BM, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü ve Kollektif Güvenlik Antlaşması Örgütü de dahil olmak üzere uluslararası kuruluşların arabuluculuk çabalarını ve müzakere girişimlerini memnuniyetle karşılamaya hazır olduklarını anlatan Cumhurbaşkanı Caparov, ''Tacik komşularımızla müzakere sürecine devam etmeye hazırız. Halkım ve ülkem için, geçtiğimiz yıl olduğu gibi, komşumuz Tacikistan'la sınır sorunlarımızı çözmek için mümkün olduğunca fazla zaman harcamaya hazırım. Kırgız tarafı olarak, başkasının topraklarını talep etmiyoruz fakat kendi topraklarımızın bir santimetresini bile kimseye vermek istemiyoruz. Tüm sınır sorunlarının ve iç meselelerin müzakere masası üzerinde çözülmesi gerektiğine inanıyoruz'' şeklinde konuştu. Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada şunları söyledi: 'Sevgili bayanlar ve baylar, Birleşmiş Milletler 77 yıl önce insanlık tarihinin en kötü dönemlerinden birinde, dünya savaşından sonra kuruldu. Belki de 1945'te San Francisco'da uluslararası anlaşmayı imzalayan BM'nin kurucu devletleri, savaşların, yıkımın, açlığın ve acıların sonsuza dek sona ereceğine saf bir şekilde inanıyordu. Anlaşmazlıkların iyi niyet ve uzlaşma ruhu içinde çözülmesi gerektiğine dair karşılıklı bir anlayış varsa, başarı her zaman elde edilebilir. BM tarihinde birçok önemli zafer ve başarı oldu. Her ne kadar dünyanın farklı bölgelerinde çeşitli çatışmalar meydana gelse de , BM barış ve güvenliği sürdürmede ve insanların ihtiyaçlarını ve isteklerini sağlamada ahlaki otorite olarak önemli bir birleştirici rol oynamıştır. Şimdi, dünyadaki genel jeopolitik konumu dikkate aldığımızda, birlikte yaşam ve barış arzu eden uluslararası toplumun endişeli bir bekleyiş içinde olduğunu görmekteyiz. Yeni bir dünya savaşı endişesinin ortadan kaldırılması hususunda BM'ye büyük görevler düşmektedir. Barışa yönelik tehditlerin önlenmesi ve ortadan kaldırılması, barış ihlaline yol açabilecek uluslararası uyuşmazlıkların veya sorunların çözülmesi için etkili önlemler almak; uluslararası eşit haklar ve halkların kendi kaderini tayin etme ilkesine saygıya dayalı dostane ilişkiler geliştirmek her zamankinden daha büyük önem kazanmıştır. Ülkemiz bağımsız bir devlet haline geldiğinden beri, BM Şartı'nı tutarlı ve kararlı bir şekilde takip ettik ve görevlerimizi iyi niyetle yerine getirdik. Ülkemizin Birleşmiş Milletler'e katıldığından bu yana tam otuz yıl geçti ve bu yıl 31 Ağustos'ta Kırgız Cumhuriyeti'nin bağımsızlığının otuz birinci yıldönümünü kutladık. Kırgızistan olarak, her zaman uluslararası anlaşmazlıklarımızı barışçıl yollarla çözmeye çalışıyoruz. Uluslararası ilişkilerde daima “herhangi bir devletin toprak bütünlüğüne veya siyasi bağımsızlığına karşı tehdit veya güç kullanımından kaçınıyoruz”. Ülkemizin geçtiği dikenli yola baktığımızda, BM'nin Kırgızistan'ın bağımsız ve egemen bir devlet, uluslararası toplumun eşit ve sorumlu bir üyesi olarak oluşmasına çok yönlü katkısını takdir ediyoruz. Halkımız, siyasi, kamu ve sivil kurumların oluşumu, demokrasinin güçlendirilmesi ve piyasa ekonomisinin gelişmesi konusunda BM ailesinin desteğini ve yardımını asla unutmayacak. Kadirşinas halkımız adına ve kendi adıma, BM Sisteminin tüm liderlerine ve personeline şükranlarımı sunuyorum, Kırgız halkının kendi