Pandemi gereği birçok alanda otomasyon sistemler ve robotlar daha etkin kullanılmaya başlandı. Robotların, kitlesel işsizliğe ve eşitsizliğin büyümesine neden olacağı endişesi yayılıyor. Ancak yeni yapay zeka teknolojisinin kurulmasının çok para ve zaman gerektirdiği ve pandemi nedeniyle büyük zorluk içindeki dünya ekonomisinin buna sahip olmadığı vurgulanıyor. Koronavirüsü salgınında insanlar zor zamanlar yaşarken, virüsten etkilenmeyen robotlar gün geçtikçe daha popüler hale geliyor. Her geçen gün insanların yaptığı işleri birer birer ellerinden alıyorlar. Covid-19 salgını milyonlarca Amerikalıyı işsiz bıraktı. Ekim ayında geçen yılın aynı dönemde işsiz olan yaklaşık 6 milyon olan sayı bu yıl ABD’de 11 milyonu buldu. İnsanlar rekor düzeyde iş kayıpları ve ekonomik belirsizlik yaşarken, robotlar cazip bir ürün haline geldi. Teslimat yapmak için koridorlarda dolaşabilen drone benzeri makinelerden, yapay zeka destekli müşteri hizmetleri yazılımına, süpermarketlerde self servis kasaların kullanımının artmasına kadar bir dönüşüm yaşanıyor. 5 YIL İÇİNDE 85 MİLYON İŞ KESİNTİYE UĞRAYACAK Dünya Ekonomik Forumu’ndan kısa süre önce yayınlanan bir rapor, 2025 yılına kadar bir sonraki otomasyon dalgasının küresel olarak 85 milyon işi kesintiye uğratacağını tahmin ediyor. Yeni işler yaratılacak ama “işletmeler, hükümetler ve işçiler, küresel iş gücü için yeni bir vizyon uygulamak için acilen birlikte çalışmayı planlamalıdır” şeklinde analizler yayınlandı. Pandemiden en çok etkilenen sektörlerinden biri olan konaklama endüstrisi, pandemi sırasında yeni teknolojinin benimsenmesinde diğer sektörlere göre daha önde gidiyor. Oteller, misafirlerin check-in yapmak için kioskları, odalarındaki televizyonu ve ışık anahtarlarını kontrol etmek için uygulamaları kullanmalarına ve içecek istediklerinde misafir odalarına göndermek için teslimat robotlarını kullanmalarına izin veriyor. Bir otel tasarım ve geliştirme danışmanlığı firması olan Gettys Group’un üst yöneticisi Ron Swidler, pandemi sırasında daha fazla otelin yeni teknolojiyi denediğini açıkladı. Swidler, Alibaba’nın neredeyse tamamı bu teknolojilere sahip FlyZoo oteline atıfta bulunarak, “Maliyeti düşüyor, teknoloji daha iyi hale geliyor ve burada aktarabileceğimiz yeniliğin etkin bir şekilde çalıştığını görüyoruz” dedi. EMEK TASARRUFU TEKNOLOJİSİ Şu anda pandeminin getirdiği otomasyondaki artış nedeniyle kalıcı iş kaybına dair net veriler yok. Ancak Pennsylvania’da yüzlerce gişe çalışanının işten çıkarılması, emek tasarrufu teknolojisinin işleri nasıl ortadan kaldırabileceğinin açık bir örneğini olarak sunuluyor. Haziran ayında, Pennsylvania Paralı Yollar Komisyonu, tamamen elektronik ücret tahsilatına geçtiğinde eyaletteki yaklaşık 500 geçiş ücreti toplayıcısını işten çıkardı. İMALAT SANAYİİNDE ROBOT YOĞUNLUĞU ARTTI 2016’da yayınlanan bir araştırma için, Rochester Üniversitesi’nden araştırmacılar, Büyük Durgunluk öncesi ve sonrasına ait 87 milyon iş ilanını çevrimiçi olarak taradılar. Durgunluktan en çok etkilenen şehirlerdeki işverenlerin, işçileri emek tasarrufu sağlayan teknolojiler ve daha vasıflı işçilerle değiştirdiğini gördüler. Century Foundation tarafından yayınlanan bir raporda, Büyük Durgunluğun hemen ardından, özellikle imalat endüstrisinde, 2009 yılında “robot yoğunluğunun” arttığı tespit edildi. Otomasyondaki artış ekonomiyi canlandırmaya yardımcı olabilirken, araştırmalarda yeni teknolojinin düşük ücretli çalışanları daha büyük iş bulma sorunuyla karşı karşıya bırakma eğiliminde olduğunu gösteriyor. DARON ACEMOĞLU: “EŞİTSİZLİĞİN ARTMASINDA ÖNEMLİ ETKEN” Massachusetts Institute of Technology’de ekonomist olan Daron Acemoğlu, “Otomasyon, eşitsizliğin artmasında önemli bir etken oldu” dedi. Acemoğlu, Mayıs ayında yayınlanan ve otomasyonun daha düşük vasıflı işçiler adına yüksek vasıflı işçilere fayda sağlayan bir “refah boşluğu” yarattığını gösteren bir makaleye imza attı. YAPAY ZEKA TEKNOLOJİSİ ÇOK PAHALI VE PARA YOK Pek çok robotikçinin işaret ettiği önemli bir uyarı, yapay zeka teknolojisinin robotlar nedeniyle kitlesel işten çıkarma dalgalarına neden olacak kadar akıllı olmadığıdır. Yeni yapay zeka teknolojisinin kurulması çok para, zaman ve kaynak gerektirebilir; bu, birçok işletmenin pandemi sırasında sahip olmadığı bir şey. Santa Barbara Üniversitesi Teknoloji Yönetimi’nde yardımcı doçent olan Matt Beane, “İşinizi otomasyona kaptıracaksanız, bu 10 veya 15 yıldan daha eski, kanıtlanmış, iyi bilinen bir otomasyon olacaktır” dedi. Acemoğlu, eğer toplum teknolojik gelişmelere insan merkezli bir yaklaşım benimserse, yapay zekanın insanları değiştirmeden, insanları daha üretken hale getirme konusunda muazzam bir potansiyele sahip olduğunu söyledi. Acemoğlu, “Otomasyon korkunç demiyorum… Demek istediğim, tüm yumurtaları otomasyon sepetine koyarsak korkunç olur” diye konuştu.