ABD’nin İran müdahalesi ve petrol fiyatlarının piyasalara etkisi

Piyasa uzmanları, İsrail-İran arasındaki savaşın, ABD’nin İran’ın nükleer tesislerini hedef alan saldırılarla tırmanmasının ardından jeopolitik satışların hızla azaldığını belirtti. Ancak, uzmanlara göre asıl belirleyici faktör, petrol ve doğal gaz ticaretinde kritik bir arter olan Hürmüz Boğazı’nın durumu olacak.

Morgan Stanley stratejistleri, ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine yönelik hava saldırılarının manşetlerde geniş yer bulduğunu, ancak jeopolitik olayların tetiklediği piyasa satışlarının genellikle kısa süreli olduğunu vurguladı. Başta Michael Wilson olmak üzere stratejistler, “Tarih bize, jeopolitik kaynaklı satışların çoğunun kısa ömürlü ve ılımlı olduğunu gösteriyor. Piyasalardaki volatilitenin devam edip etmeyeceği, büyük ölçüde petrol fiyatlarının seyrine bağlı olacak” değerlendirmesinde bulundu.

ABD’nin hafta sonu İsrail’in saldırılarına destek vermesinin ardından piyasalar naber görece sakin bir tepki verdi. Brent ham petrol fiyatları, gün içinde yüzde 5,7’lik bir artış kaydetse de kazançlarının bir kısmını geri verdi. Bu ay yüzde 20’den fazla değer kazanarak varil başına 77 dolar seviyesine ulaşan Brent petrol, piyasaların odağında yer aldı. İran’ın, gerilimi tırmandırmak için Hürmüz Boğazı’ndaki petrol ve doğal gaz trafiğini aksatma ihtimali, uzmanlar tarafından yakından izleniyor.

Morgan Stanley analistleri, geçmiş jeopolitik krizlerin hisse senedi piyasalarında kısa vadeli dalgalanmalara yol açtığını, ancak bu olaylardan bir, üç ve 12 ay sonra S&P 500 endeksinin sırasıyla ortalama yüzde 2, yüzde 3 ve yüzde 9 yükseldiğini belirtti. Hisse senedi yatırımcıları, ABD’nin İran’a doğrudan müdahale olasılığına karşı riskten korunma stratejilerini artırırken, hava saldırılarından önceki günlerde korunma talebinin yükseldiği gözlendi. Buna rağmen hisse senetlerinde yalnızca ılımlı bir gerileme yaşandı ve son dalgalanmaların ağırlığı petrol piyasalarında yoğunlaştı.

Michael Wilson, zayıflayan dolar ve şirket kazançlarında toparlanma gibi faktörlerin ABD hisse senedi piyasalarını desteklediğini ifade etti. Ancak, petrol fiyatlarındaki yükselişin devam etmesi durumunda yatırımcılar için endişe yaratabileceği uyarısında bulundu. Artan petrol fiyatlarının enflasyon ve ekonomi üzerindeki etkisinin, faiz oranlarının düşüş trendini tehdit edebileceği belirtildi.

Panmure Liberum stratejistleri Joachim Klement ve Susana Cruz, Hürmüz Boğazı’nın kapanması durumunda 2022’deki gibi büyük bir stagflasyon şoku yaşanabileceği konusunda uyardı. Klement ve Cruz, “Boğazın kapanması halinde, hisse senedi piyasalarında yüzde 10 ila yüzde 20 arasında bir düzeltme olasılığı görüyoruz. Eğer temmuz başında ticaret savaşı yeniden alevlenirse, yeni bir ayı piyasası kapıda olabilir” dedi.

Morgan Stanley ekibi ise, bir ayı piyasası senaryosunun gerçekleşmesi için petrol fiyatlarında ciddi bir sıçrama gerektiğini vurguladı. Analizlerine göre, petrol fiyatlarının iş döngüsünü tehdit edecek seviyeye ulaşması için varil başına 120 doları görmesi gerekiyor. Wilson, “Risklere dikkatle yaklaşmakla birlikte, bu senaryoya ulaşmak için henüz uzun bir yol var” diyerek temkinli bir iyimserlik sergiledi.