<p dir="ltr"><b>Çin'in kuzeyindeki Şanşi bölgesinde tabut üreticileri yoğun şekilde çalışıyor. Yeni kesilmiş ağaçlarda oyma yapan bu zanaatkarlarla görüştük. Geçtiğimiz ay boyunca durmadan çalıştıklarını söylüyorlar.</b></p> <p dir="ltr">Bir müşteri tabutların tükendiği zamanlar olduğunu söyledi. Bölgeye özel kara mizahla gülerek cenaze işlerinde çalışanların "küçük bir servet edindiğini" ekledi.</p> <p dir="ltr">Çin'de Covid kaynaklı ölümlerin gerçek sayısı hakkında tartışmalar var.</p> <p dir="ltr">Epidemolojist Vu Zunyou'ya göre, Çin'de Aralık ayında kısıtlamaların gevşetilmesinden bu yana nüfusun yüzde 80'i, ki bu 1 milyardan fazla kişi demek, Covid oldu. Geçtiğimiz hafta, bir haftadan kısa süre içinde 13 bin kişi Covid yüzünden öldü. Aralık'tan bu yana ise 60 bin kişi bu şekilde hayatını kaybetti.</p> <p dir="ltr">Bu bahsedilen ölümler hastanelerde gerçekleşti. Kırsal bölgelerde ise kısıtlı sayıda tıbbi merkez var ve evinde ölenler genel sayılara eklenmiyor.</p> <p dir="ltr">Köylerde ölenlerle ilgili tahmini dahi olsa bir resmi sayı açıklanmadı.</p> <p dir="ltr">Son derece yoğun bir krematoryumu ziyaret ettik. Beyaz kıyafetler içindeki yakınları, ölen kişinin küllerinin yerleştirileceği kutuyu taşıyordu.</p> <p dir="ltr">Başka bir köyde, bir adam ve bir kadının kağıttan kuşları bir kamyonete yüklediğini gördük, "Onlar turna, ölümden sonraki hayata taşıyorsun." dediler.</p> <p dir="ltr">Kamyonetle cenazelerde kullanılacak Budist sembollerini taşıyacaklardı.</p> <p dir="ltr">"Hastaların bazıları zaten çok güçsüzlerdi." diyor kamyoneti yüklemeye devam eden adam, "Sonra Covid oldular, vücutları buna dayanamadı".</p> <p dir="ltr">Kağıtların götürüldüğü yere kadar kamyoneti takip ettik ve Peiwei Wang'le tanıştık, aile üyelerinden biri yeni ölmüştü.</p> <p dir="ltr">Şeker hastası olan iki çocuk annesi olan yakını 50'lerindeydi: "Covid olduktan sonra yüksek ateşi vardı, organları iflas etmeye başladı. Bağışıklığı bununla savaşacak kadar güçlü değildi." diyor Wang.</p> <p dir="ltr">Evlerinin bahçesi tören dekorasyonlarıyla doluydu. Cenaze masraflarının Covid ölümlerinden dolayı çok arttığını söylüyor.</p> <p dir="ltr">Her yıl milyonlarca kişi, onlar için çok önemli bir dönem olan Çin yeni yılını kutlamak için ailelerinin yaşadığı bölgelere gidiyordu.</p> <p dir="ltr">Köyler şimdi daha çok yaşlı ve Covid'e karşı savunmasız insanların yaşadığı yerler haline geldiği için tatil döneminde risk arttı.</p> <p dir="ltr">Bu yılki tatil dönemlerinde yapılan ziyaretlerin koronavirüsün uzak bölgelere daha hızlı yayılmasına ve ölümleri artırmasına sebep olmasından korkuluyor.</p> <p dir="ltr">Hükümet ailelerinde koronavirüs geçirmemiş yaşlılar olanların, şehirlerden ziyarete gitmemeleri konusunda uyardı.</p> <p dir="ltr">Küçük bir köydeki tek kliniğin sahibi Dr. Yongming Dong, köy sakinlerin en az yüzde 80'inin Covid geçirdiğini ve ölenlerin Covid öncesinde başka bir tıbbi problemi olduğunu söylüyor.</p> <p dir="ltr">İnsanlara ihtiyaçlarından fazla ilaç satmadığını söyleyen Dong, "Örneğin kişi başına dört Ibuprofen veriyorum, iki kutuya ihtiyaçları yok." diyor.</p> <p dir="ltr">Dong, en kötü Covid dalgasının geçtiğini, son günlerde hasta gelmediğini belirtiyor.</p> <p dir="ltr">Yol boyunca çok sayıda yeni gömülmüş cenaze görüyoruz.</p> <p dir="ltr">Son Covid dalgasında 40'tan fazla köy sakinin öldüğünü söyleyen Dong, "Geçtiğimiz ay boyunca her gün biri öldü." diyor.</p> <p dir="ltr">Ancak burada yaşam ve ölüm konusunda oldukça felsefi bir bakış var.</p> <p dir="ltr">Yeni yılı her sene olduğu gibi kutlayacaklarını söylüyor bir çiftçi, "Oğlum ve eşi yakın zamanda gelecekler." diyor.</p> <p dir="ltr">Bölgedekilerin aile üyelerinin gelmesiyle enfeksiyonun daha da yayılmasından korkup korkmadıklarını sorduğumuzda, "İnsanlar endişelenmemeli. Saklansanız da virüs kapabilirsiniz. Çoğumuz hastalığı geçirdik ve iyiyiz." diyor. (BBC News)</p>