Eğitim-İş'ten üniversiteler için alarm raporu: Avrupa denklik belgesi tehlikesi

Eğitim-İş Sendikası, 26 Mayıs 2025 tarihinde ODTÜ'de düzenlediği basın açıklamasıyla 2024-2025 akademik yılına ilişkin Yükseköğretim Yıl Sonu Değerlendirme Raporu'nu kamuoyu ile paylaştı. Genel Başkan Kadem Özbay'ın okuduğu açıklamada, Türkiye'nin bilimsel yayın kalitesi açısından birçok Orta Doğu ülkesinin gerisinde kaldığı, üniversitelerin lise seviyesine gerilediği ve akademik özerkliğin ortadan kalktığı belirtildi.

Raporda, rektörlerin siyasi tercihlere göre akademik unvan dağıttığı, Avrupa üniversitelerinin Türkiye'den mezun olanlara denklik belgesi vermeyi bırakabileceği uyarısı yapıldı. Açıklamada, üniversitelerdeki yapısal sorunlar, akademik özgürlüğün kısıtlanması, liyakat eksikliği ve öğrencilerin ekonomik-sosyal zorlukları da ele alındı. "Özgürlük, Adalet, Liyakat, Üniversiteyi Özgür Bırak" pankartı taşınırken, "Laik bilimsel demokratik eğitim", "Tarikata değil, bilime bütçe", "Kurtuluş yok tek başına ya hep beraber ya hiçbirimiz" sloganları atıldı.

Özbay, Avrupa Üniversiteler Birliği'nin 2024 raporuna göre Türkiye'nin akademik özerklik sıralamasında 35 ülke arasında 35. sırada yer aldığını vurguladı. Rektör atamalarının Cumhurbaşkanı tarafından yapıldığını ve Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararına rağmen 56 üniversiteye anayasaya aykırı rektör atanması olayını eleştirdi. Araştırma görevlisi sayısının 2022'deki 52 binden 2025'te 39 bine düştüğünü, URAP sıralamasında ilk 1000'deki üniversite sayısının 18'den 9'a indiğini hatırlattı. Öğrencilerin hak arama girişimlerinin baskıyla bastırıldığını ve cezalandırıldığını da sözlerine ekleyerek, üniversitelerin özerk, demokratik ve özgür bir yapıya kavuşmasının önemini vurguladı.