Longoz ya da halk arasındaki adıyla subasar ormanları aslında eşine az rastlanan orman ekosistemleridir. Bu orman ekosistemleri ülkemizde sayılı yerlerde olup aynı zamanda Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü'nün koruması altına alınmış özel yerlerdir. Bir doğa harikası olarak karşımıza çıkan bu longoz ormanları doğa tutkunlarının da vazgeçilmez adresleri arasında yer almaktadır. 1 – İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı / Kırklareli Longoz ormanları denilince ülkemizde ilk akla gelen yerdir, İğneada'daki Longoz Ormanları. Burası, Karadeniz kıyısında, Yıldız Dağları'nın eteğindeki Kırklareli'nin Demirköy ilçesine bağlı bir doğa harikasıdır. Ziyaretine gelen doğa tutkunlarına adeta görsel bir şölen sunan İğneada Longoz Ormanları'nda bilim insanları birçok çalışma yapmıştır. Yaptıkları çalışmalar sonucunda, buranın farklı karakterlere sahip 3 adet ormandan oluştuğunu belirlemişlerdir. Bu 3 farklı orman alanı sınırları içerisinde ev sahipliği yaptığı göllerin adlarıyla da isimlendirilmiştir. Bu isimler; Saka Gölü Longozu, Mert Gölü Longozu ve Erikli Gölü Longozu şeklindedir. Bu orman öylesine zengin bir ekosisteme sahiptir ki içerisinde sadece bu bölgede yetişen ve nadir görülen 17 bitki türüne de ev sahipliği yapmaktadır. İğneada Longoz Ormanları yaklaşık 2 bin 511 dönümlük bir alanı kaplamaktadır. Bu büyüklüğüyle İğneada Avrupa'nın ve Türkiye'nin en büyük longoz (subasar) ormanı olarak kayıtlara geçmiştir. Unutmadan hatırlatalım burası doğa tutkunlarının rahatça kamp yapabileceği yerlerden biri. Kamp için de genellikle Mert Gölü tercih edilmektedir. Kamp yapmak istemezseniz de tesislerden ve evini kiraya veren yerel halktan daire ya da oda kiralayabilirsiniz. Bölgede keşfedebileceğiniz diğer yerler arasında; Kıyıköy, Demirköy, Dupnisa Mağarası vardır. 2 – Acarlar Longoz Ormanı / Sakarya İğneada Longoz Ormanları'ndan sonra Acarlar Longozu, ülkemizin 2. büyük longoz ormanıdır. Aynı zamanda Acarlar Longozu, yurdumuzun tek parça halindeki en büyük longoz ormanı olarak da bilinir. Acarlar Longozu da, Karadeniz Bölgesi'nde olup Sakarya ilinin kuzeyinde yer alan Karasu ve Kaynarca ilçeleri arasında kalan alanda konumlanmaktadır. Sakarya il merkezine yaklaşık olarak 50 kilometre mesafedeki bu orman, İstanbul'a ise sadece 190 kilometrelik bir uzaklıkta konumlanmaktadır. Günübirlik olarak da gidebileceğiniz Acarlar Longozu'na, bir hafta sonu kamp yapmak için de gidebilirsiniz. Yaklaşık 12 kilometrelik bir alanı kaplayan longoz ormanın çevresi dişbudak ormanlarıyla çevrilmiştir. Orman, ender bulunan bitki türlerinin yanı sıra sazan, kızıl kanat, turna gibi balıklara, kızılağaç ve meşe gibi de ağaç türlerine ev sahipliği yapmaktadır. Bölge koruma altında olduğu için ziyaretçiler sadece belirli yerlere kabul edilmektedir. Acarlar Longozu göçmen kuşların göç yolları üzerinde yer almaktadır. Göç ederken yurdumuzdan geçen kuşların iki göç yolundan biri olan longoz alanında yapılan çalışmalarda 200 civarında kuş türü bu ormanda tespit edilmiştir. Ayrıca bu kuşlar ormandan üremek için de faydalanmaktadır. Türkiye'deki endemik bitki türleri listesinde yer alan su menekşesinin de burada yetiştiğini hemen hatırlatalım. Orman alanın tamamının gezilmesine izin verilmediğinden ziyaretçiler için ahşap platform yapılmıştır. Ziyaretçiler bu platform üzerinde yürüyerek belirli bir alanı gezebiliyor ve fotoğraflayabiliyor. 