Vatandaş "Allah rızası için birileri gelsin bizi kurtarsın" diye feryat etti. Son bir yılda akaryakıt fiyatlarının dörde katlanması, otobüsle seyahatlerde önceki yıllarda görülmemiş meblağların ortaya çıkmasına neden oldu. Bu durum hem yolcuları hem de otobüsçüleri çıkmaza soktu. Sözcü'den Batuhan Serim ve Hakan Kaya, İstanbul Esenler Otogarı’nda Türkiye Otobüsçüler Federasyonu (TOFED) Başkanı Birol Özcan’a, firma yetkililerine ve yolculara mikrofon uzattı. 4 KİŞİLİK BİR AİLENİN MEMLEKETE GİDİŞ-GELİŞİ ASGARİ ÜCRETİ GEÇİYOR Yolcular artan fiyatlardan oldukça muzdarip. Keyfi seyahatler neredeyse sıfırlanmış durumda. Yurttaşlar genelde iş için ya da bir zorunluluktan dolayı şehir değiştiriyor. Vatandaşlar, fiyatlar bu şekilde artmaya devam ederse artık seyahat edemeyeceklerini dile getiriyor. Çünkü 4 kişilik bir ailenin sadece gidiş-geliş bileti neredeyse bir asgari ücret ediyor., “İNDİRİM YAPMAZLARSA BİLET ALAMAYACAĞIM” Fiyatlardan dolayı seyahat edemeyen yolculardan biri de Selma Koç… Memleketi Gaziantep’te yaşayan ve cezaevindeki eşini ziyaret etmek için İstanbul’a gelen Koç, dönüş biletinin 400 lira olduğunu öğrenince, bütçesi yetmediği için bilet alamadığını söyledi. İndirim yapmaları için ricada bulunduğunu ve yanıt beklediğini belirten Koç, “Biraz düşürürlerse alacağım. Alabilmem için 250-300 lira olması lazım bilet fiyatının. (Fiyat düşmezse gidemeyecek misiniz?) O kadar param yok açıkçası. Eşim cezaevinde yatıyor, İstanbul’a onu ziyarete geldim ama bilet düşmezse ve alamazsam memlekete dönemeyeceğim” ifadelerini kullandı. Diğer yolcuların yanıtları ise şöyle oldu: “AİLEMLE GİDEMEMEK BENİ FELAKET ÜZÜYOR” İmam Kısa: “Yolculuk Ankara’ya. Bileti 354 liraya aldım. Geçen sene 100 liraydı. (Bu fiyatlar bütçenizi zorluyor mu?) Zorluyor. Gücümüz yetmiyor ki. Asgari ücretle çalışıyoruz, nasıl gidip gelelim? (Fiyatlar böyle artarsa eski sıklıkta seyahat edebilecek misiniz?) Hayır. Geçen bayram gitmedim, bu bayram mecbur kaldığım için gidiyorum. Ailemle gitmem mümkün değil, o yüzden tek başıma gideceğim. (Üzüyor mu bu durum sizi?) Hem de felaket. Böyle bir durumu daha önce hiç görmedik. Yaşım 50, bu durumu ilk defa yaşıyorum.” “ALLAH RIZASI İÇİN BİRİLERİ BİZİ KURTARSIN” Osman İnan: “Ben Van’a gidiyorum. Birkaç ay önce bilet fiyatı 300 liraydı. Geçen günlerde 650 liraya çıktı. Şu an 750 lira. Gidiş, geliş 1500 lira. Bu Allah’tan reva mıdır, bunu bizim başımıza getiriyorlar. Gerçekten zor durumdayız. Allah rızası için birileri gelsin bizi kurtarsın. Biz bunu istiyoruz. Yazık Türkiye’ye. Türkiye battı gitti.” “BU FİYATLARLA SEYAHAT İMKANSIZ” Mustafa Aktaş: “Ben Ankara’ya gidiyorum. Bilete 350 lira ödedim. Ben iş icabı sık sık gelip gidiyorum; son 1.5 sene içerisinde fiyat 80 liradan başladı, 350 liraya çıktı. (Bu artış sizin bütçenizi zorluyor mu?) Çok zorluyor da çıkar yol bulamıyorum ki… Sabah geldim, şimdi geri dönüyorum, bilet maliyeti 700 lira. Yedin, içtin, 1000 lira. (Ailenizle bu şekilde seyahat etmeniz sizin için mümkün mü?) Çok zor. Eşim mesela Hataylı ama gidemeyeceğiz. Bilet fiyatları, yakıt fiyatları böyle olunca imkanı yok.” “2 KİŞİ GİDİŞ GELİŞ MASRAFI YAKLAŞIK 5000 LİRA. ASGARİ ÜCRETLİ NASIL GİDECEK?” Şenol Bey: “Yolculuk Amasya’ya. Bilete 500 TL ödedim. İki kişi gideceğiz, 1000 TL. Gidiş-geliş 2000 lira. Orada da harcarsın. Hiçbir şey harcamasan toplam 5 bin lira gider. Asgari ücret zaten 4250 lira. Nasıl gidip geleceksin? Fiyatlar böyle artmaya devam ederse ya memleketimize gitmeyeceğiz, büyüklerimizi görmeyeceğiz