Gheyretcan Osman, Xinjiang Üniversitesi Filoloji Okulu'nda Profesör ve Uygur Klasik Edebiyatı araştırmacısı olan Gheyretcan Osman 100'den fazla bilimsel makale, 30'dan fazla kitabıyla çok verimli bir bilim adamıdır. Alanında 40 yıla yakın çalışmış, müfredat hazırlamaya katkıda buluşmuş, onlarca uluslararası bilimsel seminerlerine katılmıştır. Bunlara rağmen, 2018 yılında Gheyretcan Osman ''eğitim'' kampına gönderildi ve geçtiğimiz sene 10 yıllık hapis cezasına çarptırıldı. Tarafımızdan edinilmiş haberlere göre Gheyretcan'ın "suçları" arasında Japonya'da bir üniversitede ders vermesi ve Türkiye Bursa'da bir Türkoloji konferansına katılması da suç sayılmış kısa süre önce üniversiteden bir yetkili Gheyretcan Osman'ın ailesine 10 yıllık hapis cezası bilgisini iletmiş. Telefon çağrımıza cevap veren Xinjiang Üniversitesi Personel Departmanından bir çalışan, Gheyretcan Osman hakkında konuşmaktan kaçındı, ancak Profesör Ghairatjan Osman'ın hapis cezası aldığı yönündeki haberleri yalanlamadı.
Gheyretcan Osman'ın "Antik Tarim Kültürü" kitabındaki biyografisine göre, Gheyretcan Osman 1958'de Kaşgar'da doğdu ve 1978'de Xinjiang Üniversitesi Uygur Dili ve Edebiyatı Fakültesi'ne kabul edildi. O zamandan beri, Gheyretcan Osman'ın 40 yıllık hayatı, 2018'de görevden uzaklaştıran kadar Xinjiang Üniversitesi'nde öğretim ve araştırma yaparak geçti. Olağanüstü çabaları ve aralıksız keşifleriyle dikkat çeken Gheyretcan Osman, zengin araştırma sonuçlarıyla da tanınıyor. "Doğu ve Batı'da Uygurlar" ve "Uygur Klasik Edebiyat Tarihi" gibi önemli eserlerin yazarıdır. Ayrıca "Uygur Edebiyatı Mesleki Eğitim Projesi" gibi Uygur dili edebiyatı üzerine ve üniversitenin ders kitaplarına da büyük katkıda bulunmuştur.
Üniversitede düzenlenen bir konferansta Gheyretcan Osman, tüm ders kitaplarında ve araştırma makalelerinde "Uygur kültürünü abartarak Uygur kültürünü ötekileştirmek ve Uygur öğrencilerine ayrımcılık fikrini aşılamakla" suçlanmış. Ancak üniversite yetkilileriyle yapılmış telefon çağrımızda, bilgilerin doğruluğu veya eksiksizliği ile ilgili bir soruya cevaben, bunun "ulusal sır" olduğunu, onun için yanıtlanmayacağı söyledi.
Bir başka üniversite çalışanının beyanına göre, Gheyretcan Osman'ın ceza kararı bir sene önce hapse atıldığı takdirde bu yıl mayıs ayında açıklanmış.
Ayrıca, Gheyretcan Osman daha önce Japonya'da bir üniversitede ders vermişti. Bu derslerinde bahsettiği bazı örnekler "Çin kültürünün dışlanması" olarak değerlendirilmiş. 2008 yılında Bursa'daki Türkoloji konferansına katılması ve Uygur kültürünü tanıtması "bölücü propaganda" olarak değerlendirilmiş.
Bir çok nitelikli yüksek lisans öğrencisi yetiştirmiş, Uygur bilim alanında unutulmaz bir yere sahip olan Gheyretcan Osman, bugünlerde hangi karanlık zindanda zulüm görüyor, kimse bilmez…
