Danıştay 10. Dairesi, Ayasofya'nın müzeye çevrilmesine ilişkin 1934 Bakanlar Kurulu kararı iptal etti. Ayasofya'nın müze statüsü kaldırıldı.
İŞTE DANIŞTAY’IN KARARI
Danıştay’ın karar gerekçesinde “Ayasofya’nın, statüsü muhafaza edilerek hukuk düzenimizle güvence altına alınan, özel hukuk tüzel kişiliğini haiz mazbut vakıf niteliğindeki Fatih Sultan Mehmet Han Vakfı’nın mülkiyetinde olduğu, Ayasofya'nın, vakfedenin iradesi gereği sürekli şekilde cami olarak kullanılması için toplumun hizmetine sunulduğu, bedelsiz olarak kamunun istifadesine terk edilmesi yönüyle hayrat taşınmaz niteliği taşıdığı, tapu belgesinde de cami vasfı ile tescilli bulunduğu” vurgulandı.
Kararda şu ifadeler yer aldı:
* Vakıf senedinin, hukuk kuralı etki, değer ve gücünde olduğu, vakfedilen taşınmazın vakıf senedindeki niteliğinin ve kullanım amacının değiştirilemeyeceği, bu hususun tüm gerçek ve tüzel kişilerle birlikte davalı idare için de bağlayıcı olduğu Devletin, vakıf varlığının, vakfedenin iradesine uygun olarak kullanılmasını sağlama yönünde pozitif yükümlülüğü, vakıf mal ve hakları ile ilgili olarak vakfedenin iradesini ortadan kaldıracak şekilde müdahalede bulunmama yönünde de negatif yükümlülüğünün bulunduğu kuşkusuzdur.
Danıştay’ın kararı şu sözlerle sona erdi:
* Bu durumda, Türk hukuk sisteminde kadimden beri korunarak yaşatılan Vakfa ait taşınmaz ve hakların vakfiyesi doğrultusunda istifadesine bırakıldığı toplum tarafından kullanılmasına engel olunamayacağı, vakıf senedinde sürekli olarak tahsis edildiği cami vasfı dışında kullanımının ve başka bir amaca özgülenmesinin hukuken mümkün olmadığı sonucuna varıldığından, bu hususlar dikkate alınmaksızın Ayasofya’nın cami olarak kullanımının sonlandırılarak müzeye çevrilmesi yönünde tesis edilen dava konusu Bakanlar Kurulu Kararında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Cumhurbaşkanı Erdoğan Ayasofya'yı ibadete açan kararnameyi imzaladı! Cami artık Diyanet'in
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ayasofya'yı ibadete açan kararı imzaladı. Erdoğan, 'Ayasofya Camii'nin yönetiminin Diyanet'e devredildiğini' duyurdu.
Danıştay’ın Ayasofya kararı Dünya’nın gündeminde
Reuters haber ajansı “acil” koduyla geçtiği haberde kararın uluslararası uyarılara karşı alındığına dikkat çekti.
İngiliz yayın kuruluşu BBC internet sitesi üzerinden ‘son dakika’ verdiği haberde, “Türk mahkemesi, 6’ncı yüzyılda inşa edilen Ayasofya Müzesi’nin camiye dönüştürülmesinin yolunu açtı” ifadesini kullandı.
BBC, Ayasofya’nın UNESCO Dünya Mirası listesinde olduğunu hatırlatırken, UNESCO’nun Türkiye’ye Ayasofya’nın statüsünün değiştirilmemesi yolunda çağrı yaptığını aktardı.
Amerikan New York Times (NYT) gazetesi de “mimari bir mücevher” olarak tanımladığı Ayasofya’nın mahkeme kararıyla müzeden tekrar camiye dönüştürülebileceğini yazdı.
NYT değişimin uzun süredir Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından istendiğine vurgu yaptı.
Yunan Kathimerini gazetesi de internet sitesinden aktardığı haberde, “kararın Yunanistan ile Türkiye arasındaki gerilimi derinleştireceği” yorumuna yer verdi.
Fransız Le Figaro gazetesi de “Türk Danıştayı’nın Ayasofya’nın müzeden camiye dönüştürülmesinin yolunu açtığını” belirtti.
Rus Sputnik ajansı “Türk Danıştayı, Ayasofyanı’nın müzeye dönüştürülmesi yolundaki 1934 kararını kaldırdı” başlığıyla verdiği
AYASOFYA CAMİ
Fatih Sultan Mehmet, 1453 yılında İstanbul’u alarak Osmanlı İmparatorluğunun başkenti ilan etti. İstanbul fethinin ardından, Ayasofya’ya 4 minare daha yaptıran Sultan Fatih, Ayasofya’yı “fethin sembolü” olarak 29 Mayıs 1453 yılında cami olarak ibadete açtı.
Sultan Fatih’in vakfettiği Ayasofya Cami, dönemin Bakanlar Kurulunun, 24 Kasım 1934 tarih ve 7/1589 sayılı kararıyla müzeye çevrildi.
Evliya Çelebi, Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethinden sonra Ayasofya'daki ilk cuma namazının sevincini "Evvela cuma gününde bütün gaziler hazır olup salalar okunup, müezzinler 'innallahe ve melaiketehu' ayetini hazin bir sesle okumaya başlayınca Akşemseddin Hazretleri,Sultan Mehmet'in koluna girip büyük bir saygı ile minbere çıkarıp yüksek sesle 'Alemlerin Rabb'ine hamdolsun.' deyince büyük gazilere bir hal olup bir sevinç feryadı koptu." ifadeleriyle anlatır.