ya da memlekette kalacağız, buraya geri gelmeyeceğiz. Ne yapacağımızı biz de bilmiyoruz. Keşke asgari ücret 2800 lirada kalsaydı da mazot 6-7 lira olsaydı. Bugün 500 liraya aldığım bilet geçen sene 200 liraydı. Ondan önceki sene 130 liraydı.” “NORMALDE 2800’LERİ BULAN OTOBÜS ÇIKIŞI ŞU AN 1300-1400’LERDE” Normalde okulların tatile girmesiyle birlikte otogarda yoğunluğun başladığını; bayramın gelmesiyle de ek seferler koyulduğunu belirten TOFED Başkanı Özcan, şu an otogarın bomboş olduğunu dile getirdi. Okulların kapandığı tarih olan 17 Haziran Cuma günü, Türkiye’nin en büyük otogarı olan Esenler Otogarı’ndan çıkan otobüs sayısının 1365 olduğunu söyleyen Özcan, normalde bu sayının bu tarihlerde 2200’lere çıktığını; bayramda ve arifeden önce ise ek seferlerle beraber 2500-2800’leri bulduğunu vurguladı. “OTOBÜSLER YÜZDE 70-80 KAPASİTEYLE YOLA ÇIKINCA ZARAR EDİYOR” Otobüslerin çoğunun yüzde 70, yüzde 80 doluluk oranıyla gittiğini ve boş döndüğünü aktaran Özcan, “Firmalar akaryakıtın gidişatını göremediği için liste açamıyor. Mesela firmanın 5 servisi varsa 2 listesini açmış, 3 taneyi açmamış. Akaryakıt fiyatlarının artık bir öngörülürlüğü olmadığı için listeleri açamıyorlar ve fiyatlar yüksek olduğu için yolcu da seyahat edemiyor” ifadelerini kullandı. Otosbüsün yüzde 70, yüzde 80 kapasiteyle yola çıktığı zaman zarar ettiğine dikkat çeken Özcan, “Bunun bir çaresini bulmamız lazım. Biz yolcuya zam yapma taraftarı değiliz. Yolcunun maliyetlerini aşağı çekme taraftarıyız. Mazottaki ÖTV’nin sıfırlanmasını, biletteki KDV’nin yüzde 1’e inmesini, köprü fiyatlarının düşmesini istiyoruz” şeklinde konuştu. “BİZ ÜVEY EVLAT DEĞİLİZ” Vatandaşın seyahat için para buladığını da aktaran Özcan, “İstanbul’dan Trabzon’a bugün 550-600 liraya bilet kesiliyor. Hadi indirim yapalım, 500 lira diyelim. 4 kişilik bir ailenin gidişi 2 bin lira. 2 bin lira da geliş, 4 bin lira. Gidiş-gelişte de mola yerlerinde yemek yemiş olsalar 400-500 lira da öyle ödeyecekler. Toplamda 4500 lira. Nasıl ödeyecekler bunu?” diye sordu. Maliyetlerin düşmesi için yetkililere çağrıda bulunan Özcan, “Biz üvey evlat değiliz. Ulaştırma Bakanlığı’nın 4 tane birimi var: Denizcilik, havacılık, demiryolu, karayolu. Deniz, hava ve demiryoluna ne imkanlar veriyorsa bize de sağlasın” açıklamasında bulundu. “GEÇEN SENEYE GÖRE FİYATLARDA YÜZDE 140 ARTIŞ VAR” Konuştuğumuz bir firma yetkilisi de otogarda bayram havası olmadığını dile getirdi. Önceki yıllarda bayram öncesi ek seferler açtıklarını ancak bu sene öyle bir uygulamaya gitmediklerini aktaran firma yetkilisi, “Yaz sezonunda yapmamız gereken seferleri de maalesef yapamıyoruz. Bizim yaz seferi programımız var, onu tam kapasiteyle yapamıyoruz. Sebebi de oluşan maliyetler. Bilet fiyatlarında geçen senenin aynı ayına oranla yüzde 140 oranında artış var” bilgisini verdi. “ZAM TAKİP ETME BİRİMİ MALİYETLERİ TAKİP EDİYOR” Firma yetkilisi, “Zam Takip Etme Birimi” kurmak zorunda kaldıklarını açıkladı. Birimin henüz yeni kurulduğunu belirten yetkili, “Kestiremiyoruz. Yakıtı takip edemiyoruz, maliyetleri takip edemiyoruz. Bu zam birimi, mevcut oluşan ekstra maliyetleri takip ediyor. Maalesef bunları fiyatlara yansıtmak zorunda kalıyoruz” dedi. “ÖNÜMÜZDEKİ 3 AY İÇİN SEFERLER AÇILDI” Yaz seferlerinin maliyetleri hesaplanamadığı için seferlerin kapalı olduğunu ve yeni açıldığını da belirten firma yetkilisi, “Şu anda öngördüğümüz tarihe kadar olan seferler açılıp satılıyor. Şu an önümüzdeki ilk 3 ay için açıldı seferler” ifadelerini kullandı.