İranın Sayın cümhur başqanımız R.T.Ərdoğanın Araz haqqında dediyi şerə təpki göstərməsinin əsas səbəbləri: 1. Orta doğuda bütün orta doğu türklərini birləşdirəcək, qoruyacaq mərkəzi bir güc, dövlət vardır. O dövlət Türkiyədir. Orta doğu türkləri Türkiyə ətrafında təşkilatlanmaq mərhələsinə qədəm qoymuşlar. Türkiyə+Azərbaycan konfederasyonu bu təşkilatlanmanı hızlandıracaqdır. 2. Ortaq türk stratejisi və pıatforması şəkillənməkdədir. Səlçuklu ideolojisi və görüşləri dirilməkdədir. Türk genəşi Selçuklu ənənələrini və dövlət geleneklerini bütün türk coğrafiyalarında sürətlə yaymalıdır. 3. Orta doğu türkləri Türkiyə+Azərbaycan birliyi ətrafında təşkilatlanaraq, 6 dövlət+ bir millət şəklində birləşərək Çindən Adriatik dənizinə qədər olan böyük bir bölgəni dəyişdirəcək bir güc halına gəlməkdədir. Ortaq türk stratejisi formalaşmaqdadır. 4. Türklər Türk coğtafiyasında türk dili, milləti və kültürü ilə, İslam coğrafiyasında-Asiya, Afrika, Ağ dəniz, Ərəb yarımadasında böyük islam dini və kültürü ilə, bütün planetdə məzlumların haqqının qorunması misyonu ilə kürəsəl güc olma və yayılma kapasitəsinə sahibdir. 5. Türklər müəzzəm bir dövlət, hüquq, ordu, iyerarxi, sosial teşkilatlanma, aile, ferd, edalet, dini teşkilatlanma kültürüne ve bacarığına malikdirlər. 14 imperiya, 30 dan çox dövlet quraraq doğunu da batını da yönəltmişlər. Son minillikdə Türklər 3 qitəyə yayılmışlar, lakin əsla yayıldıqları coğrafiyaları sömürməmişlər, etnik və dil diskriminasiyası yapmamışlar, ədaləti qorumuşlar. Çeşitli xalqları, kültürləri, dinleri, coğrafiyaları yonətmişlər. Əsla, Allahın və Yerin nizamını pozmamışlar, əksinə Yer üzünə nizam gətirmişlər. Batı- Roma, İngilis+Fransız və Rus yayılmaçılığı və imperializmi ilə Türk yayılmaçılığının amacı, yuayıldıqları coğrafiyalarda buraxdıqları miras, dağıntılar, kültür və sənətə təsirlərini müqayisə etsəniz bunu aydınca görə biləcəksiniz. 6. Yayıldıqları coğrafiya və kültür gücü ilə, tarixi və strateji dərinlik etibarı ilə Türklər Avrasiya kürəsəl gücü olmaq kapasitəsinə malikdirlər və tarixi, uluslararası proses ona doğru getməkdədir. 7. Farsların İran adlandırdıqları dövlətdə Farslar (əslində Turan coğrafiyasında) azınlıqdır. Türklər İranın (oxu. Turan) bütün əyalətlərinə, kəndlərinə və şəhərlərinə yayılmışdır və çoğunluqdur. Türklərin bu coğrafiyada dövlətçilik və kültür tarixinin yaşı 7 min ildir. Farsların burada cəmi 3 dövləti (Əhəməni, Sasanlı, Pəhləvi) olmuşdur ki, onun da tarixi təxminən 1500 ildən az edir. ƏTRAFLI live-legend.borjomi. 8. İran adlı bu coğrafiyada 7 əsrdə Sasanlı dövlətini Ərəb islam xilafəti yendikdən sonra, təxminən 1000 ilə yaxın bir müddət ərzində (VII-XX əsrin əvvəllərinə qədər.1925) heç vaxt Farsların dövləti olmayıb. Fars tarixçiliyində VII-XX əsrin əvvəllərinə qədər olan dövr Qırılma tarixi, Qaranlıq dövr adlandırılır. 