Danimarka’da başkent bölgesinde yer alan Taastrup şehrinde meyve ve sebze hali Copenhagen Markets yerleşkesi içerisinde kurulan Danimarka’nın en büyük topraksız dikey tarım girişimi Nordic Harvest verdiği hasatların tanıtımını yaptı. Anders Riemann tarafından kurulan ve yaklaşık 7 yıllık bir çalışmanın ardından marketlerde mahsullerini sergilemeye hazırlanan Nordic Harvest, 7 bin metrekarelik bir alan üzerinde kurulu 14 katlı ‘dikey tarlalar’da ürünlerini pestisit ve haşere ilacı kullanmadan ve normal tarıma göre yaklaşık yüzde 95 su tasarrufuyla yetiştiriyor. Çevreci ve sürdürülebilir enerji ile ürünlerini yetiştiren firma, yılda yaklaşık bin ton marul ve yeşillik üretimi kapasitesiyle, Danimarka’nın bu alanda üçte ikisini ithal ettiği yıllık 20 bin tonluk ihtiyacının bir bölümünü karşılamak için çabalıyor. İlk hasatları büyük gıda ve hazır yemek firmaları tarafından daha şimdiden sipariş edilen firmanın ürünlerinin 2021 yılının ilk çeyreğinde süpermarketlerde de yerini alacağı açıklandı. Bu arada, ülkede yapılan kamuoyu araştırmalarına göre Danimarkalıların yüzde 14’ü dikey tarım ürünlerini tehlikeli olarak görürken, yüzde 24’ü ise dikey tarım ürünlerini tüketmeye hazır olduğunu bildirdi. 7 yıl önce finans sektöründeki işini bırakarak topraksız tarıma yöneldi Ülkenin büyük finans kuruluşlarında İş Analisti olarak çalışırken, hayalinin peşine takılarak Nordic Harvest şirketini kuran girişimci Anders Riemann, yaklaşık 7 yıl önce LED ışıklarla topraksız tarım üzerinde araştırmalar yapmaya başladığını, ABD’den de bu alanda uzman kişilerden destek alarak fikrini olgunlaştırdığını söyledi. Riemann, fikrini hayata geçirebilmek ve üretime başlayabilmek için 4 yıl boyunca maaş almadan çalıştığını, evinin üzerine kredi çektiğini, aile bireyleri ve yakın dostlarından borç alarak yaşadığını anlattı. Girişimine yatırım yapmak isteyen her yatırımcıya “evet” demediğini aktaran Riemann, “Yatırımcılar fikrimin iyi olduğunu ancak daha fazla yatırımcı bulabilirsem girişimime yatırım yapabileceklerini söylediler. İklim değişikliği tartışmalarının da gündemde olması yatırımcıların ikna olmasını kolaylaştırdı. Sadece para için bu işe girmek isteyen yatırımcılarla çalışmak istemiyordum, bu nedenle vizyonum olan, insanların ileride çevreyle daha iyi bir dengede yaşayabilmesi için gerekli farklılıkları/değişikliği yapmak isteyen yatırımcıları tercih ettim. Bazı yatırımcıları da bu yüzden geri çevirdim.” dedi. Normal bir çiftçinin 250 katı daha fazla üretim Kurdukları tarla hakkında bilgi veren Riemann, iki adet 42’şer metre uzunluğunda 6’şar sıralı ve 14’er katlı dikey tarla üzerinde topraksız tarım yaptıklarını kaydetti. Riemann, tohumların ekildikten sonra 22 ile 28 gün arasında değişen süre içerinde ürünlerin yetiştiğini ve hasadının yapıldığını aktararak, “İklim şartlarını ayarlayabildiğimiz bir ortamda tarımcılık yaptığımız için, normal bir çiftçi tarlasından yılda iki defa hasat alırken, biz yılda 15 defa hasat alabiliyoruz. Normal bir çiftçinin tarlasıyla karşılaştırdığımızda, biz aynı alanda, normal bir çiftçinin 250 katı daha fazla üretim yapabiliyoruz.” diye konuştu. Hedef 20 farklı ürünle dikey tarımcılık yapmak Üretimin yapıldığı alana girmeden önce çalışanların özel bir alandan geçtiğini böylece bitkilerin böcek ve haşeratlardan korunduğunu belirten Riemann, şimdilik ıspanak, roka, kıvırcık marul, fesleğen, nane ve kişniş olmak üzere 6 farklı ürünle dikey tarımcılık yaptıklarını, ilerde çilek ve yaban mersini de dahil olmak üzere 14 farklı ürünü daha ekleyerek toplamda 20 ürünle dikey tarımcılık yapmak istediklerini vurguladı. Dikey tarım konusunda, halen olgunlaşma sürecinde bulunması, klasik tarıma oranla maliyetli ve yetiştirilebilecek meyve ve sebzeler açısından sınırlı olduğu yönünde ciddi eleştiriler bulunuyor. “Patates bile yetiştirebiliriz. Şimdilik bizi frenleyen sadece giderler. Marketlerdeki fiyatlarla rekabet edebilmek önemli.” ifadelerini kullanan Riemann, eleştirileri kısmen doğruladı. Riemann, Avrupa’nın dikey tarımda çok geri kaldığını, dikey tarımın ABD’nin yanı sıra Asya ülkelerinde özellikle Singapur, Japonya ve Tayvan’da yaygın olduğunu belirtti. Şu an hayalinin bir parçasını gerçekleştirdiğini, hayalinin tarlaları yeniden ormanlık alanlara çevirebilmek olduğunu ifade Riemann, şehir merkezlerinde de topraksız dikey tarım yapılmasını için çalıştığını kaydetti.