Tarihçi Sinan Meydan’dan Tepki

Balıkesir’in Bandırma ilçesinde 31 Ağustos günü Çerkez Ethem’i anma etkinliği düzenlenecek. Etkinlikte mevlid okunacak, yemek verilecek ve ardından tarihçi-akademisyen Aydın Ayhan’ın konuşacağı bir panel yapılacak.

Tarihçi Sinan Meydan, sosyal medya hesabından düzenlenecek etkinliğe tepki gösterdi.

“Vatan Hainlerini Kahraman İlan Etme Modası Devam Ediyor”

Çerkez Ethem’in kimliğine tarihi anekdotlarla ışık tutan Meydan, “Hayaldi gerçek oldu! Şeyh Sait, İskilipli Atıf, Vahdettin, Damat Ferit derken… Şimdi de Ethem… Son yıllarda Kurtuluş Savaşı’nda ve sonrasında ne kadar işbirlikçi, ne kadar vatan haini varsa hepsini ‘kahraman’ ilan etme modası devam ediyor.” dedi.

Meydan paylaşımında şu ifadelere yer verdi:

“Çerkez Ethem’i anacaklarmış?
Hangi Ethem’i anacaksınız? Milli Mücadele’nin başlarında Kuvayı Milliye saflarında yer alıp isyanları bastıran Ethem’i mi? Düzenli ordunun kuruluş sürecinde çok kritik bir anda Yunan saflarına geçen ve yayınladığı bildirilerle halkı ve orduyu Milli Mücadele’ye karşı olmaya çağıran, Türk ordusuyla savaşan Ethem’i mi?

O anma toplantısında şu gerçekler de anlatılacak mı?”

İki Ateş Arasında

1920’de düzenli ordu kuruldu. 27 Kasım 1920’de Kuvayı Seyyare komutanlarından Çerkez Ethem’in kardeşi Yüzbaşı Tevfik, “Batı Cephesi Komutanlığı’nı tanımadığını” bildirdi.

9 Aralık 1920’de Ethem, Demirci Efe’yi birlikte isyana teşvik etti. Mustafa Kemal, Ethem’i ikna etmek için çok uğraştı. Kendisi bizzat görüştü, heyetler gönderdi. Ancak girişimler sonuçsuz kaldı.

29 Aralık 1920’de Ethem, bir telgrafla TBMM’ye hakaret etme cüretini gösterdi.
30 Aralık 1920’de Ethem kuvvetleri TBMM ordularına karşı savaş düzeni aldı. Düzenli ordu birlikleri Kütahya’ya girdi, Ethem ise Gediz’e çekildi.

2 Ocak 1921’de Ethem, İstanbul Hükümeti’ne telgraf çekerek Ankara’ya karşı mücadele için yardım istedi. Aynı zamanda Yunanlara da haber göndererek anlaşmak istediğini bildirdi.

3 Ocak 1921’de Yunanlar Ethem’in teklifini kabul etti. Ethem, Yunan uçaklarıyla attırdığı bildirilerde Kütahya ve çevresindeki halkı, subayları ve askerleri isyana teşvik etti.

1-5 Ocak 1921’de Türk birlikleri Ethem’in üzerine gönderildi. Bu sırada Yunan ordusu 6 Ocak 1921’de Uşak-Bursa hattından Eskişehir-Afyon yönüne saldırıya geçti. Türk ordusu, bir yandan Yunanlarla, bir yandan Ethem kuvvetleriyle karşı karşıya kaldı.

5 Ocak’ta düzenli ordu birlikleri Kütahya’yı ele geçirdi. Ethem Gediz’e çekildi. 6 Ocak 1921’de Ethem, Yunan ilerleyişi sırasında düzenli ordu birliklerine saldırarak Türk ordusunu iki ateş arasında bıraktı.

9 Ocak’ta Yunan uçakları Türk mevzilerine Ethem’in bildirilerini attı. Bildirilerde “Yunana karşı savaşmayın” çağrısı yapıldı. Aynı gün Ethem kuvvetleri Türk birliklerine saldırdı.

11-14 Ocak 1921’de Kütahya ve çevresinde süren çatışmalarda Ethem kuvvetleri bozguna uğradı. 16 Ocak 1921’de düzenli ordu Gediz’e girdi, Ethem geri çekildi.

21 Ocak 1921’de Ethem’in kardeşi Tevfik, Yunanlarla teslim protokolü imzaladı. 22 Ocak’ta Reşit ve Tevfik, 1000’e yakın adamıyla Yunanlara teslim oldu. Ethem de bir grup adamıyla Yunan tarafına geçti.

Bu harekât sonunda Türk ordusu 4 top, 4 makineli tüfek, 500 tüfek ele geçirdi. Ancak 14 şehit, 62 yaralı ve 218 kayıp verdi.

“İstiklal Mahkemesi Gıyaben İdama Mahkûm Etti”

Ankara İstiklal Mahkemesi, Yunan tarafına geçip Mehmetçiğe kurşun sıkan Ethem ve kardeşlerini gıyaben idama mahkûm etti.

Meydan, Atatürk’ün Nutuk’ta bu süreci detaylı biçimde anlattığını, dönemin bazı komutanlarını da eleştirdiğini hatırlattı.

Son olarak, Çerkez Ethem konusunda Prof. Dr. Şaduman Halıcı’nın “Ethem” adlı kitabını önerdi.