Artvin'de Gevhernik Kalesi Kazıları: Orta Çağ'dan Osmanlı'ya Tarihi Bir Merkez

Artvin'in Ardanuç ilçesindeki Gevhernik Kalesi'nde 2021'den beri süren arkeolojik kazılar, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Osman Aytekin liderliğinde yürütülüyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı izniyle ve Cumhurbaşkanlığı kararıyla 'Geleceğe Miras Projesi' kapsamında gerçekleştirilen kazılar, 20 kişilik bir ekip tarafından yürütülüyor. Ekip, bölgenin tarihini ve kültürünü anlamaya odaklanmış, define arama amacı gütmüyor.

Dr. Aytekin'in Anka Haber Ajansı'na yaptığı açıklamada, kazı çalışmalarının Adakale kent merkezindeki taşınmaz kültür varlıklarıyla başladığını, şu anda Gevhernik Kalesi'nin üst kesimlerinde devam ettiğini belirtti. Artvin'de 2021'den bu yana üç ayrı arkeolojik kazı yapıldığını ve Gevhernik kazısının en önemlisi olduğunu vurgulayan Aytekin, çalışmaların amacını geçmişi anlamak, yaşananları öğrenmek ve geçmişle gelecek arasında bağ kurmak olarak özetledi. Kazılar sonucu elde edilen bulgular, Ardanuç'un Orta Çağ'dan Osmanlı dönemine kadar askeri, dini ve kültürel bir merkez olduğunu gösteriyor.

Ardanuç'un Eski Ardanuç olarak bilinen bölgesinde 50'ye yakın kale ve kule bulunduğuna dikkat çeken Aytekin, Gevhernik Kalesi'nin en büyüğü olduğunu ve iki bölümden oluştuğunu belirtti. Orta Çağ'da uluslararası ticaretin yapıldığı önemli bir merkez olan Ardanuç, 1945 yılına kadar önemini korumuş ancak 1952'de yeni Ardanuç'un bugünkü yerine taşınmasıyla eski yerleşim alanı kozmopolit ve gecekondu bölgesine dönüşmüştür. Aytekin, 1553 tarihli İskender Paşa Camisi, üç türbe ve medrese yapılarıyla birlikte bir külliye özelliği taşıyan yapının restorasyon ve kamulaştırma çalışmalarının devam ettiğini, ancak kamulaştırma sürecinin kaynak yetersizliği nedeniyle beklemede olduğunu söyledi. Kazı çalışmalarının tamamlanması ve restorasyon çalışmalarının bitirilmesiyle bölgenin yerli ve yabancı turistler için cazip hale gelmesi hedefleniyor.