Dağıstan’ın başkenti Mahaçkale yakınlarında 1918’de şehit düşen Osmanlı askerleri için anıt dikildi. Dağıstan topraklarını kanlarıyla sulayan 192 Osmanlı askerlerinin defnedildiği Tük Şehitliği dualarla açıldı. Kimlikleri tespit edilen 49 şehidin isimleri mezarlarına kazındı.
İzzet Paşa komutasındaki Osmanlı askerleri, Birinci Dünya Savaşı’nın son günlerinde Kumuk halkını Daşnak ve Rus zulmünden korumak adına amansız bir savaşa girmişti. 1918’de Azerbaycan’ı Rus ve Ermeni işgalinden kurtaran ordu 192 şehit verirken, 15 Eylül 1918’de Bakü’yü alıp sonra Dağıstan’a yönelmişti. Dağıstanlı kardeşleriyle burada da omuz omuza verilen destansı mücadelede önce Derbent sonra Temirhan-Şura ve İncikala’yı düşman işgalinden kurtarmıştı.
Anadolu’nun muhtelif yerlerinden gelen Osmanlı askerlerinin aziz hatırasına hürmeten yapılan Dağıstan’ın başkenti Mahaçkale yakınlarındaki şehitlik dualarla açıldı. Dağıstan halkının bu isimsiz kahramanlara bir vefa nişanesi olarak dikilen anıtta ise Azerbaycan İlimler Akademisi tarih profesörü Sevinç Aliyeva’nın çabaları sonucu kimlikleri tespit edilen şehitlerin adı yer alıyor.
Anıtta Türkçe olarak, “I. Dünya Savaşı’nın son günlerinde, 5 Ekim 1918 tarihinde İzzet Paşa komutasındaki Osmanlı askerleri, Dağıstanlı kardeşlerinin yardımına geldi. Derbent’i, 24 Ekim’de Temirhan-Şura şehrini, 7 Kasım’da İncikala’yı düşman işgalinden kurtardılar. Dağıstan kentlerinin kurtuluş mücadelesinde, Anadolu’nun muhtelif yerlerinden gelen Osmanlı askerleri, Dağıstan topraklarını kanlarıyla suladılar. Dağıstanlı gönüllü kardeşleriyle omuz omuza savaştılar. Kumuk halkını, Daşnak ve Rus Kozaklarına karşı müdafaa ederken 192 şehit verdiler. Şimdi burada, ikinci vatanlarında bu toprakların bağrında, isimsiz mezarlarındaki ebedi istirahatgahlarında yatıyorlar. Bu şehitlerden 69 kahraman asker, Tarki Dağı eteklerinde Ağaçavul Mezarlığı’nda gömülüdür. Bu abide, Dağıstan halkının bu isimsiz kahramanlara bir vefa nişanesi olarak dikilmiştir. Ruhları Şad Olsun” satırları yer alıyor.
Achagul özel mezarlığındaki şehit Türk subay ve askerlerinin listesi:
1. Abdul
2. Abdulhal (il/id)
3. Abdulrahman
4. Aziz
5. Aydın
6. Ali
7. Amirhan
8. Ahmed
9. Balkan
10. Bahtiyar
11. Davud
12. Camil
13. Ibrahim
14. Ismayıl
15. İsmet
16. Kazim
17. Kemal
18. Kaplan
19. Magomed (Mehmet)
20. Mahmud
21. Mehmet
22. Murad
23. Musa
24. Muslim
25. Mustafa
26. Nacib
27. Nacmuttin
28. Nariman
29. Nuri
30. Özden
31. Orhan
32. Osman
33. Ravşan
34. Sayid
35. Salih
36. Selim
37. Soltan
38. Suleyman
39. Taksim
40. Timur
41. Turan
42. Umar
43. Fuad
44. Hakan
45. Hasan
46. Hüseyn
47. Şenol
48. Emin
49. Enver
