Vücut tarafından üretilemeyen, ancak insan sağlığı için son derece önemli olan B12, son yıllarda özellikle nörolojik sorunları engellemesi amacıyla oldukça yoğunşekilde tavsiye ediliyor.
Peki B12 vitamini nedir? Vücuda nasıl alınır? Hangi besinlerde bulunur. B12 takviyeleri nelerdir?
B12 VİTAMİNİ NEDİR?
B12 vitamini (kobalamin), Vücudumuzun ihtiyaç duyduğu, ancak üretemediği ve suda çözünen önemli bir vitamindir.
Vücutta depolanma oranı oldukça düşük olduğu için düzenli olarak alınması gerekmektedir.
B12 vitamini, kırmızı kan hücresi oluşumunda, hücre metabolizmasında, sinir fonksiyonunda ve hücrelerin içinde genetik bilgi taşıyan moleküller olan DNA’nın üretiminde önemli rol oynar. Özellikle ileri yaşlarda, vegan beslenen kişilerde, besinlerin emilimini etkileyen sindirim sistemi bozukluğu olan insanlarda görülebilen B12 eksikliği psikiyatrik ve nörolojik sağlık sorunlarının yanı sıra anemiye de yol açabilir.
Bu özelliğiyle B12 vitamini depresyonun en önemli nedenleri arasında yer alır. Enfeksiyon hastalıkları ile mücadelede son derece aktif olan B12 vitaminin Covid 19 ile mücadelede de etkili olduğu saptanmıştır.
B12 VİTAMİNİN GÖREVLERİ
• Hücrelerin yapı taşlarından DNA’yı oluşturur.
• Beyin sağlığını destekler.
• Sinir sistemini destekler ve güçlendirir
• Bağışıklık sistemini güçlendirir.
• Protein sentezi sürecine katkı sağlar.
• Gözde Sarı nokta riskini azaltır
• Depresyonu önler
• Sindirim sistemi için faydalıdır.
• Kalp ve damar hastalıklarına karşı vücudu korur
• Yeni hücre üretilmesini sağlar ve yaşlanmayı önler.
• Merkezi sinir sistemini güçlendirir, sinir hücrelerini onarır
• Unutkanlık, Alzheimer ve Demans hastalıklarını önleyebilir
• Kansızlığı (anemiyi) önlemeye yardımcı olur
• Kemik sağlığını destekler, osteoporozu önler
• Tansiyonu düzenler
• Kolestrolün düşürülmesinde etkilidir.
• Felç riskini önler
• Saç, cilt ve tırnakları besler
B12 VİTAMİNİ EKSİKLİĞİNİN BELİRTİLERİ
DNA metabolizmasının en önemli vitamini B12, vücut içerisine yeteri kadar alınmadığı taktirde bazı riskli hastalıklar ortaya çıkabilir.
Vücuda B12 vitamini alabilmek için, B12 vitamini bakımından zengin besinler tüketilmelidir. Eksikliğinde kişilerde görülen belirtiler bazen şiddetli olabilir.
B12 eksikliğinde şu semptomlar görülebilir:
El uyuşması
Kol uyuşması
Kansızlık
Sinir sisteminin bozulması
Yürümede zorluk
Dengesizlik
Çarpıntı
Cildin sararması
Ağrılar
İshal
Zihinsel yorgunluk
KİMLERDE GÖRÜLÜR?
B12 vitamini eksikliği şu durum ve kişilerde eksik olabilir.
• Yaşlı yetişkinler
• Crohn hastalığı veya çölyak hastalığı gibi gastrointestinal rahatsızlıkları olan kişiler
• Bariatrik cerrahi veya barsak rezeksiyonu cerrahisi gibi gastrointestinal cerrahi geçirenler
• Sıkı bir vegan diyeti uygulayan insanlar
• Kan şekeri kontrolü için ilaç kullananlar
• Kronik mide ekşimesi için proton pompası inhibitörleri kullananlar
B12 VİTAMİNİ BESİNLERDE BULUNUR?
B12 vitamini hayvansal temelli gıdalarda bulunurken, bitkisel gıdalarda neredeyse hiç yoktur. Bu nedenle aşağıdaki besinlerin günlük beslenme programında bulunması önemlidir.
• Kırmızı et
• Tavuk
• Balık
• Karaciğer
• Süt
• Yoğurt
• Yumurta
• Böbrek sakatatı
• Çeşitli deniz ürünleri (karides, midye)
• Peynir
GÜNLÜK NE KADAR B12 VİTAMİNİ ALINMALI?
B12 vitamini vücutta depolanmadığı için günlük olarak tüketilmelidir. Günlük 2.4 mcg B12 vitamini aalınmalıdır.
EKSİKLİĞİNDE NE YAPILMALI, NASIL TEDAVİ EDİLMELİ?
B12 eksikliği teşhisi, yapılacak kan testinin ardından konur. Kan testi sonucunda B12 vitamin oranının referans değerlerinin altında olması B12 eksikliği olduğunu gösterir.
Teşhis sonrasında B12 vitamini eksikliği belirtilerinin nedenleri araştırılarak, buna göre bir tedavi uygulanmalıdır.
Tedavi için B12 vitamininden zengin besinlerden oluşan bir beslenme programı belirlenmeli, B12 vitamini eksikliği giderilemiyorsa hekim kontrolünde B12 vitamin ilaçları ya da B12 iğneleri kullanılmalıdır.