9. Farslar 1925 də öz daxili milli dinamikləri ilə yox, Qacar dövlətini devirən İngilislərin dəstəkləri ilə hakimiyyətə gətirilmişlər. Fars tarixçisi Nasir Purpirarın yazdığına görə Midiya dönəmində Farslar dövlət idarə edə biləcək bir toplum kimi yetişməmişdi və saray çevrilişi edib Onları Midiya taxtına oturtan güc Babil tutsaklığında olan yəhudi gücü idi. 10. Fars tarixi Batıda formalaşmış Hind Avropa konsepsiyası nəticəsində, həmçinin 7-10 əsrlərdə geniş fəaliyyət göstərən Şüubiyyə təşkilatları vasitəsilə yalan və şişirtmələrlə doldurulmuşdur. Nasir Purpirar bu yalanları ifşa edir və yazır ki, e.ə VII əsrdən bizim eranın VII əsrinə qədər olan dövr orta doğu tarixinin qaranlıq dövtüdür. Çünki, farslar Midiyada dövlət çevrilişi ilə hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra, bütün əski Orta doğu mədəniyyətlərini çöktürmüş, dağıtmış, yox etmişlər. Farslar mədəniyyət qurucu yox, mədəniyyətdağıdıcı xalqdır. Midiyada, Parfiyada, Qacar dövlətində saray çevrilişləri edərək hakimiyyəti ələ almışlar və dərhal özlərindən əvvəlki mədəniyyətləri darmadağın etməyə başlamışlar ki, dövlətə, coğrafiyaya, mədəniyyətə, tarixə fars damğası vura bilsinlər. Farsların necə irqçi və yıxıcı millət olması, mədəniyyətləri necə yox etməsini Əli Şəriəti "Özə Dönüş", Nasir Purpirar "12 əsr sükut" əsərlərində aydın təsvir etmişlər. Əli Şəriəti özə dönüş əsərində yazır ki, biz 500 illik türk Sak Parfiya dövlətinin sarayında çevriliş edib yerində Sasanlı dövlətini qurarkən, Sasanlı dövlətinin köklərini daha əski tarixə, söykəmək və dövlətə tarixi məşruluq qazandırmaq zərurəti hiss etdik və bu məqsədlə 500 illik Parfiya mədəniyyətini elə dağıtdıq ki, böyük Firdovsi belə öz Şahnaməsində Parfiya mədəniyyəti haqqında yazmağa bir əsas, dəlil tapa bilmədi və 500 illik bir imperiyadan cəmi 4, 5 beyt yazmağa məcbur oldu. Əli Şəriəti yazır ki, Sasanlı dövlətinin köklərini Əhəmənilərə, Pəhləvi dövlətinin köklərini Sasanlılara bağlamaq üçün biz farslar, bölgədə min illərlə yaşı olan yerli mədəniyyətləri məhv etmişik və bu yolla tariximizdəki zaman qırılmalarını bağlamışıq, bərpa etmişik. 11. Fars mədəniyyəti türk, ərəb, islam qarşıtı olan bir mədəniyyətdir. Orta doğuda farslar bütün tarixləri dövründə həm türk, həm ərəb egemenliyinə qarşı savaşmışlar. Sasanlının devrilməsindən sonra 200 il Ərəblərlə savaşmış, İslamı bölmüşlər. Əli Şıriəti yazır. Biz Sasanlının çöküşündən sonra 200 il Ərəb Xilafəti ulə savaşdıq, hərbi siyasi mübarizədə qalib gələ bilmədikdə isə, Şüubiyyə və İxvanüssəfa təşkilatları quraraq İslamı ərəbin əlindən almaq qərarı verdik və Salman Farsinin əməkləri ilə Şiəni bir fars hərəkatına çevirdik. Biz Hz.Hüseyn ilə Yəzdigərdin qızı Şəhrəbanunun oğlu Zeynalabdinin iştirakı ilə bir Fars islam şəcərəsi və imamət institutu təsis etdik. Biz İslam içində Ərəbi böldük, İslamı ərəbin əlindən aldıq. Əli Şəriəti yazır. Şiə-Aryan ruhu ilə Sami ruhunun əl tutuşması. 