Bir önceki yönetimin bu karar doğrultusunda istifa etmesinden sonra, 17 Ekim 2018 tarihinden atanan geçici yönetimle İyi Parti Manisa il başkanlığını görevine Hasan Eryılmaz getirildi.

Yeni il yönetiminin atamasından sonra 45 içinde olağanüstü seçimli genel kurul yapmak zorunda olan ‘geçici yönetim’, Siyasi Partiler Kanunu ve İYİ Parti Tüzüğü'ne rağmen yasal süreci tamamlamadı.

İYİ Parti il başkanlığı yönetiminin münfesih duruma düşmesinin ardından,  bir parti üyesi sulh hukuk mahkemesine dava açarak olağanüstü seçimli genel kurul yapmayan il yönetiminin yerine Yıldırım ŞEKERCİOĞLU, Murat TÜRKEKAL, Özkan ÖZMET 3 kişilik kayyum atanmasını talep etti. 

Siyasi Partiler Kanunu’nun ’İl Teşkilatı’ başlıklı 19. maddesinin 5. Fıkrasında ‘İşten el çektirme kararının il yönetim kuruluna bildirilmesinden itibaren kırk beş gün içinde il kongresini toplayarak yeni il yönetim kurulunu seçer. Bu süre içerisinde il kongresi için yeni delegeler seçilmiş değilse, kongre eski delegelerle toplanır’’ ibaresi yer alıyor. Daha önce 45 gün içinde kongreye gitmeyen parti yönetimleriyle ilgili alınmış ve emsal teşkil eden mahkeme kararları da bu doğrultuda verilmişti.  

EMSAL KARAR CHP'NİN

Öte yandan dava dilekçesinde "Emsal Karar" olarak CHP Niğde İl Başkanlığının 2005 yılındaki davası gösterildi.

İŞTE O DİLEKÇE 

"MANİSA (....) SULH HUKUK MAHKEMESİ

SAYIN HÂKİMLİĞİNE

DAVACI : VOLKAN KÜÇÜKOĞLU

DAVALI : - İyi Parti Genel Başkanlığı’na izafeten -

İYİ PARTİ MANİSA İL BAŞKANLIĞI

Yarhasanlar Mh. İbrahim Gökçen Bul. No: 42/8

Şehzadeler/MANİSA

Siyasi Partiler Kanunu 19,121, İYİ Parti Tüzüğü’nün 26 ve Türk Medeni Kanunu 75. maddeleri uyarınca, İYİ Parti Manisa İI Kongresini olağanüstü toplantıya çağırmak için gerekli işlemleri yapmak üzere üç üyeden oluşan kayyım heyeti atanmasına karar verilmesi talebini içeren dava dilekçesidir.

AÇIKLAMALAR

GİRİŞ

Demokrasinin vazgeçilmez unsurları arasında yer alan siyasi partilerin demokratik faaliyetlerini sürdürürken bir takım kurallara bağlı oldukları tartışmasızdır.

Anayasa’nın 68. maddesinde, “Siyasi partiler, demokratik siyasi hayatin vazgeçilmez unsurlarıdır. ’’ ifadesi yer alırken, bir sonraki maddenin ilk fıkrasında “Siyasi partilerin faaliyetleri, parti içi düzenlemeleri ve çalışmaları demokrasi ilkelerine uygun olur. Bu ilkelerin uygulanması kanunla düzenlenir, "denilmiştir.

Anayasa koyucu, bu hükümlerle siyasi partilerinin demokrasinin vazgeçilmez unsurları olduklarını teyit ederken, bu demokratik kurumların parti içi düzenleme ve çalışmalarının demokratik ilkelere uygun olması gerektiğini ortaya koymuştur.

Siyasi partilerle ilgili esasları düzenleyen 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 4. maddesinde, Siyasî partilerin kuruluşu, organlarının seçimi, işleyişi, faaliyetleri ve kararları Anayasada nitelikleri belirtilen demokrasi esaslarına aykırı olamaz. ” denilmek suretiyle parti içi demokrasi vurgusu yapılmıştır.

