Tarım ve Orman Bakanlığı pide, börek, lahmacun gibi ürünlerden "artık numune alınmayacağı ve bu ürünlerde hiçbir analiz yapılmayacağı" iddialarına açıklık getirdi. Bakanlıktan konu ile ilgili yapılan açıklamada iddiaların gerçeği yansıtmadığı belirtilirken, tüketici sağlığının en üst düzeyde korunmasına yönelik kontrollerin devam edeceği vurgulandı.
Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Vekili Hüseyin Arap tarafından 81 il müdürlüğüne gönderilen genelge sosyal medyada tartışma yarattı. Genelgenin ilgili bölümünde "2023 Yılı Gıda Numune Alma Planı çerçevesinde yer alan 2023 Yılı İl Gıda Numune Alma Planı, gi.04. Hazır Yemekler Ürün Grubu, gi.04.05. Pide, Lahmacun, Börek, Mantı vb. Üretilmek Üzere Hazırlanmış Çiğ Ürün Harçlarında Histolojik Muayene ve Kanatlı Eti Aranması programı kapsamında numune alınmaması hususunda; gereğini rica ederim." ifadelerine yer verilirken, bazı sosyal medya hesaplarında genelge ile pide, lahmacun ve börek gibi yiyeceklerden numune alınarak denetim yapılmasına son verildiği iddia edildi.
Tarım ve Orman Bakanlığı, pide ve lahmacunlarda analiz yapılmayacağı iddialarına açıklık getiren yeni bir genelge daha yayınladı. İddiaların yalanladığı genelgede, Genel Müdür Yardımcısı Hüseyin Arap imzalı talimatnamede pide, lahmacun, börek, mantı ve benzeri ürünlerin harçlarına yapılan histolojik muayene ve kanatlı eti aranması programı kapsamında numunenin alınmaması kararı verildiği bildiridi.
Gazeteci Tuncay Mollaveisoğlu, söz konusu yönergeyi “Gıda teröristlerinin önü açıldı” notu ile paylaştı.
Mollaveisoğlu, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Günün manşeti; “Emre göre lahmacun, pide vb üretimlerde iç harcınıza tavuk, kedi, köpek, sakatat, kelle vb. her türlü eti karıştırabileceksiniz ve ürünlerden numune alınıp bu doğrultuda analiz yapılamayacak” Şükrü Durmuş-Tarım Orman İş” ifadelerini kullandı.
Mollaveisoğlu, vatandaşların genelgeye tepkisi üzerine yaptığı yeni paylaşımında ise “Başkan Durmuş ile konuştum, Tarım Orman İş Sendikası dava açıyor” dedi.
Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nün Hüseyin Arap'ın imzasıyla 81 ile gönderilen yönergede şöyle denildi:
“Bilindiği üzere ilgide kayıtlı yazı ile perakende işletmelerde sunulan pide, lahmacun, börek vb ürün harçlarından alınan numunelerde; ürünün sunum şekline bağlı olarak vurgulayıcı ifadeler kullanılmadan servis edilen pide, lahmacun, börek harcı gibi ürünlerde kanatlı eti ve sakatat tespit edilmiş olması durumunda, resmi kontrol sonucunun tağşiş olarak değerlendirilmemesi gerektiği belirtilmişti.
İlgi kayıtlı yazıdan önce pide, lahmacun, börek vb. ürünlerde resmi kontrol sonucu kanatlı eti, sakatat tespit edilmiş olması durumunda, kesinleşmemiş durumlar için idari yaptırımın 5996 sayılı kanunun 40. maddesinin 1. fikrasının d bendinde belirtildiği şekilde etiket bilgilerinde uygunsuzluktan işlem yapılması gerekmektedir.
Ayrıca 2023 Yılı Gıda Numune Alma Planı çerçevesinde yer alan 2023 Yılı İl Gıda Numune Alma Planı, gi.04. Hazır Yemekler Ürün Grubu, gi.04.05. Pide, Lahmacun, Börek, Mantı vb. Üretilmek Üzere Hazırlanmış Çiğ Ürün Harçlarında Histolojik Muayene ve Kanatlı Eti Aranması programı kapsamında numune alınmaması hususunda;
Gereğini rica ederim.”
"HER TÜRLÜ SAKATATIN KARIŞIMI GÜVENCE ALTINA ALINDI"
Tarım ve Orman İş Sendikası Başkanı Şükrü Durmuş, yönergeye tepkisini, “Bundan böyle pide, lahmacun, börek ve benzeri ürünleri üretenlerin iç harç olarak kullandıkları malzemeye domuz ve tek tırnaklı hayvan eti dışında her türlü hayvan etinin ve sakatatlarının karıştırılması söz konusu emir ile güvence altına alındı. Yani bu emre göre lahmacun, pide, börek vb. ürünler üretiyorsanız iç harcınıza tavuk, kedi, köpek, sakatat, kelle vb. her türlü eti karıştırabileceksiniz” sözleriyle dile getirdi.