12. Turan coğrafiyasında Türk Qacarları devirib yerinə Farsları gətirib yeni bir İran inşa edən İngilislərin əsas məqsədi orta doğuda Qacarları və Çindən Hindistanın çimalına qədər geniş bir ərazidə qurulmuş Türk Baburları devrmək, Hindistanı və İranı ələ keçirmək idi və Farslar bu rolu ustalıqla oynamışlar, orta doğuda İngiltərə, Amerika egemenliyini təmin edən oyuncaq vassal rolunu üstlənmişlər. Farslar da ermənilər kimi Hind -Avropa irqçiliyinin təmsilçisi, həmçinin bölgəmizdə Avropa və Rus imperializminin davamı və uzantısıdır. 13. Bu gün Fars hakimiyyətində olan İran dövləti etnik, dil və kültür ilə yalnız Tacikistan və Əfqanıstanın kiçik bir hissəsində, din ilə isə yalnız İslam coğrafiyasının şiə bölümündə genişlənmək kapasitəsinə sahibdir. Bu gün İran Batı imperializminin sömürdüyü İslam dünyasında birlik uğrunda deyil, daha çox bölücülük uğruna çalışır, türklərlə və ərəblərlə etnik və dini qarşıdurmalar müstəvisində mübarizə aparır və strateji, ideoloji baxımdan İslam dünyasına sağlam şəkildə nüfuz etmək imkanlarından məhrumdur. 14. Farslar İran adlandırdıqları böyük Turan coğrafiyasında çoğunluqda olan türklər içində yox olmamaq və hakimiyyətlərini qorumaq üçün Ermənistanl dəstəkləməyə möhtacdırlar. Ermənilərlə farslar eyni Hind -Avropa urqinin təmsilçiləridir, qohumdurlar və ən əsası eyni misyonun təmsilçiləridirlər. Batı Farslara və Ermənilərə Türk coğrafiyasını, mədəniyyətini, dilini, millətini bölmək, parçalamaq, soyqırıma və assimilyasiyaya uğratmaq misyonu vermişdir. Türklər daim Turan coğrafiyasının içində Farslarla və Ermənilərlə uğraşacaqlar və kürəsəl güc olmaq haqqında düşünməyə zaman bulamayacaqlar. Batı projesi, İngilis-Rus ağlı budur. 15. Ermənistanı yenmək həm də Farsistanı-İranı yenmək deməkdir. Turan coğrafiyasında iki tampon vəkalət xalqı, Farslar və ermənilər qaldıqca nələr olacaq, düşünməliyik. 16. Qarabağ savaşı bir daha göstərdi ki, İran de fakto iki hissəyə parçalanmışdır. Farslar Ermənistanı, Türklər Azərbaycanı dəstəklədilər. İran etnik, dil, kültür baxımından çatlak bir dövlətdir və bu çatlaklar getdikcə böyüyür. Ərdoğanın Araz şerini söyləməsi də İran dövlətinin bu çatlaqdan bərk narahat olduğunu göstərir. Araz çayının Farslara və Farsistana aidiyyatı yoxdur. Araz Azərbaycandır. Azərbaycan İran deyildir. İran adlanan böyük Turan Coğrafiyasına səpələnmiş türklər etnik, dil, kültür, tarix, ruhi, mənəvi, tarixi miras, kökən, tarix hafizəsi və strateji arzular baxımından İran Fars dövlətinə, hakimiyyətinə deyil, Türkiyə və Quzey Azərbaycan dövlətinə, hakimiyyətinə bağlı güclərdir və Prezident Ərdoğan və İlham Əliyevin bu böyük türk gücü üzərində böyük təsiri, mənəvi, ruhi, siyasi hakimiyyəti vardır. Yasəmən Qaraqoyunlu, AMEA-nın əməkdaşı Mənbə: