Basın bildirisinde, Çin’in 2017 yılından beri milyonlarca Uygur ve diğer Müslüman Türk halkını toplama kampları ve hapishanelere göndererek öldürme, işkence, zorla kaybetme, zorla çalıştırma, zorla kısırlaştırma, zorla Çinlilerle evlendirme, cinsel taciz, tecavüz, çocukları ailelerinden ayırma gibi insanlık dışı uygulamalarda bulunduğu belirtildi. Ayrıca, bir milletin beyni sayılan düşünürler, bilim insanları, öğretmenler, doktorlar, yazarlar ve dini alimler gibi toplumun değerli kesimine de uzun süreli hapis cezaları verildiği veya kaybedildiği ifade edildi.
Basın bildirisinde, Çin’in Doğu Türkistan’daki insan hakları ihlallerinin kamp mağdurları ve şahitlerin tanıklıkları, araştırmacılar ve uluslararası kuruluşların raporları, gazetecilerin elde ettiği belgeler ve Çin polis arşivlerinden sızdırılan çok gizli belgeler ile kanıtlandığı vurgulandı. Bu nedenle, Avrupa Birliği ve ABD başta olmak üzere 10’dan fazla ülkenin ve Londra’da kurulmuş olan Bağımsız Uygur Mahkemesi’nin Çin’in soykırım ve insanlığa karşı suç işlediğine hükmettiği hatırlatıldı. BM’de 50 ülkenin imzaladığı açıklamada da Çin’in ağır ve sistematik insan hakları ihlalleri kınanarak Uygur Türkleri ve keyfi olarak özgürlüklerinden mahrum bırakılan herkesin serbest bırakılması gerektiği talep edildi.
Basın bildirisinde ayrıca, Müslüman ülkelerin Doğu Türkistan’da binlerce caminin tahrip edilmesi, Kur’an-ı Kerim’in toplatılarak yakılması ve ibadet özgürlüğünün yasaklanması gibi uygulamalara karşı sessiz kalmasının da anlaşılamaz bir tutum olduğu ifade edildi.
Doğu Türkistan-Uygur teşkilatları, demokrasi, insan hakları, adalet, özgürlük ve hukukun üstünlüğüne inanan ve bu istikamette ilerleyen Türkiye Cumhuriyeti’nin Doğu Türkistan meselesinde çok büyük önem taşıdığını belirterek, Çin dışişleri bakanının Türkiye ziyareti sırasında devlet yetkililerinin ve Türk kamuoyunun bu konuya duyarlı olmasını istedi.
Dünya Uygur Kurultayı Vakfı, Uygur Akademisi Vakfı, Doğu Türkistan Araştırmaları Vakfı, Uygur Hareketi Teşkilatı
Uygur Araştırmaları Merkezi yayınladıkları ortak basın bildirisinde şu taleplerde bulundular:
1. Çin’in Doğu Türkistan’daki soykırım politikalarından bir an önce vaz geçmesi, Uygurlar başta olmak üzere tüm Doğu Türkistan halkının insan haklarının, özellikle ana dil ve dini inanç özgürlüğünün korunması;
2. Doğu Türkistan’a Çinli göçmenleri yerleştirerek bölgenin demografik yapısını değiştirme ve Uygurları asimile etme çabalarının durdurulması;
3. Haksız yere keyfi olarak kamplarda ve hapishanelerde tutulanların derhal serbest bırakılması,
4. Türkiye’den bir heyetin Doğu Türkistan’da engelsiz ve takipsiz bir şekilde araştırma ve gözlem yapabilmesinin talep edilmesi.
5. Doğu Türkistan’da kamplarda ya da hapishanelerde tutulan Türk vatandaşlarının serbest bırakılıp, Türkiye’ye dönmesine izin verilmesi;
6. Türk vatandaşı veya Türkiye’de yaşayan binlerce Uygurun Doğu Türkistan’da kalan aile fertleri ile irtibata geçebilmesi, paramparça olan aileleri yeniden birbirine kavuşturarak, bu çeşit trajedilere derhal son verilmesi;
7. Uygurlara uygulanan Seyahat kısıtlamalarının kaldırılması.
