Bütün Türk Dünyasında Nevruz, güneşin zaferi, yeniden doğuşu olarak coşkuyla kutlanıyor.
TÜM TÜRK DÜNYASINDA KUTLANIYOR
Tüm Türk dünyası Azerbaycan’dan Özbekistan’a, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan’dan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne Doğu Türkistan, Musul-Kerkük, Gagavuz Türkleri, Kırım Türkleri, Macaristan, Batı Trakya Türkleri, Güney Azerbaycan’dan, Suriye Türkmenleri’ne Nevruz Bayramı’nda ozanlar dombıra eşliğinde şiirler okuyor, dualar ediyor. Küçük çocuklara dualar okutuluyor, armağanlar veriliyor.
Fotoğrafta Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün Ankara’daki etkinlikleri izlerken görülüyor.
GÜNEŞİN YENİDEN DOĞUŞU
Bütün Türk Dünyasında Nevruz, güneşin zaferi, yeniden doğuşu büyük şenliklerle akçam ağacı altında kutlanıyor. Güneşin yeniden doğuşu, bir 'yeni doğum' olarak algılanıyor.
Akçam ağacını, motif olarak bizim bütün halı, kilim ve işlemelerimizde görebiliyoruz.
Türklerde güneşin çok önemli olduğu biliniyor. İnançlarına göre gecelerin kısalıp gündüzlerin uzamaya başladığı 21 Aralık’ta gece-gündüzle savaşıyor. Uzun bir savaştan sonra gün geceyi yenerek zafer kazanıyor.
İşte bu güneşin zaferini, yeniden doğuşu, Türkler büyük şenliklerle ‘akçam ağacı’ altında kutlanıyor. Güneşin yeniden doğuşu, bir 'yeni doğum' olarak algılanıyor.
ALA ÇİLEDEN SONRA NEVRUZ OLUR
“3 ay sonra Bayramdır, Novruz Bayramı.” Öz Türkler Azeriler 21 Aralık’tan sonra 40 gün ‘Büyük Çile’ (21 Aralık – 30 Ocak), sonra 20 gün ‘Küçük Çile’ 31 Ocak – 20 Şubat) ve ‘Ala Çile’ (20 Şubat – 20 Mart)’den sonra 21 Mart’ta Nevruz olur.
PEKİ NEDİR BU NARDUGAN BAYRAMI?
Türklerde gerçek yılbaşı bayramı ise aslında Nardugan Bayramı olarak bilinir.
Türklerin yeniden doğuş bayramı olan ve NARDUGAN (Nartugan) denilen bayram 21 Aralık'ta başlıyor 21 Mart'da Nevruz olarak tamamlanıyor. Çünkü 21 Mart ekinoksta (dönence) gece ve gündüz eşitleniyor. 21 Mart'ta bahar geliyor, doğa yeniden canlanıyor. İşte çam ağacı süslemelerinin önemi de buradan geliyor. Çünkü adına 'Hayatı Ağacı' deniyordu.
Türklerin Nardugan (yeniden doğuş) bayramı yüzyıllar sonra Hristiyanlar tarafından alınarak 24 Aralık İsa'nın doğumu (Noel) olarak uyarlandı.
AKÇAM AĞACI YERYÜZÜNÜN TAM ORTASINDA
Oysa bu İsa'dan yüzyıllar öncesinden Orta Asya'da kutlanan bir Türk yeni yılı kutlama bayramıydı.
Hristiyanların simgesi Noel Baba olarak bilinen hikayeleri de yine bir Türk geleneğinden gelme.
Çünkü Noel Baba denilen kişinin yaşadığı iddia edilen yıllardan yüzyıllar öncesinde Orta Asya'da 'Ayaz Ata' ve 'Kar kız' hikayesi vardı.
Ayaz Ata Türk Mitolojisine göre kışın soğukta ortaya çıkan, kimsesizlere ve açlara yardım eden, garipleri sevindiren bir efsaneydi.
Dünyanın tanınmış Sümerologlarından Muazzez İlmiye Çığ da çam ağacı süslemelerinin Hıristiyanlıktan yüzlerce yıl önce Türk geleneklerinde olduğunu defalarca açıklamıştı.
Türklerin, tek Tanrılı dinlere girmesinden önceki inançlarına göre, yeryüzünün tam ortasında bir 'akçam ağacı' bulunuyor. Buna ‘hayat ağacı’ deniliyor.
Bu ağacı, motif olarak bizim bütün halı, kilim ve işlemelerimizde görebiliyoruz.
Türklerde güneşin çok önemli olduğu biliniyor. İnançlarına göre gecelerin kısalıp gündüzlerin uzamaya başladığı 21 Aralık’ta gece-gündüzle savaşıyor. Uzun bir savaştan sonra gün geceyi yenerek zafer kazanıyor.
İşte bu güneşin zaferini, yeniden doğuşu, Türkler büyük şenliklerle ‘akçam ağacı’ altında kutlanıyor. Güneşin yeniden doğuşu, bir 'yeni doğum' olarak algılanıyor.
KIRGIZİSTAN'DA NEVRUZ BAYRAMI BUZKAŞI İLE KUTLANDI
Kırgız Türkleri, milli spor olarak kabul ettiği Buzkaşı (Kökbörü) oyunu ile Nevruz Bayramını kutladı.
Bişkek’de bir araya gelen Kırgız Türk gençler, geçmişte atlı savaşçıların kendilerini diri ve zinde tutabilmek için oynadığı Kökbörü için mücadele etti.
