Bizim millet olarak hafızamızın çok zayıf olduğu gibi hepimizde kuvvetli bir "algı" vardır. Bu algının bilimsel bir tarafı olup olmadığı tartışmalarını bir tarafa bırakırsak, 2018 Ağustosunun ikinci haftasından başlayan kur atağıyla birlikte girmiş olduğumuz ekonomik krizin birinci yılında, 8-14 Ağustos 2018'de neler yaşadığımızı hatırlamamız gerekiyor.
Aşağıda rakamlarıyla birlikte ortaya koyacağımız üzere sorulacak soru, 8-9 Ağustos 2018 tarihinde başlayıp ve daha sonra devam eden kur ataklarının gerçek sebebi TRUMP'un rahip Brunson'la ilgili attığı twetler miydi?
Şimdi tarih sırasına göre, hem $/TL kuruna, dış ticaret rakamlarımıza, o tarihlerde dövizde yapılan işlem hacimlerine ve Trump'ın tweetlerine bakalım.
* Trump'ın rahip Brunson ile ilgili ilk tweetinin tarihi zannedildiği gibi Ağustos ayı değil, 18 Nisan 2018 tarihini taşıyor. Trump Brunson konusunda TÜRKİYE'ye seslenerek, "Ben ondan daha fazla casusum" diyerek, Brunson'un masum olduğunu söylüyor.
* Bu tarihte, yani 18 Nisanda $/TL kuru 4,03 seviyesinde. Sadece Nisan ayı dış ticaret açığı 6.2 milyar $, ihracatın ithalatı karşılama oranı %68,3 ve M'nın toplam döviz rezervleri ise; 108,4 milyar $ civarındaymış.
* Trump'ın rahip Brunson'la ilgili ikinci tweeti 17 Temmuz 2018 tarihini taşıyor. TRUMP; "rahip Brunson'un serbest bırakılması için Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın girişimde bulunmasını" istedikten sonra, "Türkiye'nin saygın papaz Brunson'u serbest bırakmaması tam bir utanç." dedi.
* 17 Temmuz tarihinde $/TL kuru 4,79 seviyesinde. Temmuz ayı dış ticaret açığı 6 milyar $, yedi aylık açık da 31 milyar $, MB döviz rezervleri 101,5 milyar $ civarında.
* Trump'ın tweetlerine ara verdiği dönemde ve aşağıda verdiğimiz tablodan anlaşılacağı üzere, Temmuz ayının sonuna kadar "YURT İÇİ MÜŞTERİLERİN" günlük ortalama döviz işlemleri 4,16 milyar hacminde iken, 1 Ağustos tarihinden başlamak üzere, bu hacimde bir hareketlenme başlıyor.
"Yurt içi müşteriler", Temmuz ayı ortalamasına göre her gün 1-2 milyar $'lık daha fazla miktarda işlem yapmaya başlıyor ve asıl daha da dikkat çekici olan ise; 10 Ağustos tarihine geldiğimizde günlük 10,1 milyar $'lık işlem hacmiyle son hamleyi de yapmış oluyorlar.
Aynı tabloda dikkat edileceği gibi, "YURT DIŞI BANKA VE MÜŞTERİLER" de bir hareketlenme yok, Temmuz ayı günlük işlem hacmi ortalamalarında aynen devam etmişler. Hatta kurlarda zıplamanın olduğu bu dönemde, bazı günlerde hacim azalmaları bile olmuş...
* Şimdi tarih tarih kur seviyelerine bakalım 1 Ağustos $/TL kuru 4,92 iken 5 Ağustosta 5,08 seviyesinde, 9 Ağustos da ise $ kuru 5,48'de. Bir gün sonra, yani kur fırtınasının çıktığı gün olan 10 Ağustos da ise gün içinde $ kuru 7,20 TL'yi bile görüyor ama tekrar 6,35 seviyelerine geri dönüyor. Operasyonun tamamlandığı gün olan 14 Ağustos tarihinde ise $/TL kuru 6,50 seviyelerinde işlem görüyor.
* Yine dikkat edileceği gibi Trump'ın bu tarihlerde yeni bir Brunson Tweeti yok. Ancak 16 Ağustos tarihinde Trump'tan yeni bir tweet geliyor; " Türkiye'nin iyi bir dost olmadığı ortaya çıktı." ABD Hazine Bakani; "Brunson'un serbest bırakılmaması durumunda yeni yaptırımlar gelmekte olduğuna" işaret etti.
17 Ağustos tarihinde ise Trump; "Türkiye ABD’den yıllarca faydalandı. Şimdi de muhteşem Hristiyan rahibimizi bırakmıyorlar. Kendisinden bizi vatansever bir rehine olarak temsil etmesini istemek durumunda kalıyorum. Masum bir insanın serbest kalması için karşılığında hiçbir şey vermeyeceğiz. Türkiye ile ilişkilerimizi azaltıyoruz" dedi.
* Trump'ın bu tweeti attığı tarihte $/TL kuru 6.00 seviyesinde duruyor. 31 Ağustos da $ kuru 6,54 ve B.ALBAYRAK'ın YEP isimli programı açıkladığı tarih olan 20 Eylülde de $ kuru 6,20 TL civarındadır.
Yukarıda tarihleriyle birlikte verdiğimiz gelişmelere ilaveten Ağustos 2018 itibariyle son 16 yılda 980 Milyar $ dış ticaret açığı, 547 milyar $ CARİ ACIK verirseniz, MB'nın toplam döviz rezervleri de sadece 100 milyar $ civarında olursa, "YURT İÇİ MÜŞTERİLER" denilen ve eminim ki, kim olduklarını "devletimizin" çok iyi bildiği çevrelerin döviz piyasasında yaptıkları 8-10 milyar $'lık ilave işlemleri, zaten kırılgan olan ekonominizi krize de, depresyona da sokar. Nitekim de öyle oldu.
Dış güçler ve Trump söylemi, önünüzdeki seçimler sebebiyle işinize yaramış olsa bile, aslında muktedirler olarak sizler kur atağına yol açan sebepleri ve bunu kimlerin yaptığına dair gerçekleri hepimizden iyi biliyorsunuz !
Bayramınız kutlu olsun
