Soğuk algınlığı, virüsler tarafından meydana getirilen bir burun, boğaz hastalığıdır. 200'den fazla virüsün soğuk algınlığına yol açtığı anlaşılmıştır. Hastalığın diğer adı ise nezledir. Hastalığı meydana getiren başlıca virüsler; rinovirüsler, coronavirüsler, adenovirüsler ve RSV'dir. Hastalık sonbahar ve kış aylarında daha sık görülür. Hastalığın kuluçka süresi 24 - 72 saattir. Soğuk algınlığının süresi genellikle 1 hafta kadardır. Küçük çocuklarda bu süre uzayabilir. Nezle sıklıkla grip hastalığı ile karıştırılır. Ancak nezle gribe göre daha hafif seyreden bir hastalıktır. Nezle ile grip arasındaki en büyük fark gripte burun akıntısı olmamasıdır. 

Soğuk algınlığı (Nezle) kimlerde görülür?

Nezle, çocuk büyük her yaşta görülebilir. İlk 6 ay anneden geçen antikorlar bebeği korur. Daha sonraki dönemde bir çocuğun yılda 6-8 nezle atağı geçirmesi normal sayılır. Okul dönemi ile birlikte çocuk daha kalabalık ortamlarda bulunmaya başladığı için sayı artar. Yetişkinler ise yılda 2-3 atak geçirebilir. 

Soğuk algınlığı (Nezle) nasıl bulaşır?

Nezle hasta insanların burun boğaz salgılarının damlacık yoluyla etrafa saçılması sonucu kişiden kişiye bulaşır. Bulaşılıcılığın artmasını sağlayan başlıca faktörler:

  • Hijyen yetersizliği (el yıkamada yetersizlik, hasta insanın eşyaları ile temas etme, kreşlerde oyuncakların temizliği),
  • Soğuk algınlığı geçiren insanlarla yakın temas,
  • Sigara içmek veya sigara içilen ortamlarda bulunmak,
  • Yetersiz uyku,
  • Bağışıklık sisteminin zayıf olması,
  • Kalabalık ve iyi havalanmayan ortamlar, toplu taşıma araçları,
  • Kreş, okul, yuva gibi toplu yaşanılan yerler.

Soğuk algınlığı (nezle) belirtileri nelerdir?

Soğuk algınlığının başlıca belirtileri şunlardır: 

  • Ateş ( fazla yüksek olmaz),
  • Boğaz ağrısı, boğazda yanma,
  • Burun akıntısı, burunda tıkanıklık,
  • Hapşırma,
  • Kuru öksürme,
  • Gözlerde sulanma ve yanma hissi,
  • Kulaklarda dolgunluk,
  • Baş ağrısı,
  • Halsizlik ve yorgunluk.

Soğuk algınlığı (Nezle) tanısı nasıl konur?

Nezle tanısı hastanın şikayetleri ve hekimin hastayı muayene etmesi ile tanınır. Komplikasyon yoksa test yapmaya gerek yoktur.

Soğuk algınlığı (Nezle) tedavisi nasıl yapılır?

Soğuk algınlığının özel bir tedavisi yoktur. Hastada sinüzit, bronşit veya orta kulak enfeksiyonu gelişmemişse antibiyotik kullanılmaz. Hastalık belirtileri genellikle 10 gün sürer. Ancak komplikasyon oluşursa hastalık süresi uzar. Genel tedavi prensipleri ağrı kesicilerle hastanın ağrısını azaltmak, burun açıcılarla rahat nefes almasını sağlamaktır. Bu süreçte bol sıvı almak faydalıdır. Oda havasını nemlendirmek hastanın rahat nefes almasını sağlar. Boğaza gargara yapılabilir. Gerektiğinde soğuk algınlığı tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar kullanılabilir. Bitki çayları da nezle için oldukça faydalıdır. Bol taze sebze ve meyve tüketmek önemlidir. Mümkün olduğu kadar yatak istirahati yapılmalıdır. Etrafa bulaştırmayı önlemek için maske kullanılabilir. El temizliği hastalığın bulaşmamasında çok önemlidir. 

Soğuk algınlığına ne iyi gelir?

  • Nane-limon
  • Zencefilli bal
  • Tarçınlı ballı süt
  • Limonlu ıhlamur
  • C vitamini
  • Boğaz pastilleri
  • Ekinezya çayı
  • Tavuk ve paça çorbası

Soğuk algınlığının komplikasyonları nelerdir?

Soğuk algınlığından sonra küçük bebeklerde öksürük uzayabilir. Bronşiolit denilen bir alt solunum yolu enfeksiyonu oluşabilir. Yine küçük çocuklarda nezle sonrası orta kulak iltihabına sık rastlanır. Burun tıkanıklığı sinüzlerin dolmasına ve sinüzitin ortaya çıkmasına neden olabilir. Küçük çocuklarda, yaşlılarda ve bağışıklık sistemi zayıf olanlarda nezle sonrası zatürre ve bronşit gelişebilir. Astım hastalarında soğuk algınlığı, astım krizini tetikleyebilir. 

Nezle sonrası geçmeyen sarı yeşil burun akıtısı ve baş ağrısı sinüzit belirtisi olabilir. Kulak ağrısı ve kulakta akıntı orta kulak iltihabının habercisidir. Uzun süreli geçmeyen kuvvetli öksürük nefes alma zorluğu ile birlikte ise alt solunum yolları mutlaka incelenmelidir. 

Soğuk algınlığından korunmak için şunlara dikkat etmek gereklidir

  • Elleri sık sık yıkamak,
  • Elleri burun ve göze dokundurmamak,
  • Ortamı sık havalandırmak,
  • Sigara içmemek ve sigara içilen ortamlarda bulunmamak,
  • Kreş ve yuvalarda oyuncakların temizliği.

Editör: İlayda Şimşek