Üyesi bulunduğum İYİ Parti’nin Parti Tüzüğü’nün ‘’Genel Hükümler" başlıklı 3. maddesinde ise; “İYİ Parti’nin sahibi Azız Türk Milleti ve parti üyeleridir. ” ifadesi göstermektedir.

O halde parti üyelerinin, Anayasa, Yasa ve Parti Tüzüğü’nün kendilerine tanıdığı hakları kullanması demokratik kuralların gereğidir. Hiç kuşkusuz bu hakların başında da “SEÇME ve SEÇİLME HAKKI” gelmektedir.

MADDİ VAKALARA İLİŞKEN AÇIKLAMALAR

İYİ Parti Manisa İl Teşkilatı 2017 yılı Aralık ayında kurucu üyeler tarafından teşekkül ettirilmiştir.

14 Mart 2018 tarihinde, Şehzadeler İlçe Seçim Kurulu’nun denetim ve gözetiminde İYİ Parti 1. Olağan Manisa İl Kongresi gerçekleştirilmiş ve il başkam, il yönetim kurulu, il disiplin kurulu ve kurultay delegeleri seçilmiştir.

12 Ağustos 2018 tarihinde yapılan İYİ Parti 2. Olağanüstü Kurultayı’nın ardından partinin genel merkez organları yenilenmiştir.

30 Ağustos 2018 tarihinde İYİ Parti Teşkilat İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Sayın Koray AYDIN tarafından yayınlanan “Teşkilatlarda Revizyon Çalışmaları” konulu genelge ile bütün il başkanlarına yönetimleriyle birlikte istifa etmeleri tavsiyesi yapılmıştır. (Ek-1)

Söz konusu tavsiye karan uyarınca yurt genelindeki İYİ Parti İl Başkanları yönetimleriyle birlikte istifa etmeye başlamış, bu kapsamda Eylül 2018 ayı içerisinde İYİ Parti Manisa İl Başkam Sayın Ümit AKDAĞ ve yönetim kurulu istifa etmiştir.

17 Ekim 2018 tarihinde ise İYİ Parti Teşkilat İşlerince yapılan açıklamada Manisa ili de açıklanan iller arasındadır. Ayrıca İYİ Parti Manisa İl Başkanlığı Facebook sayfasından da Sayın Hasan ERYILMAZ’ın ve ilettiği listesinin atandığı duyurulmuştur. (Ek-2)

01/12/2018 tarihi itibariyle, davalı il başkanlığı tarafından il kongresini olağanüstü toplantıya çağırmak için gerekli hiçbir işlemin tesis edilmediğinin görülmesi ve bu yönde hiçbir tasarrufta bulunulmayacağının da anlaşılması üzerine 02/01/2019 günü Manisa İl Seçim Kurulu’na başvuruda bulunulmuştur.

04/01/2019 tarihli kararında Seçim Kurulu Başkanlığı, yasanın ve tüzüğün açık hükümlerine atıf yaparak Manisa İl Başkanlığı’nın geçici yönetim hüviyetinde olduğunu teyit etmiş, ancak yetki yönünden başvurunun kendilerine yapılamayacağını iletmişlerdir. (Ek-3)

DÜZENLEMELERE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR

1- ) Siyasi Partiler Kanunu, partilerin merkez karar ve yönetim kurulların *ı ilçe teşkilatlarına “GEÇİCİ YÖNETİM KURULU5' atama yetkisi tanımıştır Atam ile oluşturulmuş parti organlarının temel ve yegâne görevi; parti kongrelerin’ belirtilen süreler içinde gerçekleştirerek parti organlarının yeniden seçimle iş başına gelmesini sağlamaktan ibarettir. Zira siyasi partilerde esas olan, parti organlarının seçimle iş başına gelmesidir.

Parti genel merkez yönetimlerince il yönetim kurulunun işten el çektirilmesi halinde geçici yönetim kurulu ataması yapılabileceği gibi söz konusu il teşkilatının toptan boşalması halinde de geçici yönetim kurulu ataması yapılabilir. Bir il teşkilatının toptan boşalması hali ise, ölüm ve parti üyeliklerinin düşmesi hallerinde söz konusu olacağı gibi toplu İSTİFA halinde de söz konusu olur.

