Prof. Dr. Hülya Ensari: Bağımlılıkla mücadele, toplumsal bir sorumluluk

İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hülya Ensari, madde bağımlılığıyla mücadelenin sadece bireysel değil, toplumsal bir sorumluluk olduğunu vurguladı. 26 Haziran Dünya Uyuşturucu Kullanımı ve Kaçakçılığı ile Mücadele Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, bağımlılıktan korunmaya yönelik toplumsal bilincin oluşturulmasının önemine değindi.

Prof. Dr. Ensari, bağımlılığı, bir nesneye, maddeye veya davranışa karşı kişinin kontrolünü kaybedecek düzeyde güçlü bir istek duyması, onu tekrarlayıcı biçimde kullanması ya da gerçekleştirmesi ve bu durumun kişisel, sosyal ve mesleki yaşamını olumsuz etkilemesi olarak tanımladı. Bağımlılığın tütün, alkol, uyarıcı maddeler, uyuşturucu maddeler, uçucu maddeler, sentetik maddeler, yatıştırıcı hipnotik maddeler gibi çeşitli biçimlerde olabileceğini; ayrıca kumar, oyun, internet, sosyal medya, alışveriş ve cinsel davranış bağımlılıkları gibi davranışsal bağımlılıkların da mevcut olduğunu belirtti.

Madde kullanım bozukluğunun DSM-5 kriterlerine göre, en az iki belirtisinin bir yıllık dönemde eş zamanlı görülmesi gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Ensari, bu belirtileri maddenin planlanandan daha uzun süre veya daha fazla miktarda kullanılması, bırakmak veya kontrol altına almak için sürekli bir istek ya da başarısız girişimlerin olması, maddeyi elde etmek, kullanmak ya da etkisinden kurtulmak için çok zaman harcanması, madde kullanımı için güçlü bir istek duyulması, madde kesilince yoksunluk belirtileri yaşanması, yoksunluğu önlemek için madde tekrar tekrar kullanılması, aynı etkiyi sağlamak için daha fazla madde alma ihtiyacı doğması, maddenin kullanımına bağlı fiziksel veya psikolojik sorunlar yaşamasına rağmen madde kullanımına devam edilmesi ve sosyal, mesleki işlevsellikte belirgin bozulma olması şeklinde sıraladı. Bağımlılığın bütüncül bir yaklaşımla tedavi edilmesi gerektiğini, tedavi sürecinin tıbbi, psikolojik, davranışsal ve psikososyal birçok müdahaleyi içermesi gerektiğini vurguladı. Ailelerin çocuklarıyla güvene dayalı ilişkiler kurmaları, çocukların kendilerini ifade etmelerine olanak sağlamaları ve davranışlarındaki değişiklikleri takip etmelerinin önemine dikkat çekti. Okullarda stres yönetimi eğitimi, sosyal etkinliklere katılımın teşvik edilmesi ve erken müdahalenin önemini vurgulayan Prof. Dr. Ensari, medya iletişim kanallarında bağımlılığı önleyici yayınların yapılması ve yerel yönetimler ile sivil toplum kuruluşlarının iş birliği içinde bağımlılıkla mücadele kampanyaları düzenlemesi gerektiğini söyledi. Son olarak, "Bağımlı Olma, Özgür Ol" çağrısında bulundu.