En az 300 siyahın hayatını kaybettiği, binlerce siyahın ise evlerinin, iş yerlerinin yakıldığı olaylar 31 Mayıs 1921’de başlamıştı.

1 Haziran 1921 günü binlerce beyazdan oluşan bir güruh Tulsa kentinde, o zamanlar hali vakti yerinde siyahların yaşadığı Greenwood mahallesini bastı, evleri ve işyerlerini yerle bir etti ve tahminen 300 kişiyi öldürdü.

Öldürülen yüzlerce insan toplu mezarlara konuldu ve o dehşet verici Haziran günlerinin anısı da onlarca yıl onlarla birlikte gömüldü.

Bölgenin tarihi mirasını korumak için kurulan Greenwood Kültür Merkezi'nın program koordinatörü Mechelle Brown, "Katliamdan sonra, hem siyahlar da beyazlar gibi bu olayın üzerini örttüler çünkü hayatta kalmaya odaklanmaları gerekiyordu. Konuşmanın aynı şeyleri yeniden yaşamak anlamına geleceğini, bunun dayanılamayacak kadar acı verici olduğunu söylüyorlardı" diyor.

Katliam nasıl başladı?

Katliam siyah bir genç erkeğin şehir merkezindeki bir binanın asansöründe beyaz bir kıza cinsel tacizde bulunduğu suçlamalarıyla başladı.

Suçlanan genç adam Dick Rowland gözaltına alındı ama siyahlar arasında linç edileceği endişesi yayılınca bir grup Afrika kökenli Amerikalı onu korumak için gözaltında tutulduğu polis merkezinin önüne gittiler. Burada karşılarına kendilerinden daha kalabalık bir grup beyaz çıktı. Silahlar ateşlendi ve orada başlayan şiddet günlerce devam etti.

Binlerce beyaz erkeğin oluşturduğu, kimilerine polis tarafından yetki de verilen bir kalabalık, Greenwood mahallesini bastı. Orada yaşayan on binlerce siyah evlerinden çıkarıldı. Bazıları öldürüldü.

Görgü tanıkları, evler bir yandan kalabalıklarca kundaklanırken aynı anda uçaklarla da yangın bombaları atıldığını anlatıyorlar.

Tulsa katliamı, ABD tarihinin en çok insanın öldürüldüğü ırkçı saldırısı olarak kayıtlara geçti.

Kimse yargılanmadı

Cinayet, yağmalama ve yıkımdan dolayı kimseye dava açılmadı, olaylara seyirci kalan ya da bizzat katılan polis yetkilileri siyah Amerikan vatandaşlarını koruyamadıkları için hiç bir zaman yargılanmadılar

Fakat Tulsa ırk katliamının 100. yıl dönümü yaklaşırken şehir geçmişiyle yüzleşmeye başladı.

Gerçi kazı çalışmaları koronavirüs salgını nedeniyle ertelendi ama olayın kurbanlarının mezarlarını bulmak ve kimliklerini tespit etmek amacıyla bir komisyon kuruldu ve çalışmalarına başladı.

Oklahoma eyaletindeki okullarda Greenwood tarihinin de müfredata konması planları yapıldı ve mahallenin bir kültür ve turizm alanı olarak tanıtımına karar verildi.

Greenwood siyahların ekonomik başarısıydı

1921'deki katliamdan önce Black Wall Street (Siyah Duvar Sokağı) diye bilinen Greenwood, 300 civarında siyahlara ait işyeri ile ABD'de siyahların yaşadığı en varlıklı mahalle haline gelmişti.

Mahalle aynı zamanda efsanevi jazz piyanisti Count Basie'nin müziğini derinden etkileyen bir blues ve jazz merkeziydi.

Bugün az sayıda tarihi bina dışında bölgede bu gönencin pek izi kalmamış.

Tulsa'nın 65 bin siyahın yaşadığı kuzey mahalleleri, ağırlıkla beyazların yaşadığı daha zengin güneyinden bir demiryoluyla ayrılıyor.

Tulsa'da katliamdan kurtulanlardan bazılarını temsil eden avukat ve insan hakları gönüllüsü Damario Solomon Simmons "Sahip çıkıp düzeltmek yerine konuşarak puan toplamak istiyorlar" diyor.

1921 katliamından kurtulabilen Greenwood halkı, mahalleyi devletten yardım ya da tazminat almadan kendi imkanlarıyla yeniden kurdu. Bir süre bir canlanma yaşandıysa da bölge hiç bir zaman eski haline gelemedi ve bir süre sonra ekonomik olarak gerilemeye başladı.

Editör: TE Bilişim