İki takıma ayrılan biniciler, 80 kiloluk buzağıyı kapmak için yarıştı.
AZERBAYCAN HALKI NEVRUZ'DA ŞEHİTLİKLERE KOŞTU
Nevruz Bayramı'nın her yıl renkli görüntülerle kutlandığı Azerbaycan'da, bu yıl hem yeni tip korona virüs (Kovid-19) tedbirleri hem de Karabağ Savaşı'ndaki şehitler nedeniyle geleneksel kutlamalar yapılmadı. Azerbaycanlılar, 2020'de 44 günlük savaşta ülkeyi canları pahasına savunan ve kazanılan zaferde 30 yıllık işgalin sona ermesinde büyük katkıları bulunan şehitlerini bayramda unutmadı. Şehitlikleri ziyaret eden binlerce vatandaş, mezarlara Nevruz'un sembolü "semeni" bitkisi bıraktı, dualar etti. Ülkenin kuzeybatısındaki Şeki şehrinde de halk, bayramda şehitleri yalnız bırakmadı.
"BU NEVRUZ'DA GALİBİZ"
Şehitliği ziyaret eden öğretmen İsmayıl Balacayev, yaptığı açıklamada, şehitler arasında çocukluk arkadaşları ve öğrencilerinin bulunduğunu söyledi.
Balacayev, şehitleri rahmet ve minnetle andıklarını, onları hiçbir zaman unutmayacaklarını belirterek, "Geçen nevruzda biz mağlup halktık. Bu nevruzda ise galip halkız. Savaşı, bu kahramanlarımız sayesinde kazandık." ifadelerini kullandı.
Şehit yeğeninin mezarını ziyarete gelen Elşad Hacıguluzade, "Eski bayramlarımız tam bayram değildi. Bugün, gerçek bayram. Bunu da şehitlerimiz sayesinde elde ettik" dedi.
"BU GURURU ŞEHİTLERİMİZİN SAYESİNDE YAŞADIK"
Toğrul İsmayılov da "Topraklarımızın kurtarılması bize büyük gurur yaşattı. Bu gururu şehitlerimizin sayesinde yaşadık. Allah hepsine rahmet eylesin" diye konuştu.
Azerbaycan ordusunun 27 Eylül'de başlattığı, 10 Kasım'da Ermenistan'ın yenilgisini kabul eden anlaşmaya imza atmasıyla sona eren ve 44 gün süren 2. Dağlık Karabağ Savaşı'nda 2 bin 881 Azerbaycan askerinin şehit olduğu açıklanmıştı.
ÖZBEKİSTAN'DA NEVRUZ COŞKUSU
Eski Sovyet döneminde Nevruz Bayramı kutlamalarının yasaklanmasına rağmen, halkın kendi değerlerine, gelenek, görenek, örf ve adetlerine gösterdiği önemden dolayı nevruz, bin yıllardan bu yana varlığını sürdürüyor.
Bağımsızlığını elde etmesinin ardından yeniden milli örf, adet, gelenek ve göreneklerine sahip çıkan Özbekistan'da alınan kararla Nevruz Bayramı, resmi tatil olarak kutlanmaya başladı.
Kovid-19 tedbirleri kapsamında 2020'de resmi kutlamaların yapılmadığı Özbekistan’da, bu yıl salgına rağmen Nevruz Bayramı resmi kutlamaları etkinlikleri düzenlendi, Taşkent'teki park ve meydanlarda sıhhi kurallara riayet edilerek bayram etkinliklerinin yapılmasına izin verildi.
"ZORLU DÖNEM BİRBİRİMİZE BAĞLILIĞIMIZI GÖSTERDİ"
Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev'in de katılımıyla Humo Arena Sarayı'nda düzenlenen Nevruz Bayramı resmi kutlama töreninde, ülkenin çeşitli yörelerinden gelen sanatçılar tarafından baharın müjdecisi olan Nevruz Bayramı ile ilgili şarkı ve türkülerle halk dansları icra edildi.
Mirziyoyev, törende yaptığı konuşmada, salgının başladığı ilk günlerde halkla birlikte bu sınavdan daha güçlü olarak çıkacaklarını dile getirdiğini anımsatarak, şunları kaydetti:
"Gerçekten de gücümüz, birlik ve beraberlik, cesaret ve metanet, karşılıklı sevgi, destek ve cömertlik ile geleceğe olan güvenimizdedir. Yaşadığımız sınavlı günler, bu gerçeği bir kez daha kanıtladı. Bu zorlu dönem, ne kadar birbirine bağımlı ve gerekli olduğumuzu açıkça gösterdi. Birbirine sevgi ve saygı içinde yaşamanın en önemli hayati zaruret olduğunu bir kez daha gösterdi. Bizler, sadece birlikte büyük şeyler yapabileceğimizi tekrar teyit ettik."
ÖZBEKİSTAN'DA NEVRUZ BAYRAMI
Tabiatın uyandığı, doğanın yenilenerek yeşilliğe büründüğü ve baharın müjdecisi nevruzun gece ve gündüz sürelerinin eşit olduğu 21 Mart'ta kutlandığı Özbekistan'da, halk arasındaki nevruz kutlamaları, mart boyunca devam ediyor.
Bayram günlerinde insanlar birbirlerine Nevruz yemekleri olan kök samsa, halim, sümelek ve Özbek pilavı ikram ediyor.