3 - Sarıkum Longozu / Sinop Türkiye'nin en kuzey ucu olarak bilinen Sinop İnceburun'a oldukça yakın bir konumda yer alan Sarıkum Longoz Ormanı, Sarıkum Gölü ve çevresindeki ormanlar ile birlikte 1991 senesinde 1. Derece Doğal Sit Alanı olarak ilan edilerek koruma altına alınmıştır. 1987 yılından bu yana da Tabiat Koruma Alanı olan longoz, tıpkı Acarlar Longozu gibi göçmen kuşların göç yolu üzerinde olduğu için hem onlara hem de 14 tane de endemik canlı türüne ev sahipliği yapmaktadır. 4 - Karacabey Longoz Ormanı / Bursa Geçtiğimiz aylarda ‘Recep İvedik 6' filminin çekimlerine ev sahipliği yapan Karacabey Longoz Ormanı, Bursa'nın Karacabey ilçesinde yer almaktadır. Kış ve ilkbaharda genellikle sular altında kalan orman, yaz ve sonbahar aylarında daha sık ziyaret edilmektedir. Özellikle ilkbahardan yaza geçişlerde su üzerinde açan nilüfer çiçekleri gelenlere enfes bir görsel şölen fotoğrafçılara da harika kareler sunmaktadır. Fotoğraf: Bursageziyorum.com Acarlar ve İğneada longoz ormanlarından sonra pek fazla kişi tarafından bilinmeyen Karacabey Longoz Ormanları araştırmacılar tarafından tespit edilen 217 farklı kuş türüne yuva olmuştur. Bu türler içerisinde; sürmeli kum kuşu, kıyı çamur çulluğu, yılan kartalları, yalı çapkını ve ak pelikanlar gibi ülkemizde nadir görülen canlı türlerini sayabiliriz. Bu kuş türlerinin yanı sıra orman alanında çeşitli sürüngenlere de rastlanmıştır. Oldukça zengin bir floraya ev sahipliği yapan bu muhteşem ekosistem bünyesinde ayrıca tatlı su ve deniz balıklarının yaşayabildiği lagün gölleri de mevcuttur. Bu arada kuş gözlemcileri için hazırlanmış kuleler olduğunu da hemen hatırlatalım. 5- Galeriç Longozu / Samsun Samsun’da, Kızılırmak Deltası’nda bulunan Galeriç Longozu; zemini suyla kaplı, birçok bitki ve hayvan türünün yuvası bu su basar orman aynı zamanda Yörüklere’de ev sahipliği yapmaktadır. Orman, 56 bin hektar alanı kaplayan Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti’nde yer alıyor. Kızılırmak Deltası biyoçeşitlilik, kuş göç yolları üzerindeki konumu, barındırdığı habitatlar gibi özellikleri ile UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde bulunuyor. Longoz Nedir? Neden Korunmalıdır? Longoz ormanları dünya genelinde nadir rastlanan ekosistemler arasında yer alır. Yukarıda yer verdiğimiz longoz ormanları dışında artık ülkemizde yeterli büyüklükte ve kapalılıkta alüvyal longoz ormanlar ne yazık ki kalmamıştır. Bu yüzden ülkemizde son kalan bu longoz ormanlarının varlıklarını sürdürebilmeleri için korunmaları çok önemlidir. Hem longoz ormanları hem de tüm ormanlarımızın korunması için herkesin üzerine düşeni yapması gerektiğini yeniden hatırlatmak isteriz.