Bonzai Gerçeği
Tamamına yakınının insanlar üzerindeki etkisi bilinmeden kullanımı artmıştır.
Bu maddeler esrar etkisi vermesi sebebi ile sentetik esrar olarak kullanım alanı bulmaktadır.
Dünya genelinde Spice silver, spice gold,spice diamond, Spice Arctic Synergy, Spice Tropiccl Synergy, Spice Egypt, Yucatan Fire, Smoke, Sence, ChillX, Highdi’s Almdröhner, Earth Impact, Gorillaz, Skunk, Genie, Galaxy Gold, Space Truckin, Solar Flare, Moon Rocks, Blue Lotus, Aroma, Scope gibi bir çok farklı isim ve ambalaj adı altına satılmıştır.
Avrupa genelinde Spice olarak adlandırılmakla birlikte satışının "Plant food" "not for human use" şeklindeki ibareler bulunan paketlerde satışa sunulmuştur.
Başka bir "herbal incense" veya "herbal product" olarak da piyasaya sürülmüştür. Kimyasal olan bu maddenin zehirleyici özellikleri sebebi ile insan sağlığına verdiği zararlarının Herbal ürün olarak adlandırarak sağlığa zararlı olmadığı algısı oluşturulmaya çalışılmaktadır.
Sentetik Kannabinoid (Bonzai)
Bonzai olarak adlandırmakta olduğumuz yeni nesil bu uyarıcı madde genel olarak uluslararası polisiye literatürde ‘’ spice’’ adı altında tanımlandırılmaktadır. Ülkemizde kullanımın hızla artmakta olduğu bu uyarıcı madde üretiminde sıklıkla kullanılan bonzai ağacının yaprakları sebebi ile bonzai adını almıştır. En önemli husus burada kurutulan madde olarak herhangi bir başka bitkinin yapraklarının da kullanılabiliyor olmasıdır.
07.01.2011 tarihli ve 2011/1310 sayılı B.K.K. (13 Şubat 2011 tarih ve 27845 sayılı Resmi Gazete) Tarihli BKK kararınca murakebesi kanunundaki ve uyarıcı maddelerin listesine ekleninceye kadar yoğun bir kullanım alanı bulmuştur.
Bahse konu B.K.K da 2. Maddede adı geçen maddeler şunlardır;
Sentetik kannabinoidlerden:
a) JWH-018
b) CP 47,497
c) JWH-073
ç) HU-210
d) JWH-200
e) JWH-250
f) JWH-398
g) JWH-081
ğ) JWH-073 methyl derivate
h) JWH-015
ı) JWH-122
i) JWH-203
j) JWH-210
k) JWH-019
Karar kapsamında suç teşkil eden maddelerin Esrar ın etkin maddesi olan THC ye benzer etkilere sahip olması sebebiyle kuru otlara emdirilmek suretiyle esrar görünümü kazandırmaktadır. Çok az miktarlardaki etken maddeden yüksek miktarlarda üretim yapılabilmesi maddenin polisiye manada mücadelesinde hem zorluğuna hem de önemini ortaya koymaktadır. Genel olarak çin menşei olarak ortaya çıktığı söylese de herhangi bir yerde üretiminin kolay mümkün olduğu bilinmektedir.
Spice adı altında internette online satış sitelerinden 2006 yılından itibaren satışında artış görülmesi ile dikkat çekmiş ve tahminen bu ivmesi 2004 yılına kadar gittiği düşünülmektedir. Zengin aromalı Egzotik tütsü, insan kullanımı için değildir şeklindeki ibarelerin aksine yoğun olarak dumanı çekilerek kullanılan ve esrara benzer etkiler yaratan bir maddedir.
Spice silver, spice gold,spice diamond, Spice Arctic Synergy, Spice Tropiccl Synergy, Spice Egypt, Yucatan Fire, Smoke, Sence, ChillX, Highdi’s Almdröhner, Earth Impact, Gorillaz, Skunk, Genie, Galaxy Gold, Space Truckin, Solar Flare, Moon Rocks, Blue Lotus, Aroma, Scope gibi bir çok farklı isim ve ambalaj adı altına satılmaktadır.
İsveç REİTOX ulusal ofisinin 2007 yılında 10 gram civarındaki ufak yakalama ile yayınladığı rapor ile resmi olarak bu ürünlerin takibi hususunda erken uyarı sistemi 2008 yılında başlamıştır.
2008 yılı boyunca Alman ve Avusturya makamları tarafından Spice ın içeriğini tespite yönelik adli tahkikat yürütmüşlerdir. 19 Aralık 2008 tarihinde Avusturya NFP resmi olarak Avusturya AGES PharmMed isimli kurumu eliyle yürütülen çalışmalar sonucunda JWH-018 (Naphthalen-1-yl-(1-pentylindol-3-yl)methanone) ( genel kimyasal adı 1-Pentyl-3-(1-naphthoyl)indole) maddesinin psikoaktif CB reseptörlerini içerdiğini bildirmiştir. Bu içerik son olarak Spice Gold, Silver and Diamond isim altında bulunan ürünler içerisinde tespit edilmiştir.
