına neden olan açık yarayı unutmamanızı rica ediyorum. Kıbrıs'ın bölünmesinden bahsediyorum. Bu meselenin uluslararası hukuka göre ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin ilgili kararları doğrultusunda çözülmesi gerekiyor. Dün Başkan Biden'a da söylediğim gibi, Kıbrıs'ta kimse iki devletli bir çözümü asla kabul edemez."
Kıbrıs açıklamaları Kongre üyeleri tarafından ayakta alkışlanan Yunan lider, Türkiye'nin adını anmadan hava sahası ihlallerine de değindi.
Washington turunun ardından bayram eden Atina'daki havanın dağılmasına, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 23 Mayıs Pazartesi günü kurduğu "Artık benim için Miçotakis diye birisi yok" cümlesi yetti.
