Bilinmeyeni öğrenme tutkusu ile birçok farklı fikir ortaya atılmış ve metotlar geliştirilmiştir. Üretilen bu yöntemler sayesinde zamanı ölçmek konusunda birçok sorun çözülse de, tam olarak saatin kaç olduğunu ve tarihin ne olduğunu tespit etmenin yolunu, ilk olarak M.Ö 1500 yılında Mısırlılar bulmuştur. Zaman ile alakalı tüm çabalara ve farklı metotlara rağmen, o zamanın en sağlıklı sonuç veren saati; güneş saati olmuştur.

Peki, dünya üzerinde en büyük buluşlardan olan güneş saati hakkında bilinen detaylar nelerdir?

Güneş Saati Nedir?

Tarihin tozlu sayfalarından edinilen bilgiler ışığında bugün, güneş saatini ilk kullanan medeniyetin Mısır; bu saati geliştirenlerin ise Yunanlılar olduğu kabul ediliyor. Mısır döneminde güneş saati ilk kez III. Touthmosis zamanında yapılmış olup; bu ilk örneğin orijinali günümüzde hala Berlin’de müzede sergilenmektedir.

İslamiyet’in yayılması ile birlikte, namaz saatlerinin belirlenmesi için güneşin doğuşunu hesaplamak amacıyla Müslümanlar tarafından da büyük ilerlemeler kaydedilmiştir.

Kısaca özetlemek gerekirse güneş saati, düz bir zemin üzerinde bir çubuk yardımı ile belirli aralıklarla gölge boyunun ölçümü yapılarak işaretlenen ve zamanı, güneşin konumuna göre oluşan gölge boyunun, bu ölçümlerden hangisine denk geldiğine göre ölçen bir zaman ölçerdir. Aynı zamanda gün ve gece eşitliğini, gün dönümlerini, ayları ve mevsimleri gösteren bu saat ile medeniyetler, uzun yıllar zamanı en iyi şekilde ölçmüşlerdir.

Güneş Saati Nasıl Çalışır?

Güneşin hareketlerini ölçen bu alette, yatay bir düzleme dikey olarak konumlandırılmış çubuğun gölgesi, güneş hareket ettikçe hareket etmektedir. Zaman ilerledikçe yer değiştiren çubuğun gölgesine çentikler atılır. Bu çentikler zamanı gösterir. Gölgenin en kısa olduğu vakit ise öğle vaktidir. Günümüzde herkesin de bildiği üzere güneş, öğle saatinde dünyaya dik açı ile gelir. Bu sebeple de güneş saatinde kullanılan çubuğun gölgesinin en kısa göründüğü zamandır.

Bu saatin en büyük problemi ise; hava kapalı, puslu ya da bulutlu olduğu zaman, güneşin ışınlarının net bir şekilde görülememesidir. Böyle havalarda, saatin üzerine yansıyacak olan güneş ışınlarının dağılması ve istenilen yoğunluğa ulaşamaması sebebiyle zamanın ölçümü zorlaşır ve saat kullanışsız hale gelir.

Güneş Saati Ne İşe Yarar?

Güneş saati, zamanı güneşin hareketlerine göre ölçmeye yarayan alettir. Tabii ki bu saat normal zamanı size göstermez, bu saatteki zaman dilimini anlayabilmek için özel okuma yapmak gereklidir. Bunun nedeni ise dikey konumlandırılmış çubuğun yatay zemin ile yapacağı açıdır. Bu açı, saatin kullanıldığı bölgenin coğrafi enlemine eşit olmak zorundadır.

Güneş saati, yüzyıllar boyunca insanoğluna zamanı ölçmek ve yönetmek konusunda yardımcı olmuştur. Saatin ve zamanın bu denli önemli olduğu ve dakikaları hesaplayarak yaşadığımız günümüz koşullarından geçmiş zamanlara dönüp baktığımızda, o zamanlardaki insanların yaşamış oldukları zorlukları hayal bile edebilmemiz son derece güçtür.

Editör: TE Bilişim