Bu psikoaktif maddelerin Avusturya ve Almanya da ki bazı medikal veya kimya şirketleri tarafından üretildiği tespit edilmiştir.
Avusturya nın resmi açıklamasından birkaç gün önce açıklama yapan Alman NFP JWH-018 i rapor etmiştir. Jwh- 018 maddesi naphthoylindole dir ve aminoalkylindole ailesinden bir maddedir. Kimyasal şekli esasen tetrahidorkarbon (THC) ile benzer özellikler göstermektedir. Ve bu madde 1995 yılında yapılan bir sentez sonucunda ilk kez bulunmuştur.
JWH–018 İngiltere; Slovakya Finlandiya ve İrlanda da rapor edilmiştir.
2-[(1R,3S)-3-Hydroxycyclohexyl]-5-(2-methyloctan-2-yl)phenol) ;
Almanya da THC- Pharm ürünleri içerisinde JWH-018 tespit edilerek Alman NFP tarafından rapor edilmiştir. JWH- 018 ilk olarak 1995 yılında deneyler sırasında sentez edilmiştir. Amino alkaline iodin ailesinden naphthoylindole dir.
Yapısal olarak Δ9-tetrahydrocannabinol (THC) kimyasal yapısında farklılıklar bulundurmaktadır. Fakat hayvanlar üzerinde benzer etkileri olduğu hatta daha etkili olduğu analitik detaylarda ortaya çıkmıştır.
20 haziran 2009 yılında Alman NFP EMCDDA ı sentetik kannobionid olan CP 47,497 (2-[(1R,3S)-3-Hydroxycyclohexyl]-5-(2-methyloctan-2-yl)phenol) Freiburg üniversitesi ve Alman federal polis teşkilatının tanımlandığı hususunda bilgilendirmiştir. Sentetik kannobionidlerin CB reseptörlerinin THC ile çok benzer özelliklerinin ve etkilerinin olduğu belirtilmiştir.
Avrupa dışında 2009 yılında Amerika DEA tarafından sentetik kannobionid olan HU-210 —(6aR,10aR)-9-(Hydroxymethyl)-6,6-dimethyl-3-(2-methyloctan-2-yl)-6a,7,10,10a-tetrahydrobenzo[c]chromen-1-ol maddesi rapor edilmiştir. Birleşik Devletler Gümrük İdaresi tarafından küçük ama önemli oranlarda Temmuz 2009 da yakalamalar yapmıştır. Birleşik krallıkta yapılan üç SPİCE ürününde etken maddesi olarak rapor edilmiştir.
Danimarka ve Hollanda da yapılan yakalamalar ile JWH ailesinin JWH-018 in düşük alkalin homologu olan JWH- 073 tespit edilerek rapor edilmiştir.
JWH -018 e benzer olarak CB1 ve CB2 reseptörleri içermesi sebebi ile bu reseptörlerin THC ye yakın etkilerinin olmasına neden olur.
Her iki yakalamalarda ilk olarak bahse konu olan madde Spice olarak adlandırılan ürün formunda yakalanmamış toz formunda iken yakalanmıştır. Finlandiya ve Almanya da akabinde spice tarzı ürünlerde etken madde olarak tespit edilmiştir.
ÖZETLE KİMYASAL YAPILARI VE İLGİLİ GEÇMİŞİ
Genel olarak teknik kimyasal bilgiler çerçevesinde bir açıklaması olsa da özetle esrar maddesinde insan biyolojik yapısını uyaran CB reseptörleri bulunan ve değişik farmakolojik amaçlar çerçevesinde yapılan araştırmalarda tespit edilen etken maddelerdir. Kannobionidlerin yarattığı etkilere benzer etkilere sahip olması sebebi ile sentetik kannobionidler olarak adlandırılmaktadırlar.
Sentetik kannobionidler Δ 9-tetrahydrocannabinol (THC) olan esrarın etken maddesi ile kimyasal olarak benzer bir yapısal özellik gösteren esrarla benzer etkileri olan bir maddedir.
THC ye benzer özellikleri olan reseptörleri beyin ve diğer organlara tesir etmektedir. Farmakolojik deneyler ile geçmiş 40 yıl içerisinde gelişme göstermiştir. her ne kadar ki istenmeyen psikoaktif etkileri mevcuttur.
Temel iki kannabinoid reseptörü ( CB) 1980 li yıllarda bulunmuştur. CB1 genel olarak merkezi sinir sisteminde görülmektedir. CB2 reseptörü ise bağışıklık sistemi ile bağlantılıdır. Anandamine isimli etken madde ise 1992 li yıllarda bulunmuştur.
THC olarak belirtilen doğal ürüne benzer özellikleri olan kannabinoid reseptörler 4 ana bölümde incelenmektedir.
- THC nin analogları klasik kannobionidler olarak adlandırılan ve sade dibenzopran halkalarına sahip olan gruptur. HU-210 isminin kaynağını Hebrew Universitesinde icad olması nedeniyle başharfilerinde almıştır. THC nin analogları oaln ve kasik kannobionidler olarak adlandırılan DİBENZOPYRAN halkalarına sahiptirler. nabilone ve dronabinol ve bir çok benzeri bulunmaktadır. bunlardan ikisi kemoterapi sonrası mide bulantısını engellemek amaçlı kullanılmaktadır.
- 970 li yıllarda pfizer isimli alman ilaç firması cyclohexylphenol ( CP) serisini geliştirmiştir. Bu kimyasal literatürde klasik olmayan kannabinoidler olarak adlandırılan ürünleri elde edilmesini oluşturmuştur.
- 1990 lı yıllarda daha sonra üreticisi tarafından JWH birleşimleri olarak adlandırılacak olan naphthoylindoles, naphthylmethylindoles, naphthoylpyrroles, naphthylmethylindenes and phenylacetylindoles gibi bir çok serinin üretimi ABD de gerçekleştirilmiştir. Naptiloylinindoles e örnek olarak JWH-015 ve onun n-pentil homologu JWH- 018 ; JWH-018 in alkali homologu JWH-073 u belirtebiliriz. Fenilasetindiole örnek olarak JWH-250 ise Almanya da tespit edilmiştir.
- Muhtemel olarak oleamide gibi birkaç yağ asidi içeren muhtelif ürünler diğer bir sınıfı oluşturmaktadır. Anandamide ile ortak yapısal özelliği olan oleamide in kannabinoid reseptörü içerdiği kesin değildir. Genel olarak plastik atıklarında bulunmaktadır.Spice ürünlerinin yakalanmaları sonrasında yapılan testler ile zaman içerisinde birçok etken madde tanımlanarak rapor edilmiştir.
Bu ürünlerin satışlarının genel olarak internet üzerinden yapıldığı görülmektedir. Bu sitelerin ana dili kaynak ülke konusunda fikir verebilen bir olgudur.
Avusturya, Almanya, Macaristan, İrlanda, Lüksemburg, Lituanya, Letonya, Portekiz ve birleşik krallık ta büyük veya küçük marketlerde satıldığı, Lituanya da shoplarda satıldığı Lüksemburg da ise benzin istasyonlarında bile satışının tespit edildiği bildirilmiştir.
KULLANIM ALANLARI VE KULLANICI TÜRLERİ
Genel olarak esrar kullanıcıları tarafından daha uzun etkisi ve legal olarak uzun süre satılmasından dolayı kullanılmıştır. Özellikle Almanya daki kullanıcıların bir kısmının legal biogenic maddelere merakı olan şahıslardan olduğu tespit edilmiştir. His ve duyu peşinde koşanların ve deneme amaçlı kullanıcı profili de bulunmaktadır.
Spice ve Spice benzeri ürünlerin içeriği olan etken sentetik kannobionidlerin Avrupa ülkelerinde 2009 yılında ilk olara Avusturya ve Almanya olmak üzere yasaklanmaya ve kontrol altında alınmaya başladığı görülmektedir.
Leonotis leonurus ve Nymphaea caerulea isimli bitkilerde aynı kanuni düzenlemeler ile kanun kapsamında alındığı görülmüştür. Leonotis leonurus Afrika aslan kulağı ve aslan kuyruğu gibi isimler ile tanınan ve Afrika da sarhoşluk vermesi sebebi ile kullanılan bir bitkidir. ve Nymphaea caerulea Nymphaea caerulea, ayrıca Mısır mavisi zambak veya "Kutsal Mavi Lotus," mavi bir su zambağı Nil nehri boyunca ve diğer ülkelerde (örneğin Tayland) boyunca meydana cinsinin Nympaea (nilüfer), denir. Psikoaktif özellikleri olan başka bir bitkidir. Sentetik kannobionidlerin ticaretini yapan suç örgütlerinin bu etken maddeleri emdirme suretiyle uyarıcı veya yatıştırıcı özelliği olan güney Amerika ve Afrika halkları tarafından kullanılan bu iki bitkiye benzer birçok bitkiyi kullandıkları bilinmektedir. Spice isimli ürünlerin ticaretini yapanlar maddeleri bu sebeble gıda takviyesi olarak da piyasa sürmektedirler.
Ülkelerin yasal düzenlemeleri sırasında kanun kapsamında aldıkları ürünlerden biri de ticari adı CESAMET olarak bilinen maddedir
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.