Irak, ABD'li şirketlerle KBY'nin doğalgaz anlaşmalarına ilişkin tutumunu yumuşattı

Irak merkezi hükümeti, Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (KBY) Bağdat'ın onayı olmadan iki Amerikan enerji şirketiyle imzaladığı yaklaşık 110 milyar dolarlık doğalgaz anlaşmalarına ilişkin sert tepkisini yumuşattı. Geçtiğimiz hafta ABD'yi ziyaret eden KBY Başbakanı Mesrur Barzani, Süleymaniye'deki Miran ve Topkhana-Kor Mor sahalarında doğalgaz geliştirme projeleri için HKN Enerji ve WesternZagros şirketleriyle söz konusu anlaşmaları imzalamıştı.

Bağdat yönetimi, anlaşmaları başta "geçersiz ve anayasaya aykırı" olarak nitelendirmiş ve bu nitelemesini 2022 tarihli Federal Yüksek Mahkeme kararına dayandırmıştı. Ancak Irak Petrol Bakanlığı'nın son açıklamasında, Bağdat sadece "anayasaya uyulması gerektiği" vurgusuyla yetindi. Bölge medyası bu durumu, Bağdat'ın pozisyonunda bir yumuşama olarak yorumladı. Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ise anlaşmazlıklara rağmen ABD ile enerji, ekonomi ve kültür alanlarında ilişkileri derinleştirme kararlılığını yineledi.

Sudani, iki gün önce ABD'li Senatörler Angus King ve James Lankford ile yaptığı görüşmede Irak'ın siyasi ve ekonomik istikrarını vurguladı ve enerji sektöründe yabancı yatırımcılar için reform adımlarına dikkati çekti. Başbakanlık Ofisi'nden yapılan açıklamada, "Hükümet bu alanda kararlı adımlar atmış ve Amerikan şirketleriyle iş birliğini güçlendirecek önemli başarılar elde etmiştir" ifadeleri kullanıldı. Irak Anayasası'nın 110'uncu maddesi, dış politika, uluslararası anlaşmalar ve enerji politikası gibi konularda federal hükümete münhasır yetki vermektedir. Bu nedenle KBY'nin federal hükümetin onayı olmadan uluslararası enerji anlaşmaları imzalaması, Bağdat tarafından anayasal yetki aşımı olarak değerlendiriliyor. KBY yetkilileri ise imzaladıkları anlaşmaları, Bağdat'ın anayasal yükümlülüklerini ihlal ettiği ve KBY'ye yönelik mali taahhütlerini yerine getirmediğini belirterek meşrulaştırıyor. KBY, ayrıca bu anlaşmaların Irak Anayasası'nın 115'inci maddesi kapsamında, federal hükümete açıkça tahsis edilmemiş yetkilerin bölgesel yönetimlere ait olduğu ilkesine dayandığını savunuyor ve bu çerçevede KBY'nin enerji kaynaklarını geliştirme ve yönetme hakkına sahip olduğunu ileri sürüyor.