Buzun altındaki zaman kapsülü: Antarktika'nın saklı manzarası keşfedildi

Doğu Antarktika'nın derinliklerinde, kalın bir buzul tabakasının yaklaşık 1,6 kilometre altında, milyonlarca yıldır saklı kalan devasa bir kara parçası keşfedildi. Bilim insanları, Wilkes Land olarak bilinen bu bölgenin yaklaşık 34 milyon yıldır el değmeden kaldığını belirtti.

Antarktika’nın iç kesimlerinde, kıyıdan oldukça uzakta yer alan ve Belçika büyüklüğünde bir alanı kaplayan Wilkes Land, radar taramaları ve uydu görüntüleri sayesinde ortaya çıkarıldı. Araştırmalar, bir zamanlar burada nehirlerin aktığını, ormanların bulunduğunu ve hatta palmiye ağaçlarının yetiştiğini gösteriyor. Daha önce bölge kıyılarında bulunan palmiye polenleri, bu tropikal geçmişe dair önemli kanıtlar sunuyor.

Durham Üniversitesi’nden Profesör Stewart Jamieson liderliğindeki araştırma ekibi, buz altında 31 bin kilometrekarelik bir alanın varlığını ortaya çıkardı. Jamieson, keşfi “Bir zaman kapsülünün açılması gibi” şeklinde tanımlıyor. Antarktika'nın Güney Kutbu’na sürüklenmesi ve atmosferdeki karbondioksit seviyelerinin düşmesiyle bölge, zamanla bugünkü donmuş çöl haline geldi.

Profesör Jamieson, buz altındaki bu bölgenin, Mars yüzeyinden bile daha az bilindiğini vurguluyor. Ekibin yaptığı radar taramaları, bu alanda üç büyük yükselti bloğu olduğunu ve bunların her birinin 120 ila 170 kilometre uzunluğunda olduğunu ortaya koydu. Vadilerin genişliği ise 40 kilometreye kadar ulaşıyor ve yaklaşık 1.200 metre derinlikte bulunuyor.

Bölgedeki buz tabakasının son derece soğuk ve yavaş hareketli olması dikkat çekiyor. Yılda yalnızca 5 metre kadar hareket eden buzul, yüzeye sıkıca bağlı olduğundan, altındaki arazi büyük ölçüde korunmuş durumda. Newcastle Üniversitesi’nden Profesör Neil Ross, bu saklı manzaranın Antarktika buz tabakasının evrimini anlamak açısından büyük önem taşıdığını belirtiyor.

Bilim insanları, uydu verileri ve bilgisayar modellemeleriyle bu arazinin nasıl şekillendiğini analiz etti. Gondwana süper kıtasının parçalanmasıyla oluşan fay hatları, zamanla bölgenin jeolojik yapısını değiştirdi. Yaklaşık 14 milyon yıl önce tamamen buzla kaplanan bu bölge, 3 milyon yıl önceki daha sıcak iklim koşullarında bile erimedi. Bu durum, günümüzün yükselen sıcaklıkları ve artan karbondioksit seviyeleri nedeniyle buz tabakasının gelecekte nasıl tepki vereceğine dair önemli ipuçları sunuyor.

Bu antik manzaraya ulaşmak için kalın buzul tabakasının delinmesi gerekiyor, ancak bu oldukça maliyetli ve zorlu bir süreç. Araştırmacılar, bu jeolojik bilinmezleri aydınlatmak için çalışmalarına kararlılıkla devam ediyor. Jamieson, “Haritalanmamış alanları ortaya çıkarmak ve bu uzun jeolojik hikâyeyi çözmek istiyoruz” diyor.