Marmara Denizi’nin dibindeki canlılar tehlike altında. İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Cem Gazioğlu, alt katmanlardaki oksijen miktarının çok düştüğünü belirtti. Gazioğlu, yakın zamanda, Marmara’nın en derin yerlerinde oksijen yetersizliği yüzünden canlılığın bitebileceğini söyledi.
Marmara Denizi’nde deniz suyu küresel ısınmayla birlikte ısınıyor, oksijen seviyesi azalıyor. Deniz suyunun ısınması ve oksijenin azalmasıyla birlikte kirlilik de sorun oluyor. Denizde yaşayan canlılar için tehlike büyüyor. İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Cem Gazioğlu, Marmara Denizi’nde Karadeniz ve Akdeniz’in ısınmasından dolayı sıcaklık yükseldiğini ifade etti. Gazioğlu, “Marmara Denizi, suyunu bu iki denizden alıyor. Bu yüzden bu ısı artışları Marmara Denizi’ni de ısıtıyor. Bizim yaptığımız çalışma ve değerlendirmelere göre bu ısı artışı ortalama 1 derece civarında.” dedi. “Özellikle derin bölgelerde canlıların yaşayabilmesi için çok düşük olan oksijen miktarlarını ölçüyoruz, ölçtük. Bunlardaki değişiklikler on yıllarla ölçülebilir. Son on yılda veya son 20 yılda Marmara Denizi’nde genel olarak oksijen eksikliği olduğunu söyleyebiliriz.” Diyen Gazioğlu, şunları ekledi: “Ama canlıları etkileyen en önemli oksijen sorunu üst katmandaki sudaki sorundur.
Kimyasal işlemler içinde de üstteki suyun az oksijenli gelmesi, suyun kendi içinde yaşadığı kimyasal işlemler, ortamdaki oksijeni hem canlılar hem de kimyasal işlemler sonucunda bitiriyor. Ama şu an için çok kritik durumlara geldiğimizi söylemek doğru olmaz. Bu yıllar içinde yapacağımız önlemlerle gelecek yılları kurtarabiliriz. Marmara Denizi’nde genel olarak kirlilik sorunumuz da var. Geçmiş yıllardaki müsilaj olayıyla birlikte bu konuya daha çok dikkat ediyoruz. Bu müsilaj olayından sonra çıkarılan ‘Marmara Denizi Eylem Planı’ kapsamındaki kararları biz yeterince uygulayabilirsek, önümüzdeki 10 yılda, 20 yılda daha iyi gelişmeler olacağını umuyoruz.”
“KÜRESEL DEĞİŞİMLER VE ISI NEDENİYLE BU CANLI AKTARIMLARINI BEKLİYORUZ”
Küresel ısınma sorununun dünyanın karşılaştığı bir süreç olduğunu vurgulayan Gazioğlu, şöyle devam etti: “Bu ısınmayla birlikte denizlerimizdeki canlı türlerinin de değişeceğini tahmin ediyoruz. Bu denize ait olmayan canlıların bu denizde artık bulunduğunu görüyoruz. Bazen bununla ilgili gözlemler yapılıyor. Ama bir canlının o bölgede yerleştiğinin işareti, balık örneğinde konuşursak yumurta ve larvasıyla birlikte o canlıyı da bu bölgede bulmanız gerekir. Bu duruma gelmiş bir istilacı çok yok. Bizim enstitü olarak gördüğümüz bir tür yok ama balon balığının çok olduğunu duyuyoruz. Dedim ya, ‘O denizde bu canlı var’ diyebilmemiz için yumurta ve larvasını da görmemiz gerekir. Bizim şu an böyle bir bulgumuz yok ama bu olmayacağı anlamına gelmez.
Küresel değişimler ve ısı nedeniyle bu canlı aktarımlarını bekliyoruz. Bu canlılar çıktıkları zaman biyolojik olarak düşmanları olmuyor. Çok fazla ürüyorlar. Diğer canlılar için de bir tehdit oluşturuyorlar. Şu an için Marmara Denizi’nde bu tür istilacı türlerden söz etmek mümkün değil.” Marmara Denizi’ndeki ana sorunun Akdeniz ve Karadeniz’den çok fazla su alışverişi yapması olduğunu söyleyen Gazioğlu, “İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri İşletmeciliği Enstitüsü olarak yaklaşık 30-35 kişilik ekibimizle Marmara Denizi’ni takip ediyoruz. Uzaktan erişebildiğimiz bu şamandıra verilerini özellikle alıyoruz. Marmara Denizi’ndeki değişimleri mevsimsel olarak fiziksel, biyolojik, kimyasal ölçütleri izliyoruz.” dedi.