2- ) Siyasi Partiler Kanunu’nun fıkrasında;

7/ başkanı ile il yönetim kurulu il kongresince seçilir. İl başkanı ile yönetim kurulunun, seçim şekli ve merkez karar ve yönetim kurulunca hangi hallerde ve nasıl işten el çektirileceği ve GEÇİCİ YÖNETİM KURULUNUN nasıl oluşturulacağı parti tüzüğünde gösterilir. El çektirme kararı, 101 inci maddenin (d1) bendinde gösterilen haller dışında yetkili kurulların üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ve gizli oyla alınır. İŞTEN EL ÇEKTİRME KARARININ İL YÖNETİM KURULUNA BİLDİRİLMESİNDEN İTİBAREN KIRK BEŞ GÜN İÇİNDE İL KONGRESİ TOPLANARAK YENİ İL YÖNETİM KURULUNU SEÇER. Bu süre içerisinde il kongresi için yeni delegeler seçilmiş değilse, kongre eski delegelerle toplanır.” demek suretiyle yasa koyucu, il başkam ve il yönetim kurulunun yalnızca il kongresi tarafından seçilebileceğini belirttikten sonra “geçici yönetim kurulunun” meşruiyetini delege iradesinden almayan, yalnızca boşluğu doldurmak maksadıyla Yetkili organ tarafından atanan istisnai bir kurul olduğunu ortaya koymuştur. Maddenin devamında ise; İŞTEN EL ÇEKTİRME KARARININ İL YÖNETİM KURULUNA BİLDİRİLMESİNDEN İTİBAREN 45 gün içerisinde mevcut delegelerle il kongresinin toplanması gerektiği hükme bağlanmıştır.

3- ) İYİ Parti Tüzüğü’nün “Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerinde Boşalma” başlıklı 26. maddesi ise,

Kurulu asıl ve yedek üyeliklerinde toptan bir boşalma olduğu hallerde Genel Başkan’ın teklifi ve Genel İdare Kurulu’nun kararıyla GEÇİCİ YÖNETİM KURULU atanır. Atanan geçici yönetim kurutlar, atandıklar, tarihten itibaren ilçelerde 30 gün, illerde 45 gün içerisinde kongre yaparlar.” şeklinde olup yasanın amir hükmüyle uyumludur.

4-) Siyasi Partiler Kanunu’nun 121 maddesinde;

“Türk Kanunu Medenisi ile Dernekler Kanununun ve dernekler hakkında uygulanan diğer kanunların bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri, siyasi partiler hakkında da uygulanır hükmüne yer verilmiştir.

Türk Medeni Kanunu m. 75/2’de ise;

“ Yönetim kurulu, genel kurulu toplantıya“'çağırmazsa, üyelerden birinin başvurusu üzerine, sulh hakimi, üç üyeyi genel kurulu toplantıya çağırmakla görevlendirir.” denilmek suretiyle üyelerin olağanüstü kongre için Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvuru hakkı olduğunu ifade edilmiştir.

EMSAL KARAR

Niğde Sulh Hukuk Mahkemesi 02.06.2005 T, 148/119-E/K. karan:

“G. düşünüldü. Davacı tedbir dilekçesinde özetle, Niğde İl Başkanı ve il Yönetim Kurulu 18.2.2004 tarihinde Merkez Yönetim Kurulu karan ile görevden alındığım, bu kararın kendilerine 18.02.2004 tarihinde tebliğ edildiğini, İl Başkam olarak Kemal Göncü’nün onanarak atandığını, kurulun uzun süre sonra görevini sona erdirdiğim, bu kez yerine Sefa Erdoğan’ı kayyum heyeti atandığını, Kurulun görevi CHP tüzüğünün 44/B maddesi gereğince 45 gün içinde sadece olağanüstü Kongre yapmak ile sınırlı olduğunu, Siyasi Partiler Yasası’nın 19. maddesi 5. bendinde ise, işten el çektirme kararının İl Yönetim Kurulu’na bildirilmesinden İtibaren 45 gün içinde il Kongresi toplanarak İl Yönetim Kurulu’nu seçileceğinin bu süre içinde yeni delegeler seçilmiş değilse kongrenin eski delegelerle toplanacağının belirtildiğini, CHP Tüzüğü’nün 44/B M maddesi de olağanüstü kongrelerin aynı şekilde 45 gün İçinde yapılmasını düzenlendiğini, siyasi Partiler Yasası’nın emredici hükmüne uygun davranmamışlar ve 45 gün geçmesine rağmen Kongrenin yapılmadığını, bu konuya itiraz ettiğini, İtirazın parti tarafından ret edildiğini, Kongre yapılmasını Niğde 3. Noterliği kanalı ile bildirdiklerini, bir sonuç alamadığını, bu durumlardan dolayı CHP Tüzüğü’nün ilgili maddelerine muhalefet etmek suçundan CHP Genel Sekreterini Yargıtay Başsavcılığına şikayet ettiğini, bu nedenle dava açmak zorunda kaldıklarını, Niğde’deki bu uygulamanın Siyasi Parti Kanunu’na aykırı olması ve ayrıca Tüzüklerine de aykırı olması nedeniyle yargı makamlarının verdiği karar ile kongre yaptığı kökleşmiş İçtihat haline geldiğini, Anayasa’nın 68.maddesinde Siyasi Partiler hayatın vazgeçilmez unsurlarıdır, yine 69. madde Siyasi partilerin faaliyetleri parti İçi düzenlemeleri ve çalışmaları demokrasi ilkelerine uygun olması gerektiğinin belirtildiği, Niğde İl Geçici Kurulunun Olağanüstü Kongresi yapılamamasının Anayasa’ya ve siyasi parti yasasına ve CHP Tüzüğü’ne aykırı olduğu hukuka aykırılık halen ısrarla devam ettiğini, yasal gerekçeler karşısında yetkisiz olan mevcut Niğde CHP il geçici Kurulu’nun Kongre çalışmalarının durdurulması için tedbir konulmasına, Anayasa’nın genel ilkeleri ve yasanın emredici hükmüne uygun olarak açıklanan gündem ile olağanüstü Niğde İl Kongresi’nin yapılmasına karar verilmesini, geçici kurulun olağanüstü il kongresi çalışmalarını başlatmak üzere tedbiren oluşturulmasına karar yerilmesini istemiştir. Davalılara usulüne uygun olarak tebligat çıkartılmış, davalılardan CHP Niğde İl Başkanlığı vekili, Ankara mahkemelerinin yetkili olduğunu, Siyasi Partiler Yasası’nın 15. maddesine göre de husumet itirazında bulunduklarını, İl Başkanlığına husumet yöneltilemeyeceğini, delege tespitinin kongre takvimi süreci işlemeye başlamış olup takvimin CHP Genel Merkezi’nce belirlendiğini, tedbir isteğinin esastan reddine karar verilmesini talep etmiş, Ankara CHP Genel Başkanlığı ile cevap dilekçesinde ihtiyati tedbir İsteğinin usulsüz ve hukuka aykırı olarak açılan davanın görev yetki ve husumet itirazları göz önünde bulundurularak esas yönünden reddedilmesine karar verilmesi istenmiştir. Dosyadaki kanıtların değerlendirilmesinde, Niğde CHP İl Örgütü Merkez Yönetim Kurulu’na 25.04.2004 tarihinde görev de yerine geçici kurul oluşturulmuştur. Seçilen bu geçici kurulun görevi 45 gün İçinde il kongresini toplayarak yeni daimi kurulu seçmektir. Davalı Parti Başkanlığı’nın cevap dilekçesinde Niğde CHP İl Örgütü’nü görevden aldıktan sonra 45. gün İçinde il kongresini toplayıp yeni İL yönetimini seçmediği anlaşılmıştır. Siyasi Partiler Kanunu’nun anılan konudaki süreye ilişkin hükmü açık ve kesin olup hangi nedenle olursa olsun bu sürenin uzatılması mümkün değildir. CHP Merkezi Karar ve yönetim Kurulu’nun Kararı ile işten el çektirilen Niğde İl Yönetim Kurulu’nun el çektirilme tarihinden İtibaren 45 gün İçinde il kongresini toplayarak Siyasi Partiler Kanunu’nun 19. maddesi açık hükmüne rağmen yasal zorunluluğu yerine getirmediği anlaşılmıştır. Bu nedenle 45 gün İçinde yeni delege de seçilemediğinden eski delegelerle il kongresini toplayarak seçim yapmak üzere aşağıdaki kayyum heyetinin seçilmesine karar verilmiş aşağıdaki hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Gerekçede açıklandığı üzere, Davacının davasının kabulü ile, CHP Niğde İl Örgütü’nün olağan üstü toplantısını yapmak üzere ve genel kurulu toplantıya çağırmak üzere parti üyelerinden İskender Ceylan, H. Ahmet Gemici, Mustafa Genç, Serdar Dinçer, Hüsnü Işık, Mehmet Yüksel, Ahmet Bülbül’ün Demekler Kanunu’nun 20. maddesi, CHP Parti Tüzüğü’nün 44. maddesi Siyasi Partiler Kanunu’nun 19. maddesi gereğince GÖREVLENDİRİLMELERİNE, Yasa yolu açık olmak üzere davacının ve davalı vekilinin yüzüne karşı diğer davalının yokluğunda verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Y2 HD 27.12.2005 T, 20548/18375-E/K. Kararda şu sonuca varılmıştır

“Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre yerinde bulunmayan bütün temyiz isteğinin reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine, peşin alman harem mahsubuna, iş bu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 27.12.2005 Salı”

HUKUKİ DEĞERLENDİRME ve SONUÇ

Bu çerçevede, 17 Ekim 2018 tarihinde atanan davalı İYİ Parti Manisa İl Başkanlığı’nın ‘’geçici yönetim” olduğu tartışmasızdır.

Atama tarihinden itibaren -Siyasi Partiler Kanunu m. 19 ve Parti Tüzüğü ’nün 26. maddesinde öngörülmüş olan 45 günlük yasal süre geçmiştir. Bu süre zarfında il kongresinin toplanması için hiçbir işlem tesis etmemiş olan davalı IYI Parti Manisa (Geçici) İl Başkanlığı münfesih hale gelmiştir.

Belirtilen hükümler emredici nitelikte olup parti yönetimlerinin takdiri ile değiştirilebilecek veya esnetilebilecek nitelikte değildir. Bu itibarla Siyasi Partiler Kanunu m.19, m.121, Parti Tüzüğü’nün 26. Ve Türk Medeni Kanun m. 75/2 uyarınca ÎYÎ Parti Manisa İl Kongresinin olağanüstü toplanması için gerekli işlemleri yapmak üzere üç üyeden oluşan kayyım heyeti görevlendirilmesi için işbu davanın açılması zorunluluğu doğmuştur.

HUKUKİ NEDENLER: Anayasa, Siyasi Partiler Kanunu, Türk Medeni Kanunu, Demekler Kanunu, İYİ Parti Tüzüğü ve ilgili yasal mevzuat.

DELİLLER : Dilekçemiz ekinde sunduğumuz ve Sayın Mahkemece gerekli görülmesi halinde resmi kurumlardan istenecek belgeler.

NETİCE ve TALEP Yukarıda arz ve izah etmeye çalıştığım nedenlerle, yargılamanın HMK m.316 kapsamında basit yargılama usulüne tabi olduğu göz önüne alınarak, HMK m. 320/1 gereğince duruşmasız olarak haklı talebimizin kabulü ile;

İYİ Parti Manisa İl Kongresi’ni olağanüstü toplantıya çağırmak için işlemleri yapmak üzere;

Yıldırım ŞEKERCİOĞLU, Murat TÜRKEKAL, Özkan ÖZMET, kayyım heyeti olarak görevlendirilmesine karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim.

11/01/2019

Editör: TE Bilişim