14 Kasım 2021 de Bulgaristan’ da bir yıl içinde üçüncü kez seçim gerçekleşecektir. Bu durum, Bulgaristan siyaset tarihinde bir ilk’ tir. Bulgaristan vatandaşları erken Genel seçim ve Cumhurbaşkanı seçimi için yeniden sandık başına gidecek ve çoğu elektronik ortamda oy kullanacaklardır. Elektronik oy kullanmanın bazı partilerde oy kaybına neden olacağı öngörülmektedir.
Bulgaristan’da siyaset her gün değil, hatta her dakika değişmektedir.
4 Nisan ve 11 Temmuz 2021 seçimleri ardından partiler arasında anlaşma sağlanamadığı için koalisyon hükümeti kurulamamış, tüm müzakereler başarısız olmuştur.
Bundan önceki seçimlerde Başbakan Boyko Borisov’un partisi ve Hak ve Özgürlükler Hareketi arasında şiddetli çatışmalar oluyorken , bu kez taraflar daha ılımlı bir seçim propagandası sergilemişlerdir.
Cumhurbaşkanı adayı Sn. Karadayı bu seçim atmosferinde daha istikrarlı, ülkede demokrasi haklarını, çok kültürlülüğü ve dini farklılıkları, Avrupa’nın azınlıkların kimliklerini koruyan görüşünü savunan, birleştirici unsurları ön plana alan konuşmalar yaparak Bulgaristan’da yaşayan Türklerin gönlünü okşamıştır.
Zaten 10 Kasım 1994 yılında Avrupa Konseyince onaylanan Avrupa Ulusal Azınlıkları Koruma Çerçeve Sözleşmesi, Bulgaristan Parlamentosunca 18 Şubat 1999 da onaylanmıştır. Ancak bu konu tam olarak bugüne kadar önemsenmemiş ve araştırılmamıştır. Yerli Türk topluluğunun kimliğinin korunması ve geliştirilmesi hususu ele alınmamıştır.
Bulgaristan’ da biz Türkler açısından bir Türk asıllı Cumhurbaşkanı adayı olması elbette memnun edicidir, ancak Türk tarihimize baktığımızda Cengiz Han, Mete Han, Gaspıralı, Ziya Gökalp, Atatürk gibi büyük liderlerimiz her nerede olursa olsun Türklerin bölünmemesini ve Türk birliğini savunmuşlardır. Oysa DOST oluşumu ile 4 yıl önce Bulgaristan’ da Türkleri bölen ve Bulgar milliyetçilerin birleşmesine neden olan Türkiye’deki 1989 göçmen diaspora oluşumları , yarın yapılacak Cumhurbaşkanı seçimlerinde Türk’ün oyu Türk’edir naraları atıyorlar, hatta 2011 de ilk Türk Cumhur adayı “batSali”yi unutmuşlar ki, ilk defa bir Türk asıllı Cumhurbaşkanı adayı algısı yaratmışlardır ve Türkiye’ deki TV kanallarını bile coşturmuşlardır. Ne yazık ki, kabul olmayacak duaya AMİN diyoruz.
Bu garip durumu BALKAN PANAYIRI ifadesiyle Bulgaristan’ da şaşkınlıkla izliyoruz.
Oysa tüm bu coşkulu yaygaralar yaşanıyorken, Bulgaristan’ da yine yeni bir Bulgar milliyetçi parti olan Възраждане/ Yeniden Uyanmak /partisinin araştırma şirketlerine göre % 4 barajı aşacağı tespit edilmiştir.. Dolayısıyla, ilk Türk Cumhurbaşkanı adayı algısından ziyade, oyların elbette Cumhurbaşkanı adayı için kullanılmasının önemli olduğu kadar , Türklerin yoğun olduğu ve Cumhurbaşkanı adayımızın başkanı olduğu Hak ve Özgürlükler Hareketini desteklemenin daha isabetli olacağı vurgusu yapılmalıydı. Zira sosyalizmin ilkelerini benimseyen Cumhurbaşkanı Radev’ in tekrar kazanacağını ve Vızrajdane partisinin de % 4 barajı aşması halinde oluşacak meclis aritmetiği , istenmeyen Hak ve Özgürlükler Hareketini, hükümet dışında bırakabileceğini göz önünde bulundurmalıyız.
Bulgaristan siyasi tarihinde kilit rol oynayan ve 3’üncü konumda olan Hak ve Özgürlükler Hareketi DOST oluşumuyla ilk defa hükümet dışında kalmıştır. HÖH , 11 Temmuz 2021 tarihindeki son seçimlerde yeni protesto partilerinin de oluşumuyla altıncı sıraya gerilemiştir.
Yüzyıllardan beri Avrupa’nın “Barut fıçısı” olarak adlandırılan Balkanlar, ününe layık bir tarih yaşamıştır.
Beşyüz yıldan fazla varlığımızı sürdürdüğümüz bu topraklarda var olduğumuzu savunabilmemiz için, herşeyden önce anadilimizin yaşaması için çaba göstermeliyiz. Maalesef Türkiye’ deki Bulgaristan siyaseti algısı, Bulgaristan’ da can çekişen anadilimizin önüne geçmiştir. Bulgaristan, Balkan coğrafyasının en yoğun Türk ve Müslüman nüfusu olan ülkesidir. Esasen “Böyle bir halk var” biz olmalıyız.
Kuzey Bulgaristan’ da oluşan ” ANADİLİ BULGARCA OLAN TÜRKLER ” modelini dikkate alacak olursak, yakın bir gelecekte var olabilmemizin mümkün olmayacağı endişesini şimdiden taşımalıyız.
Bulgaristan’ ı çok ciddi siyasi ve ekonomik krizler beklemektedir. Bu nedenle seçimlerin hayırlı olmasını ve bu kez hükümetin kurulmasını diliyorum !
Nesrin Kıratlı
