Independent Türkçe'den Ali Kemal Erdem'in haberine göre, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), bir süreden beri Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu’nun belirlediği siyaset çerçevesinde özellikle dini konularda polemikten kaçınan, kamuoyunda Atatürkçü-sol kesimlerin büyük tepkisini çeken konularda bile soğukkanlı davranmaya çalışan bir strateji izliyor. Gerektiğinde sert denebilecek açıklamalar ise Kılıçdaroğlu’ndan ziyade partinin grup başkanvekillerince yapılıyor. Bu politikayı destekleyenler olduğu gibi CHP’yi olaylar karşısında sessiz kalmakla, laikliği yeterince savunmamakla suçlayanlar da bulunuyor. CHP kurmayları eleştirilerle ilgili basına yaptıkları değerlendirmelerde muhalefet etmedikleri iddiasının doğru olmadığını, halkın sorunlarına öncelik veren projeler geliştirdiklerini öne sürmekte. Açıklamalarında laikliğe sahip çıkmadıkları eleştirilerini kabul etmeyen CHP kurmayları, iktidarın dini konularda tartışma yaratarak gündemi değiştirme ve muhafazakar seçmeni konsolide etme çabalarının önüne geçmek için gereksiz tartışmalardan kaçındıklarını söylüyor. Sonuç olarak ortaya çıkan kimi anketler de partinin politikalarını bir şekilde tartışma konusu yapıyor. CHP’nin oyu yüzde 18’de Ancak CHP ve izlediği politikaya yönelik en dikkat çekici iddia İstanbul Ekonomi Araştırma Genel Müdürü Can Selçuki’den geldi. Selçuki, Cumhuriyet Gazetesi’nden Leyla Kılıç’a verdiği röportajda yaptıkları son araştırmada Cumhur İttifakı’nın zorlaşan hayat şartları nedeniyle yüzde 43’ün altında oy alacağını iddia ederken, peşine CHP’nin oyunun yüzde 18’e kadar düştüğünü, İYİ Parti’nin oylarında ise ciddi artış olduğunu öne sürdü. “Millet İttifakı’nı bir arada tutmaya çalışmanın bir maliyeti var” Selçuki, CHP’deki oy düşüşüyle alakalı yaptığı tespitte şunları söyledi: CHP’den giden oy, sessiz kalmaları ile alakalı. Kılıçdaroğlu, doğru bir strateji ile ittifakı bir arada tutmaya ve mümkün olduğunca diyalog kanallarını geliştirerek, muhalefet ittifakını genişletmek istiyor. Ancak bu politikanın kendi popülaritesine ve partisinin oy oranına bir maliyeti var. Kılıçdaroğlu resmin tamamına bakarak bu maliyete pek takılmıyor gibi gözüküyor. Gerek Metropoll gerekse İstanbul Ekonomi Araştırma Şirketi’nin araştırmaları akılları şu soruları getirdi: - CHP’nin polemikten kaçınan ve yapıcı olarak nitelendirilen politikası CHP’nin doğal seçmen kitlesinde tepkiye mi yol açtı? - Kılıçdaroğlu, Millet İttifakı’nı bir arada tutmak isterken CHP oylarının düşme riski mi bulunuyor? “CHP seçmeninin İYİ Parti’ye gösterdiği ilgi kalıcı hale gelebilir” CHP’nin oylarının yüzde 18’e düştüğünü söyleyen İstanbul Ekonomi Araştırma Şirketi’nin Genel Müdürü Can Selçuki’ye göre CHP seçmeninin bir kısmı, yönetimin siyaset yapma tercihlerine tepki duyuyor. Bu seçmenin bir kısmı şu anda konumunu kararsız olarak belirlerken, bir kısmı sonraki seçimde İYİ Parti’yi tercih edeceğini ifade ediyor. "Eğer CHP yönetimi bu tarz siyaseti devam ettirirse memnuniyetsiz seçmeninin başka partilere, özellikle İYİ Parti’ye, gösterdiği ilgi kalıcı hale gelebilir" diyen