Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) 2023 yılına ilişkin asgari ücret talebini açıkladı. TÜİK'in enflasyon rakamlarını duyurmasının ardından gelen açıklama, 'insanca yaşam' vurgusu yapıldı.
DİSK AR tarafından hazırlanan Asgari Ücret Araştırması’nı açıklayan DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu, tartışmalı ve eksik hesaplanan TÜİK verilerinde dahi enflasyonun yüzde 85,5 olduğunu vurgulayarak, “İnsanca bir asgari ücretin net 13 bin 200 lira olması gerekir“ dedi.
Çerkezoğlu, Asgari Ücret araştırmasından notlar aktardığı açıklamasında şu ifadeyere yer verdi:
"Merkez Bankası ve DİSK-AR verileri asgari ücret civarında bir ücretle çalışanların oranının yüzde 50’lerde olduğunu gösteriyor. Milyonlarca işçi asgari geçim için yetersiz olan asgari ücretle geçinmeye çalışırken, işçilerin bir bölümü de yasal asgari ücrete dahi erişemiyor.
AB ülkelerinde ortalama toplu pazarlık kapsama oranı yüzde 60’ların, OECD ülkelerinde yüzde 30’ların üzerinde iken ILO’ya göre Türkiye’de genel olarak yüzde 7,5, özel sektörde ise yüzde 6’nın altında. Bu durum Türkiye’de asgari ücret civarında çalışanların oranını artırırken AB ülkelerinde asgari ücretler çalışanların kapsamını düşürüyor.
Türkiye’de diğer emek gelirleri artışının sınırlı kalması sonucunda asgari ücret ile diğer ücretler arasındaki makas kapanıyor ve asgari ücret civarı ücretle çalışanların oranı artıyor. Giderek artan bir biçimde daha çok emekçi asgari ücrete yakın ücretlerle çalışır hale geliyor. Türkiye hızla asgari ücretliler ülkesine dönüşüyor.
Ücretler asgari ücret düzeyine geriliyor. 2005 yılında aylık ortalama ücret ve maaş geliri asgari ücretin 2,2 katı iken, 2020’de asgari ücretin 1,7 katına geriledi. İşgücü maliyeti araştırmalarına göre ise asgari ücretin ortalama işgücü kazancına oranı 2012’de yüzde 44 iken 2020’de yüzde 73’e yükseldi.
Araştırmaya göre, 1974’te kişi başına GSYH’nin yüzde 80,6’sı düzeyinde olan asgari ücret, 2022 yılında GSYH’nin yüzde 43,7’ye geriledi. 2016’da asgari ücretin kişi başına GSYH’ye oranı yüzde 59,7 iken 2022’de yüzde 43,7’ye geriledi. Asgari ücret kişi başına gelire paralel olarak artsaydı brüt asgari ücretin 2022’de ortalama 5 bin 738 TL değil, 10 bin TL’nin üzerinde olması gerekirdi."
DİSK’in asgari ücrete ilişkin talepleri şöyle oldu:
* Enflasyon tek haneye düşene kadar asgari ücret yılda 4 kez güncellenmeli.
* Asgari ücret belirlenirken dar gelirlilerin gıda enflasyonu ve kişi başına milli gelir esas alınmalı ve asgari ücretin büyümeden payını alması sağlanmalı.
* Bir evde iki çalışan olduğu varsayımından hareketle o eve en az yoksulluk sınırı kadar gelir girebilmelidir.
* Asgari ücrete sağlanan veri muafiyetinin yanında asgari ücret sonrası ilk vergi dilimi yüzde 10’a düşürülmelidir.
* En düşük emekli ücreti asgari ücret düzeyine yükseltilmeli
* Asgari ücretin net 13 bin 200 TL olması gerekir.
