Sinirliotugiller bitki ailesinde yer alan sinir otu; çıban otu, damar otu, yara otu, İngiliz ayağı, balazağva, sinirli ot, kırk sinir otu gibi farklı isimlerle bilinir. Amerikan yerlileri tarafından “Beyaz adamın ayak izi” ve geleneksel Fars tıbbında “barhang” olarak adlandırılan bitki, Avrupa, Amerika ve Asya kıtasında neredeyse 4000 yıllık geçmişe sahiptir. Plantago lanceolata olarak anılan dar yapraklı sinirli ot bitkisinin cins adı Latince “Ayak Tabanı”, tür adı lanceolata ise “Mızraksı” anlamındadır. Yaprakları genellikle yere yatık olduğundan dolayı ayak izini andırır. Hızlı büyüyen bitkinin boyu ortalama 7-90 santimetre arasındadır. Mızrak şekline sahip yapraklarının uzunluğu ise 7-40 santimetre arasında değişir. 0.4-5 santimetre genişliğindeki yaprakların kenarları dişli ve belirgin damarlara sahiptir. Koyu yeşil renkli bitki görür görmez tanımlanabilen kendine özgü yapısal özellikler içerir. Tohumları çok küçük oval şekillidir. Haziran-Ağustos aylarında çiçeklenen bitkinin dişi ve erkek organları aynı çiçek üzerinde yer alır. İnce ve kısa tüylerle kaplı gövdeye sahip olan sinir otu bitkisinin yaprakları rozet şeklinde dizilidir. Bitkinin çiçekleri küçüktür ve başaklar üzerinde başak şekilde durur. Başaklar üzerinde sadece çiçekler bulunur. Sinir otunu özel ve önemli kılan içeriğindeki çeşitli biyoaktif bileşenlerdir. A, K ve C vitaminleri ile kalsiyum, potasyum ve fosfor mineralleri başta olmak üzere pek çok vitamin ve minerali bünyesinde barındıran sinir otu; antioksidan, antibakteriyel ve enflamasyon giderici özellikleri ile bazı hastalıkların tedavisinde önemli rol oynar. Aynı zamanda bitkinin kökleri, sert zemini parçalamadaki etkisi sayesinde erozyonun durdurulmasına da yardımcı olabilir.
SİNİR OTUNUN FAYDALARI NELERDİR?
Antibakteriyel etkileri ile ön plana çıkan sinir otu, böcek ya da yılan sokması ve yaralanmalara karşı enfeksiyonların önlenmesinde geleneksel olarak kullanılmıştır.
Öksürük giderici ve balgam söktürücü özelliğe sahip olan sinir otu, özellikle nezle ve grip gibi enfeksiyonların yaygın olduğu kış mevsiminde semptomların tedavisine fayda sağlar. Göğsü yumuşatıcı etkisi sayesinde nefes darlığının giderilmesine, balgam sökmeye ve öksürüğün önlenmesine yardımcı olabilir. Genellikle kuru öksürük şeklinde kendini belli eden alerjik öksürük tedavisinde de sinir otunun etkilerinden faydalanılabilir.
Sinir otundan hazırlanan çaylar, geleneksel tıp tedavisinde pek çok hastalığın semptomları için yaygın olarak kullanılmıştır.
NOT: Doktora danışılmadan sinir otu kullanılmamalıdır.
