Taliban yönetimi tarafından hafta başında Afganistan Merkez Bankası Başkanı olarak atanan Hacı Muhammed İdris daha önce Taliban'ın ekonomi komisyonu başkanlığını yürütüyordu. İdris'in herhangi bir yüksek öğretim diploması bulunmuyor. Savaşla ve ekonomik zorluklarla boğuşan Afganistan’da geçtiğimiz hafta yönetimi ele geçiren Taliban, ülkenin merkez bankası başkanlığına Hacı Muhammed İdris’i atadı. Hacı Muhammed İdris, bankaların kapalı olduğu ve birçok devlet dairesinin boş olduğu ülkede, savaştan büyük hasar görmüş bir ekonomiye düzen getirmeyi amaçlıyor. EKONOMİ EĞİTİMİ YOK Afganistan’ın Cüzcan eyaletinden olan İdris’in herhangi bir ekonomi eğitimi bulunmuyor. Hakkında çok az bilgi bulunan İdris’in herhangi bir yüksek öğretim diploması da yok. Ancak İdris, bir süredir Taliban ekonomi komisyonu başkanlığını yürütüyordu. İdris ayrıca Taliban’ın öldürülen lideri Ahtar Mansur’un da yakın çalışma arkadaşıydı. Taliban sözcüsü, Zabihullah Mücahid konu ile ilgili, “Kapalı olan kurumları organize etmek ve ekonomik sorunlara çözüm bulmak için bu pozisyona getirildi” dedi. Taliban sözcüsü İdris’le ilgili, “Dünyada tanınmayan ama kilit pozisyonlarda bulunan ve büyük katkı sağlayan insanlar vardır. Hacı İdris de bunlardan biri. Dini eğitim bile almamış ama mali konularda bir uzman” açıklamasında bulundu. AFGANİSTAN EKONOMİSİ ZORDA Afganistan uzun süredir büyük ekonomik zorluklarla boğuşuyor. Taliban’ın ülkeyi ele geçirmesinin ardından merkez bankasının uluslararası rezervlere erişimi donduruldu. Ayrıca Afgan vatandaşları, 15 Ağustos’ta Taliban’ın Afganistan’ın kontrolünü ele geçirmesinden bu yana bankalarından nakit çekemiyor. Ayrıca bu süreçte ülkede temel ihtiyaç maddelerinin fiyatları yüzde 35’e kadar yükseldi. Devlet çalışanlarına da herhangi bir ödeme yapılamadı. Kurumların organizasyonsuzluğu sebebiyle bu durumun ne kadar süreceği ise belirsiz. Hâlâ kapalı olan Afgan bankaları, operasyonlara başlamadan önce politika konusunda netlik ve güvence bekliyor. ULUSLARARASI VARLIKLAR DONDURULDU Geçtiğimiz hafta Afganistan’ın uluslararası bankaların rezervlerinde bulunan 9,5 milyar dolarlık varlığına erişimi engellendi. Ayrıca IMF’nin bu hafta içinde yapacağı 370 milyon dolarlık SDR ödemesi de yapılmadı. IMF’den yapılan açıklamada, “Şu anda uluslararası toplumda Afganistan’daki hükümetin tanınması konusunda bir netlik yok ve bunun sonucu olarak ülke SDR’lere veya diğer IMF kaynaklarına erişemez” denildi. Ayrıca ABD yönetimi, Afgan hükümetinin ABD'de sahip olduğu hiçbir merkez bankası varlığını Taliban'a vermeyeceğini ifade etti. ESKİ MERKEZ BANKASI BAŞKANI KAÇMIŞTI Geçtiğimiz hafta Afganistan Merkez Bankası Başkanı ve Cumhurbaşkanı Ekonomi Danışmanı Ajmal Ahmady, Taliban’ın Kabil’i ele geçirmesinin ardından Kabil havalimanından kalkan uçaklardan birisi ile ABD’ye kaçmıştı. Ahmady, kaçmasının ardından Taliban’ın ülkede kendisini soruşturduğunu belirtmişti.