Tarım-İş'ten yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda, Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından 06.06.2023 tarihinde 81 il müdürlüğüne gönderilen, E-16647434-305.04.03.01-10139249 sayılı emir ile gıda terörüne yasal zemin oluşturuldu. Bundan böyle pide, lahmacun, börek ve benzeri ürünleri üretenlerin iç harç olarak kullandıkları malzemeye domuz ve tek tırnaklı hayvan eti dışında her türlü hayvan etinin ve sakatatlarının karıştırılması söz konusu emir ile güvence altına alındı. Bilindiği gibi 5996 sayılı kanun kapsamında gıda denetimi Tarım ve Orman Bakanlığı denetim ekipleri tarafından yapılmaktadır. Denetim ekipleri, lahmacun, pide, börek vb. ürünlerin üretildiği işletmelerde denetim yaparken, kullanılan iç harçlarda büyük ve küçükbaş hayvan etleri dışında diğer hayvanlara (tavuk, domuz, tek tırnaklı, kedi, köpek) ait etler ve sakatat bulunması durumunda cezai işlem uygulamakta idi. İlgili emirden sonra bu işletmelere yapılan denetimlerde, denetim ekipleri kullanılan malzemede sadece domuz ve tek tırnaklı hayvan eti karıştırılmış olup olmadığına bakılabilecek. Yani bu emre göre lahmacun, pide, börek vb. ürünler üretiyorsanız iç harcınıza tavuk, kedi, köpek, sakatat, kelle vb. her türlü eti karıştırabileceksiniz ve ürünlerden numune alınıp bu doğrultuda analiz yapılamayacak. Yani tüketici olarak sizler ucuza pide yediğinizi düşünürken pidenin içerisinde ne eti olduğunu bilemeyeceksiniz. İnsanlarda ucuz et tükettiği algısı oluşturan ve her türlü gıda istismarına yol açacak bu uygulama asla doğru değildir.
"TUZUN KOKTU"
Kamu kurumları kurulurken kuruluş amaçları ve görev tanımları yasalarca belirlenmiştir. Sosyal devletin olmazsa olmazı olan, halkına ucuz ve nitelikli kamu hizmeti sunmak ilkesi artık sadece kitaplarda yazılı kalmıştır. İnsanın en temel hakkı yaşam hakkıdır ve yaşam hakkını da sosyal devlette güvence altına alması gereken devlettir. Devletin asli görevini ihlal ederek bir hukuksuzluğu teşvik eder şekilde düzenleme yapmış olması asla kabul edilemez. Maalesef ülkemizde son dönemlerde bu tür uygulamalarla karşı karşıya kalmaktayız. Halk dilinde bir tabir vardır; tuz kokmaz ama ya kokarsa. Tam da tuzun koktuğu noktadayız. Sayın Bakan İbrahim YUMAKLI; umuyoruz ki bu uygulamadan haberiniz yoktur. Bir genel müdürlüğün emri ile toplum sağlığına aykırı bir uygulamanın bedeli sizin boynunuza yüklenmektedir. Sizden talebimiz derhal bu uygulamaya son vermenizdir.
Bizler Tarım Orman-İş Sendikası olarak bu tür yanlış uygulamaların her zaman karşısında mücadele ettik, etmeye de devam edeceğiz. Bu emrin geri çekilmemesi durumunda mücadelemize fiili ve meşru zeminde sürdüreceğiz.”
TARIM VE ORMAN BAKANLIĞ AÇIKLAMA YAPTI
Tarım ve Orman Bakanlığı tepkiler üzerine açıklama yaptı.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, “Pide, lahmacun, börek gibi ürünler et ürünleri kapsamında değil yemek kategorisinde yer alan ürünlerdir. Bu ürünlere bitkisel (sebze, meyve) ve hayvansal (kırmızı et, kanatlı eti, balık vb.) bileşenler katılabilmektedir. Hatta tüketici taleplerine göre farklı bileşenler de kullanılabilmektedir. Bu nedenle henüz hazırlık aşamasında olan bir gıda için değerlendirme yapmak yanlış uygulamalara neden olabilmektedir.”
Açıklamada, söz konusu talimatın, toplu tüketim yerlerinde pide, lahmacun, börek gibi ürünlerin harcında kanatlı eti hariç tek tırnaklı ve domuz eti aranmasına dair kontrollere devam edilmesi, son üründe ise tek tırnaklı ve domuz eti dahil tüm kontrollerin yapılması yönünde olduğu bildirildi.
Toplu tüketim yerlerinde tüketicilere sunulan her türlü gıda maddelerinin bileşenlerinin kontrol görevlilerine ve talep etmeleri durumunda tüketicilere bildirilmesinin zorunlu olduğu vurgulanan açıklamada, “Tüketici sağlığının en üst düzeyde korunmasına yönelik Bakanlığımızca her türlü kontroller aksatılmadan devam edecektir. Kamuoyuna saygı ile duyurulur” denildi.