Selçuki, "Tabii bu trendin nasıl gideceğinde diğer muhalefet partilerinin performansı da önemli. Özetle şu anda CHP’nin seçmenlerinde, başka yerlere gitme potansiyelinde olan bir memnuniyetsizlik var" değerlendirmesini yaptı. “Kendisine ve partisine maliyeti artıyor” Selçuki, “Yani Kılıçdaroğlu, bu politikası ile Millet İttifakı adına fedakarlık yaparken kendi adına ve CHP adına büyük bir risk mi alıyor?” sorusunu ise şöyle yanıtladı: CHP geçmişteki çıkışları ile AK Parti seçmeninin gözünde çok farklı bir kimliğe büründü. Kemal Kılıçdaroğlu, genel başkan seçildiğinden beri oluşan kimlik algısını kırmaya çalıştı. Bu çabalarının önemli bir bölümünde, birçok olaya CHP’den beklenen refleksleri göstermeyerek ezber bozmaya çalıştı. Ancak bugün memleketin sorunlarının geldiği noktada, bu tür bir sessizlik kendi seçmenine yetmiyor. Kemal Kılçdaroğlu’nun ittifakın devamından yana koyduğu tavrın kendisine ve partisine maliyeti artıyor. "Memnuniyetsizliğin kanalize olacağı ilk yer İYİ Parti" “Politika sürerse önümüzdeki süreçte Muharrem İnce, CHP seçmeni açısından yeni alternatif olabilir mi?” sorusuna ise Selçuki, "CHP seçmeninde oluşan bu memnuniyetsizliğin kanalize olacağı birkaç yer var. Bunlardan ilki şu anda İYİ Parti gibi gözüküyor" yanıtını verdi. Türkiye gezisine çıkan Muharrem İnce'nin "Memleket Hareketi"ni örgütlemeye çalıştığını hatırlatan Selçuki, "CHP seçmeni için gerçek bir alternatif olup olamayacağı seçmenin karşısına nasıl bir organizasyonla çıkacağına bağlı. Şimdiden bir şey söylemek erken olur" dedi. “Bir miktar düşme var ama bunun sert muhalefet yapmamasıyla ilgisi yok” Konsensus Araştırma Şirketi’nin sahibi Murat Sarı da CHP oylarında kamuoyunda iddia edilen oranda olmasa bile bir miktar düşme olduğunu ancak bunun sert muhalefet yapmamasıyla ilgisinin olmadığını öne sürdü. MHP ve HDP’de bir miktar yükseliş olduğunu söyleyen Sarı, “Bunun nedeni MHP açısından dört bir yanda savaş olmasının yarattığı milliyetçilik duyguları, HDP açısından ise belediyelere kayyum atanmasından duyulan tepki” dedi. "CHP’deki yüzde 15’lik Atatürkçü - ulusalcı kesim rahatsız" Cumhuriyet Halk Partisi'nde kendisini Atatürkçü ve ulusalcı olarak niteleyen yüzde 10-15'lik bir kesim olduğunu söyleyen Murat Sarı, bu kesimin rahatsız olduğunu, parti içinde kendilerini temsil eden kimsenin kalmadığını düşündüklerini aktardı. Sarı, "Bu kesim kalkıp AK Parti’ye MHP’ye gidecek demiyorum ama CHP içinde sesleri olabilecek kimseyi bulamıyorlar" dedi. Sarı, eski Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün olası seçimde CHP’nin adayı olabileceği yönündeki iddiaların kamuoyunda gündeme getirilmesinin de CHP’yi yıprattığını öne sürdü. “CHP, parti içi dinamikleri iyi dengelemeli” CHP’nin sert muhalefet yapma yerine kendi yapacaklarını söylemesinin daha doğru olacağını düşündüğünü kaydeden Sarı, sözlerini şöyle sürdürdü: Ancak bunu yaparken parti parti içi dinamikleri iyi dengelemesi lazım. Atatürkçüler, Atatürk’le ilgili bir sorun olduğunda kime söyleyeceklerini bilemiyorlar. Daha fazla Atatürkçü arıyorlar. Evet oylarda bir miktar düşme var ama seçim sathına girince saflar sıklaşır. “Kararsızlar dağıtılmadan bile yüzde 17’lerde olduğunu tespit etmedik” CHP’nin muhalefet etmediği görüşlerine de katılmadığını söyleyen Murat Sarı, “Daha ne yapsınlar? Sağlık Bakanı’na ve Eğitim Bakanı’na son dönemlerde yükleniyorlar” dedi.. Sarı'ya göre "CHP, sert muhalefet yapmadığından oyları düşüyor" demek için bunun bilimsel olarak kanıtlanması lazım. Parti'nin oyunun yıllardır yüzde 25 civarında olduğunu hatırlatan Konsensus Araştırma Yönetim Kurulu Başkanı, "Bazen bu rakamın altına bazen üstüne çıkıyor. Ama hiçbir zaman kararsızlar bile dağıtılmadan önce biz, yüzde 17’lerde olduğunu tespit etmedik. Ayrıca her yaz CHP’nin oylarında bir miktar düşme olur. Çünkü tatile giden insanlar daha az politize olur" diye konuştu. “Laiklik karşıtı söylemler karşısında sessiz kalmayı tercih ediyor” CHP’de bir dönem milletvekili olarak da görev yapan gazeteci Barış Yarkadaş ise CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğu'nun Millet İttifakı’nı bir arada tutmak ve Millet İttifakı’nı daha fazla genişletebilmek için ciddi bir çaba gösterdiğini söyledi. "Ancak sorun Millet İttifakı’nı genişletebilme ve AKP seçmeninden oy alabilme çabasında farklı bir boyut kazanıyor" diyen Yarkadaş, "CHP, muhafazakâr olarak adlandırılan seçmenden oy alabilmek adına AKP’nin ve AKP’ye bağlı tüm kurumların laiklik karşıtı söylemleri karşısında sessiz kalmayı tercih ediyor" ifadelerini kullandı. “Bu politika CHP’nin ilkelerini silikleştiriyor” “Kutuplaştırmayı derinleştirmeme ve muhafazakar seçmeni kızdırmama adına yapılan bu politika CHP’nin ilkelerini silikleştiriyor” diyen Yarkadaş, bu yorumunu şu örnekle açıkladı: Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş, Ayasofya’nın açılışında kılıcı eline aldı, minbere çıktı ve bu kılıcı hepimize salladı. CHP, buna yeterli tepki göstermedi. Bu yüzden Metropoll’ün araştırmasına göre bu tepkisizlik CHP’nin dört puanına neden oldu. Yarkadaş, "CHP, oy tabanını genişletme adına izlediği politika yüzünden kendi seçmeninin hassasiyetlerini görmezden gelmeye başladı, bu da kemik seçmende ciddi bir rahatsızlığa yol açıyor" dedi. “İYİ Parti’de oy artışı var ama dengeleri değiştirecek düzeyde değil” Aksoy Araştırma Şirketi Başkanı Ertan Aksoy, CHP’nin Türkiye siyasal tarihinin en zor sürecini yönettiğini belirterek, “Birbirine benzemeyen siyasi yapıların bir arada tutulmasında amiral gemi durumunda. Bu CHP açısından hem zor hem de kıymetli bir durum” dedi. “Pandemiyle birlikte hayatın zorlaşmasının ardından, bu olağanüstü dönemin sonunda, gerek iktidar gerekse muhalefet açısından ciddi oy hareketlilikleri olur” diyen Aksoy, CHP'de "ciddi olmamakla birlikte" bir oy kaybı, İYİ Parti'de oy artışı gözlemlediklerini aktardı. Söz konusu artışın İYİ Parti’yi bir anda bir yere getirecek ya da Millet İttifakı içindeki dengeleri değiştirecek düzeyde olmadığını söyleyen Aksoy, İYİ Parti’deki oy artışını şu iki gerekçe ile açıkladı: Birincisi artık İYİ Parti yetkilileri de televizyonlardaki tartışmalarda bir sandalye bulmaya başladılar. İkincisi Azerbaycan’daki savaş ülkedeki milliyetçi duyguları olağanüstü artırdı.