bağımsız devletlerini yaratma hayalini gerçekleştirmemize yardımcı oldu. Çok teşekkür ederim! Sayın Başkan, Bu fırsatı değerlendirerek, Kırgız-Tacik sınırındaki gelişmeler hakkında bazı düşüncelerimi dünyanın dikkatine sunmak istiyorum. İlk olarak, tarihe kısaca değinmeme izin verin. Sovyetler Birliği'nin Aralık 1991'de çöküşü, bölgesel anlaşmazlıklar ve sınır sorunları için yeni bir dönemin başlangıcı oldu. Maalesef bu sorunların bir kısmı bugüne kadar çözülmemiştir. Sovyet-Çin sınırının tüm çevresi boyunca yirmiden fazla tartışmalı alan olsa, bunun beşi Kırgızistan'daydı. 1996'da Çin Halk Cumhuriyeti ile ve 1999'da üç ülkenin devlet sınırlarının kesişme noktasında Kazakistan Cumhuriyeti ile ortaklaşa Sınır Yönetmeliği konularını başarıyla tamamladığımızı gururla hatırlatmak istiyorum. Şimdi ortak çalışmalarımızı tamamladık ve Özbekistan Cumhuriyeti ile de devlet sınırındaki anlaşmayı imzalamak üzereyiz. Bu üç komşu ülke ile devlet sınırlarının barış, iyi komşuluk, dostluk ve karşılıklı yarar çerçevesinde çözüldüğünü belirtmekten memnuniyet duyuyorum. Tacikistan Cumhuriyeti ile ilişkiler konusunda aşağıdakileri not etmek istiyorum. İki yakın komşuyuz. Halkımız uzun zamandır yan yana yaşıyor. Ortak değerler, kültür ve geleneklerle birleşiyoruz, aynı inancı paylaşıyoruz. Halklarımız aile bağları ile iç içedir. Efsanevi babamız Manas, Tacik Prenses Kanıkey ile evlendi. Ayrıca, Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonra, 21 Aralık 1991'de Kazakistan Cumhuriyeti'nin Alma-Ata şehrinde, 11 yeni bağımsız devletin başkanlarının “Bağımsız Devletler Topluluğu'nun Yaratılmasına İlişkin” Alma-ATA Bildirgesi'ni kabul ettiğini hatırlamak isterim. Bildirge, bağımsız devletlerin birbirlerinin toprak bütünlüğünü ve mevcut sınırların dokunulmazlığını tanıdıklarını ve saygı duyduklarını öngörmektedir. Derin tarihsel kökleri olan dostluk ilişkilerinin, iyi komşuluk ve karşılıklı yarar sağlayan işbirliğinin güçlendirilmesinin, halkların temel çıkarlarını karşıladığı, barış ve güvenliğe hizmet ettiği belirtilmektedir. Ülkelerin sivil barışı ve uluslararası dostluğu, işbirliğini koruma hususundaki sorumlulukları bildirgede yer almıştır. Bu yasal belge, Tacikistan Cumhuriyeti de dahil olmak üzere 11 BDT üye ülkesinin başkanları tarafından imzalanmıştır. Bu ilke, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman tarafından da imzalandı. “Egemenlik, Bölgesel Bütünlük ve Bağımsız Devletlerin Sınır Güvenliğine Saygı” konusundaki temel prensip 15 Nisan 1994 tarihinde bir kez daha kabul edildi ve anlaşmalar imzalandı. Tacikistan'ın şimdi bu prensipten sapması üzücüdür. Tacikistan'daki kanlı iç savaşın sona ermesinden sonra Tacikistan lideri 1998 yılında Kırgız Cumhuriyeti'ne ilk resmi ziyaretini yaptı. Daha sonra, Kırgız Cumhuriyeti ile Tacikistan Cumhuriyeti arasında ikili eyaletler arası anlaşma imzalandı: 12 Temmuz 1996'nın Temel Eyaletler Arası İlişkiler Anlaşması ve 26 Mayıs 2004 tarihli İyi Komşu ve Ortaklık İlişkileri Anlaşması. Her iki anlaşmanın Duşanbe'de imzalandığını belirtmek istiyorum. İki ülke arasında sınır meselelerinin çözümü konusundaki çalışmaların başlangıcından itibaren, Kırgız tarafı her zaman ikili uluslararası yükümlülüklerine tam olarak uyarak, karşılıklı faydalı uzlaşmalar sunarak yapıcı