Samsun'da Çerkes göçü ve soykırımının acı tarihi anlatıldı

Samsun Büyükşehir Belediyesi Sanat Merkezi'nde düzenlenen "Çerkes Soykırımı ve Sürgünü" söyleşisinde, Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü Uzmanı Prof. Dr. Önder Duman ve sanatçı Zeki Beştepe konuşmacı olarak yer aldı.

Prof. Dr. Duman, sunumunda 1859'dan itibaren başlayan Çerkes göçünün çoğunlukla deniz yoluyla gerçekleştiğini, Osmanlı Devleti'nin sınırlı deniz vasıtaları nedeniyle büyük sıkıntılar yaşandığını ve salgın hastalıkların yayıldığını belirtti. Arşiv kayıtlarına göre, 500 bin Çerkes'in Osmanlı topraklarına ulaşamadan hayatını kaybettiğini vurgulayan Prof. Dr. Duman, deniz yolculuğunun zorluklarını, yüksek ücretleri ve yetersiz gemi kapasitesini örneklerle açıkladı. Samsun'a ise Eylül 1860 ile Şubat 1861 arasında 11 bin Çerkes'in geldiğini, bunların bir kısmının diğer şehirlere gönderilirken, geri kalanının Samsun ve Amasya'ya yerleştirildiğini aktardı. 15 Mayıs 1864 tarihli bir kayıtta ise Samsun'daki Çerkes nüfusunun 60 bin olduğunu, yerli nüfusun ise yaklaşık 10 bin olduğunu belirtti.

Sanatçı Zeki Beştepe ise konuşmasında, Çerkeslerin yüzyıllardır süren savaş ve göç travmasını kuşaktan kuşağa aktardığını, bu travmanın sosyolojik etkilerine değindi. Sanatın travmaların iyileştirilmesinde geçici de olsa bir çıkış yolu olabileceğini belirten Beştepe, travmaların toplum hafızasında uzun süre kaldığını ve nesiller boyu aktarıldığını vurguladı. Konuşmacılar, Çerkeslerin yaşadığı zorlukları ve bu sürecin tarihsel boyutunu detaylı bir şekilde ele alarak, katılımcılara önemli bilgiler aktardı.