bir şekilde müzakereler gerçekleştirmiştir. Nisan 2021'de, Tacikistan Silahlı Kuvvetleri'nin bölgemizde haksız, büyük çaplı bir saldırganlık başlattığını, 36 vatandaşı öldürdüğünü ve ciddi maddi hasara neden olduğunu belirtmek isterim. Duşanbe'de, Tacikistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ile görüşme kararım, (tarafsız bir yerde buluşmamı talep eden) Kırgız halkı tarafından ağır bir şekilde eleştirilse de, Duşanbe'ye uçtum ve geçen yıl Haziran ayında Başkan Rahman ile sınır sorunlarına karşılıklı olarak faydalı çözümler bulmaya çalışmak için bir araya geldim. Halkım uğruna, o gün olduğu gibi müzakerelere sadece on saat harcamaya değil, bu sorunu bir kez ve herkes için çözmek için mümkün olduğunca fazla zaman harcamaya hazırım. Tabii ki, çözüm ne olursa olsun, karşılıklı olarak faydalı olmalıdır. Bu yılın 14, 15 ve 16 Eylül tarihlerinde Kırgızistan'ın güneyinde büyük ölçekli askeri çatışmaların meydana geldiğini bildirmek benim için daha acı vericidir. Daha önce müzakere edilen tüm anlaşmalara rağmen, Tacik tarafı, kötü bir niyetle, Kırgız-Tacik devlet sınırının tüm çevresi boyunca sivil unsurlara saldırdı. Sivillerimizin yaklaşık 140.000'i sınır yerleşimlerinden tahliye edildi. Onlara gerekli yardım sağlanıyor. Bu bağlamda, BM Teşkilatı'na, dostlarımıza ve ortaklarımıza dayanışma ve destekleri için içten şükranlarımı sunmak istiyorum. Bu saldırılar sırasında sivil ve askeri tesislere büyük maddi hasar verildi: evler, idari binalar, okullar zarar gördü. Bu maddi hasarlar giderilebilir. Ancak; yaşadıkları toprakları terketmek zorunda kalan, saldırılar sırasında hayatını kaybeden vatandaşlarımızın hayatlarını ve vatanları için savaşan ve hayatlarını feda eden cesur askerlerimizin hayatlarını geri veremezsiniz. Kahraman askerlerimizin cesaretini asla unutmayacağız. Ülkelerimiz arasında kurulan uluslararası anlaşmalar ve yükümlülükler olmasına rağmen, Tacikistan'ın haksız silahlı saldırıları bizleri hayal kırıklığına uğratmıştır. Herşeye rağmen, Tacik komşularımızla müzakere sürecine devam etmeye hazırız. Son yapılan haksız saldırılar karşısında komşumuza güvenimiz azalsa da BM, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü ve Kollektif Güvenlik Antlaşması Örgütü de dahil olmak üzere uluslararası kuruluşların müzakerelerini sürdürme ve arabuluculuk çabalarını memnuniyetle karşılamaya hazırız. Tacik tarafının önceki yılın ve bu yılın yasadışı ve kötü niyetli eylemlerine dair kanıtları belgeledik. Saldırıları başlatan taraf biz değiliz ve asla olmayacağız. Her zaman silah kullanmaktan kaçınmaya çalışıyoruz ve daha önemlisi silahsız sivillere asla ateş etmiyoruz! Her zaman Tacik tarafının saldırganlığına cevap vermek zorunda kalıyoruz. Bu bağlamda, aşağıdakileri vurgulamak istiyorum: Kırgız tarafı yabancı topraklar talep etmiyor ve toprağının bir santimetresini kimseye vermek istemiyor. Tüm sınır sorunlarının ve iç meselelerin müzakere masası üzerinde çözülmesi gerektiğine inanıyoruz. Bugün en önemli konu, sınır bölgelerinde güvenlik ve istikrarı sağlamak, yerel halk arasındaki gerilimleri artırmayı amaçlayan eylemleri durdurmak ve iki komşu ülke arasındaki güveni güçlendirmek için acil önlemlerin alınmasıdır. Sınırlarımızın müzakerelerine ve açıklığa kavuşturulmasına her zaman hazırız.''